Ξημερώνει μια απρόβλεπτη, ταραχώδης και σκοτεινή εποχή. Το μήνυμα του νέου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ένα ατόφιο μανιφέστο λαϊκισμού, μια διακήρυξη που δεν είχε στόχο να εμπνεύσει αλλά να φανατίσει. Στη καρδιά του εθνολαϊκισμού βρίσκεται ο μανιχαϊσμός, δηλαδή η ιδεολογική ταξινόμηση του κόσμου σε δυνάμεις του καλού και του κακού. Σε εμάς και σε εκείνους. Στην Αμερική και στους άλλους. Ο Τραμπ ορκίστηκε στην πρωτόγονη και θρησκευτική αντίληψη της ζωής. Ξεκαθάρισε ότι το αναλυτικό φίλτρο κατανόησης της πραγματικότητας και δράσης θα εδράζεται στη δημιουργία αντίπαλων στρατοπέδων.
Το υπόλοιπο μήνυμά μου αφορά στους γονείς του σχολείου. Και κάθε σχολείου. Ιδιαίτερα εκείνους που ήμασταν μαζί στη συζήτηση. Ξέρω πως το σχόλιό μου θα φτάσει στα χέρια τους. Θέλω να τους πω πως δεν έχω θυμό γι' αυτους. Έχω θυμό μόνο σε όσους εκμεταλλεύονται τα συναισθήματά τους. Γιατί τα ξέρω τα συναισθήματά τους. Ήμουν κοντά τους τα τελευταία 19 χρόνια. Ήμουν κοντά τους όταν έχασαν τη δουλειά τους. Όταν μαζί με τους άλλους συναδέρφους μαζέψαμε λίγα χρήματα για να τους πληρώσουμε το κομμένο ρεύμα. Ήμουν εκεί κοντά στην μητέρα που κακοποιήθηκε από έναν βάναυσο σύζυγο και με άφησε να της κρατήσω το χέρι. Ήμουν κοντά τους στην αγωνία τους για τον μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους. Δεν θα τους κατηγορήσω. Γιατί τους κατανοώ.
Η άποψη η οποία ευρέως διακινείται ότι οι δημοσιογράφοι κρινόμαστε μονάχα από τους αναγνώστες μας, από τους ακροατές μας, από τους τηλεθεατές μας, παραείναι απλουστευτική (και βολική ασφαλώς), ώστε να 'ναι και σωστή. Είναι προφανέστατα λάθος. Κρινόμαστε βεβαίως από τους αναγνώστες, από τους ακροατές και τους τηλεθεατές μας, αλλ' όχι μόνο. Κρινόμαστε και από τους νόμους, και από τη Δικαιοσύνη, αλλοίμονο. Για να μην πάμε στις άλλες, τις άυλες αξίες, στη δεοντολογία ας πούμε, και την «ηθική λογική» πραγμάτων, καταστάσεων και λειτουργιών, που αποτελούν στοιχεία διαρκούς αναφοράς και λογοδοσίας μας.
Αν οι επιστημονικές αναφορές ήταν μέτρο της εξυπνάδας ή της προσφοράς κάποιου στην διεθνή βιβλιογραφία, τότε ο Άλμπερτ Άινσταϊν, που θεωρείται ο εξυπνότερος άνθρωπος που έχει γεννηθεί ποτέ, θα έπρεπε να είχε περισσότερες αναφορές από τον κ. Ιωαννίδη και όλους τους άλλους διάσημους επιστήμονες. Οι επιστημονικές αναφορές του Άινσταϊν, που βρισκόταν σε επιστημονική δράση για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον κ. Ιωαννίδη, είναι στο ίδιο επίπεδο μαζί του. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα επιστημόνων που κέρδισαν βραβείο Νόμπελ με πολύ λιγότερες αναφορές από αυτές του κ. Ιωαννίδη.
Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα αποστροφή - μακροπρόθεσμα - της ομιλίας της κ. Μέι (και σίγουρα η πλέον πολιτική) ήταν στην αρχή της ομιλίας της, όταν θέλησε να ερμηνεύσει τις αιτίες της νίκης του Brexit στο δημοψήφισμα. Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε κάποιους λόγους που έχουν να κάνουν ειδικά με την ιστορική εξέλιξη της χώρας: «πολλοί στη Βρετανία πάντα πίστευαν ότι η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν εις βάρος της διεθνούς μας θέσης», «οι πολιτικές μας παραδόσεις είναι διαφορετικές: δεν έχουμε γραπτό σύνταγμα, η κοινοβουλευτική κυριαρχία είναι η βάση του συνταγματικού μας συστήματος». Άλλοι λόγοι ωστόσο μπορούν να αναχθούν σε μια ιδεολογική απόρριψη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος συνολικά.
Στην ερώτηση «Ποιο είναι το πιο φονικό ζώο στον πλανήτη;» με την έννοια, ποιο σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους το χρόνο, η απάντηση είναι το κουνούπι, προκαλώντας 725,000 θανάτους ετησίως (σύμφωνα με έρευνα που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο το 2015). Το δεύτερο ον στη λίστα είναι ο άνθρωπος, επροκαλώντας/εκτελώντας 475,000 δολοφονίες το χρόνο. Δεν γνωρίζω αν η έρευνα αυτή είναι αξιόπιστη, αν αυτά τα αποτελέσματα ισχύουν. Και δεν με απασχολούν οι απόλυτοι αριθμοί. Κάτι δείχνουν όμως αυτά τα ευρήματα, δημιουργούν έστω μια αίσθηση. Σε εμένα τουλάχιστον.
Έτσι εκ των πραγμάτων, αν και άργησε για διάφορους λόγους, δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν από την τάση αυτή και τα αποστάγματα όπου τα τελευταία χρόνια ειδικά στις ΗΠΑ συντελείται μία πραγματική επανάσταση, όπου τα μικροποτοποιεία ή craft distilleries για τους εκεί συναδέλφους, ξεφυτρώνουν κυριολεκτικά σαν τα μανιτάρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε περίπου 10 χρόνια τα μικροποτοποιεία από 70, έχουν γίνει 800 και ολοένα και αυξάνονται. Δεν είναι λίγα αυτά που χρειάστηκε μάλιστα να επεκταθούν και να μεγαλώσουν και άλλο την παραγωγική τους δυναμική για να εξυπηρετήσουν τη ζήτηση.
Το σοβαρότερο βέβαια πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί μέχρι στιγμής από την ανεξέλεγκτη επί σειρά ετών δράση του Αρτ. Σώρρα, είναι αυτό της μη αποπληρωμής από περίπου 5.000 πολίτες των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους, λόγω επίδοσης πρότυπων εξωδίκων (τα οποία τους προμήθευε η οργάνωση Σώρρα - έναντι αμοιβής φυσικά) στις εφορίες για συμψηφισμό των χρεών τους με τα υποτιθέμενα χρήματα που έχουν κατατεθεί υπέρ της Ελληνικής Δημοκρατίας και κυρίως την πεποίθησή τους ότι όντως έχουν απαλλαγεί από τις υποχρεώσεις τους. Οι άνθρωποι αυτοί, οι οποίοι εξαπατήθηκαν από τον Αρτ. Σώρρα, πιστεύουν πως έχουν ξεχρεώσει τις οφειλές τους, ενώ αντίθετα αυτές τοκίζονται με αμείωτο ρυθμό.
Ταυτόχρονα, ενώ κατήγγειλε διαχρονικά τον ΔΟΛ ως φορέα της διαπλοκής, τοποθετείται ξαφνικά εκεί ως επικεφαλής ο πρόεδρος της κομματικής εφημερίδας του, με προφανείς σκοπούς ακόμα και για τους πιο αδαείς. Αφού δεν μπόρεσε μέσω των τηλεοπτικών αδειών να ελέγξει τα τηλεοπτικά κανάλια, ας προσπαθήσει να ελέγξει τουλάχιστον κάποιες ιστορικές εφημερίδες του παρελθόντος. Κι ενώ το κάνει με έναν απροκάλυπτα προκλητικό τρόπο, αδιαφορώντας για τον πρόσκαιρα αρνητικό επικοινωνιακό αντίκτυπο, δε λαμβάνει υπόψη ότι πλέον ελάχιστοι διαβάζουν ακόμα εφημερίδες. Η επιρροή του έντυπου τύπου έπαψε πλέον να είναι κρίσιμη στην πλατιά μάζα των πολιτών, οι οποίοι επιλέγουν να ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο από το διαδίκτυο.
Η Κατερίνα Μηνά είναι ψηλή, ξανθιά και κομψή. Επίσης είναι μια σπίντο σοπράνο που έχει ιδιαίτερα εξυμνηθεί και έχει δώσει παραστάσεις σε αμέτρητα θέατρα και αίθουσες συναυλιών ανά τον κόσμο. Η λεπτή της κορμοστασιά και η δυναμική της ενέργεια είναι το αποτέλεσμα υγιεινής διατροφής, σωματικής άσκησης, πειθαρχίας της φωνητικής εξάσκησης αλλά κυρίως της εξαιρετικής της ικανότητας να εστιάζει στους στόχους της της, χτίζοντας ένα οχυρό εσωτερικής δύναμης.
Η γραφή του συγγραφέα είναι τόσο απλή, αβίαστη, ανεπιτήδευτη, τρυφερή, που σε συνεπαίρνει από την πρώτη αράδα. Δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα, η οποία μεταλλάσσεται αθόρυβα καθώς τα γεγονότα παραδίδουν το ένα τη σκυτάλη στο άλλο, και η πλοκή ρέει χωρίς περιττές περιγραφές και υπερφίαλες αναλύσεις των κοινωνικοπολιτικών καταστάσεων της εποχής. Τα ήθη, οι παραδόσεις, ο τρόπος ζωής και διασκέδασης, οι άγραφοι νόμοι, οι συνθήκες εργασίας παρουσιάζονται με μοναδική γλαφυρότητα μέσα από τις σκηνές της ζωής της νεαρής ηρωίδας.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση προς και από την Ε.Ε. αυτή θα συνεχίσει να υφίσταται μέχρι το 2020, οπότε τελειώνουν οι αγροτικές επιδοτήσεις και τα διάφορα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Σε σχέση με την Ελλάδα, η υποτίμηση της λίρας αναμένεται να πλήξει τον τουρισμό και τις εξαγωγές. Οι Έλληνες φοιτητές θα κληθούν να καταβάλουν αυξημένα δίδακτρα, ενώ η εγκατάσταση και η εύρεση εργασίας για όσους σκοπεύουν να μεταναστεύσουν στη Μεγάλη Βρετανία καθίσταται σαφώς δυσκολότερη. Αβεβαιότητα, τουλάχιστον τον πρώτο καιρό, θα αντιμετωπίσουν και οι Έλληνες επιχειρηματίες και εφοπλιστές.
Θα πάρει πολύ καιρό μέχρι να αποσαφηνιστούν οι λεπτομέρειες του Brexit. Λίγα θα συμβούν πριν τις γαλλικές και τις γερμανικές εκλογές. Τα πρώτα στάδια των διαπραγματεύσεων ίσως θα αρκεστούν στο να επικεντρωθούν στην υλικοτεχνική υποστήριξη και στο αντιφατικό ζήτημα της συνεισφοράς στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Οι συζητήσεις για μια μεταβατική περίοδο ίσως να μην ξεκινήσουν καν αυτή τη χρονιά. Η νέα εμπορική συμφωνία με την Ε.Ε. θα πρέπει πιθανότατα να περιμένει μέχρι το 2019 και μπορεί να πάρει το ελάχιστο πέντε χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί.
Αν έβλεπε κανείς μόνο τα πρώτα 3/4 της ομιλίας, θα μπορούσε να συμπεράνει ότι επρόκειτο για μια απολογητική ομιλία. Μια προσπάθεια να εξηγηθεί γιατί φτάσαμε στο Brexit με αναφορές στην ιδιαίτερη κουλτούρα της χώρας και την ιστορική της προδιάθεση να απευθύνεται σε όλο τον κόσμο. Σε ορισμένα σημεία ζήτησε σχεδόν κατανόηση. Δεν ήταν όμως έτσι. Η Tερέζα Μέι χρησιμοποίησε τη διαπραγμάτευση αποχώρησης από τις Βρυξέλλες για να πείσει το εσωτερικό της ακροατήριο ότι έχει σχέδιο για την επόμενη ημέρα.
Η Μέι θέλει να κρατήσει το ελεύθερο εμπόριο με την Ευρωπαϊκή Ένωση και φτάνει μέχρι τις «κομψές απειλές να καταστήσει το μεγάλο νησί το νέο φορολογικό παράδεισο στις παρυφές της Ευρώπης» σε περίπτωση που οι Ευρωπαϊκές χώρες δεν συνειδητοποιήσουν ότι είναι προς το συμφέρον τους. Tαυτόχρονα θέλει να περιορίσει τη μετανάστευση από την Ευρώπη, να σταματήσει να συνεισφέρει στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και να υπογράψει δικές της συμφωνίες με άλλα κράτη. Σίγουρα σε αυτές τις αποφάσεις έχει συμβάλει και η ρητορική του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που ενθαρρύνει το Brexit υποσχόμενος μία άμεση νέα, ξεχωριστή εμπορική συμφωνία με το Λονδίνο.
Στη Γενεύη τις προηγούμενες ημέρες επιτεύχθηκε μια σημαντική νίκη για την τουρκοκυπριακή/τουρκική πλευρά και ταυτόχρονα ήττα για την ελληνοκυπριακή/ελληνική. Μια νίκη/ήττα αντίστοιχα που έπρεπε πάση θυσία να έχει αποφευχθεί από τη δική μας πλευρά: ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προσφωνήθηκε όχι ως ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά σαν «η Αυτού Εξοχότης». Σαν αρχηγός της «ελληνοκυπριακής κοινότητας». Το επίσημα και καθολικά αναγνωρισμένο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας παρέστη σαν «ελληνοκυπριακή κοινότητα», παρά το γεγονός ότι η διάσκεψη αυτή έγινε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, αναγνωρισμένο μέλος του οποίου αποτελεί η Κυπριακή Δημοκρατία - σε αντίθεση με το ψευδοκράτος.
Στο Βερολίνο οι ατάκες Τραμπ για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία προκάλεσαν ταραχή στην οικονομική ελίτ. «Είμαι υπέρμαχος του ελευθέρου εμπορίου, αλλά θα πρέπει να είναι ένα έξυπνο εμπόριο για να μπορεί να λέγεται θεμιτό. Θα έλεγα λοιπόν στην BMW, εάν κατασκευάζετε ένα εργοστάσιο στο Μεξικό και θέλετε να πουλήσετε αυτοκίνητα στις ΗΠΑ χωρίς να καταβάλετε φόρο 35%, τότε ξεχάστε το», τόνισε με τσαμπουκά ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, ενώ από τις αιχμές του δεν γλίτωσε ούτε η Μερσεντές. Και ακόμα δεν έχουμε δει να ξεδιπλώνεται το σχέδιο της εξωτερικής πολιτικής της νέας Αμερικανικής ηγεσίας.
Συνολικά οι αυξήσεις φόρων, που επιβλήθηκαν από την Τρόικα, ενώ αυξάνουν τη δυνατότητα αποκλήρωσης υποχρεώσεων, ταυτόχρονα αφαιρούν σημαντικούς πόρους από την εγχώρια οικονομία, με αρνητικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ. Αυτό είναι όμως κάτι που προβληματίζει, καθώς διανύουμε τον 7ο χρόνο λιτότητας. Οι φόροι έχουν ήδη ανέβει από 31% περίπου του ΑΕΠ που ήταν το 2009 σε 37% του ΑΕΠ το 2016. Αυτή η αύξηση στη φορολογία φέρνει την Ελλάδα σε επίπεδα φορολογίας περίπου 200 μονάδων βάσης (2%) υψηλότερα από τα μέσα χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ ιστορικά ήταν 200 μονάδες χαμηλότερη από τον μέσο όρο.
Όταν αποφασίσαμε να συστήσουμε την μαθητική μας startup, ήμασταν ήδη μια ομάδα παιδιών από το 1ο Γυμνάσιο Ρόδου, πείτε μας και computer nerds, που ήθελαν να ξεφύγουν από το κυνήγι των Pokémon και την τυφλή χρήση του κινητού. Συνδυάζοντας γνώσεις, εμπειρίες, ιδέες, προσπαθούσαμε στον ελεύθερο χρόνο μας, να λύσουμε κάποιο πρόβλημα, να ανακαλύψουμε το καινούριο για να δημιουργήσουμε κάτι νέο. Κάτι σαν «συνεργατικός πειραματισμός» δηλαδή.