Rim imperiyası

Rim Imperiyası (latınsha: Imperium Romanum Orientale, Romania, grekshe: Βασιλεία Ῥωμαίων, Ῥωμανία) — áyyemgi Rim mámleketshiligi rawajlanıwındaģı post-respublikalıq dáwir bolıp, onıń ózine say ózgesheligi Evropa hám Jer orta teńizindegi avtokratik basqarıw forması hám iri aymaqlıq múlk edi. Tariyxta Jer orta teńiziniń pútkil qırģaģına iyelii qılģan jalģız mánleket. Rim imperiyasınıń shıģıs bólegi Konstantinopolda jáne 977-jıldan — 1453-jılģa shekem bar bolģan. Rim imperiyasınıń aldınģı mámleketi bolģan Rim Respublikası bir qatar puqaralıq urısları hám siyasıy kelispewshiliklerde turaqsızlanģan. B.e.sh 1-ásirdiń ortalarında Yuliy Cezar ulıwmalıq diktator qılıp tayınlanģan hám keyin b.e.sh 44-jılda óltirilgen. Puqaralıq urısları hám sud processleri dawam etti hám b.e.sh 31-jılda Actium Mark Antoni hám Kleopatra ústinen jeńiske erisken Oktaviannıń jeńisi menen juwmaqlandı. Keyingi jılı Oktavian Ptolemey Mısırın basıp aldı, b.e.sh IV ásirde Makedoniyalıq Aleksandrdıń jawlap alıwı menen baslanģan ellinistikalıq dáwirdi tamamladı. Sonnan keyin Oktaviannıń kúshi biykar boldı hám b.e.sh 27-jılda Rim Senatı oģan birinshi márte Rim imperatorı ataģın berdi.