Unionita Rejio
Unionita Rejio | ||
| ||
Standardo di Unionita Rejio | Blazono di Unionita Rejio | |
Nacionala devizo: | ||
"Dieu et mon droit" (Franca) "Deo e mea yuro" | ||
Nacionala himno: | ||
"God Save the Queen" (Angliana) "Deo sparas la rejino" | ||
UR - obskura-verda Europa - klara-verda Ne-Europala regini - griza | ||
Chefurbo: | London | |
· Habitanti: | 8 278 251 (2007) | |
Precipua urbo: | London | |
Oficala lingui: | Angliana | |
Regionala lingui: | ||
· 87.1% | Blankano | |
· 7.0% | Aziano | |
· 3.0% | Nigrano | |
· 2.0% | Mixo | |
· 0.9% | Altra | |
Demonimo: | Angliano | |
Tipo: | Unesala stato, Parlamentala, Konstitucala monarkio | |
· Rejino: | Elizabeth la 2ma | |
· Chefministro: | Boris Johnson | |
Legifantaro: | Parlamento | |
· Akto di uniono di Englando e Skotlando: | 1 di mayo 1707 | |
· Akto di uniono di Granda Britania ed Irlando: | 1 di januaro 1801 | |
· Irlandala liberigo-stato-konstituco-akto: | 5 di decembro 1922 | |
· EEC-adjunto: | 1ma di januaro 1973 | |
· Totala: | 244 820 km² | |
· Aquo: | 1,34 % | |
· Totala: | 64 511 000 (2014) | |
· Denseso di habitantaro: | 246 hab./km² | |
· Totala: | $2.549 bil. (10ma) | |
$2.945 bil. (5ma) | ||
32.8 | ||
mezgranda · 33ma | ||
0.892 | ||
plu altra · 14ma | ||
Valuto: | Britaniana pundo | |
· Abreviuro: | GBP
| |
· Simbolo: | £
| |
Horala zono: | GMT | |
· Somero tempo: | BST (UTC+1) | |
Dato-formato: | dd/mm/yyyy | |
Veho-latero: | sinistre | |
Telefono-kodexo: | +44
| |
ISO: | GB
| |
GBR
| ||
826
| ||
Reto-domeno: | .uk*, .gb* | |
Precipua religio: | Kristanismo (82,6%) |
Unionita Rejio esas lando en nord-westal Europa en Atlantiko este de Irlando. Ol konsistas ek Britania (Anglia, Skotia e Wals) e Nord-Irlando.
Chef-urbo: London.
Unionita Rejio anke administras la regioni di:
- Gibraltar
- St Helena
- Bermuda
- Falklandi
- Insuli Kaiman
- Insuli Turks e Kaikos
- Montserrat
- Anguila
- Britaniana Teritorio dil Indiana Oceano
- Pitkern.
La regioni infre konsideresas dependanti de Britaniana Krono:
Bazala fakti pri Unionita Rejio.
Historio[redaktar | redaktar fonto]
Precipua artiklo: Historio di Unionita Rejio |
Ye la 1ma di mayo 1707 L'Unionita Rejio di Britania[1] kreesis kun la politikala uniono di la rejio di Anglia (qua inkluzis Wals) kun la rejio di Skotia. Ta evento esis la rezulto di la Kontrato di Uniono, signatita ye la 22ma di julio 1706[2]. Preske 1 yarcento pose, la Rejio di Irlando, dominacita dal Angli pos 1691, unionesis a Britania por formacar L'Unionita Rejio di Britania ed Irlando.
Dum l'unesma yarcento di existo, l'Unionita Rejio esis modelo por developar idei pri parlamentala sistemo, ed anke kontributis por la developo di literaturo, arti e cienco[3]. L'industriala revoluciono anke kontributis por forteskar lando e helpar la kresko di Britaniana Imperio.
Kande Napoléon la 1ma vinkesis, l'Unionita Rejio divenis la maxim povoza lando del mondo, e divenis importanta povo til l'unesma duimo de la 20ma yarcento[4]. Kun Rusa Imperio, Francia, e pos 1917 anke kun Usa, ol kombatis Germana Imperio e lua federiti en l'Unesma mondomilito[5]. Lando sufris la perdajo di cirkum 2,5 milioni di soldati, e finis la milito kun granda exterala debo[6]. Lando recevis delego de la Ligo di la nacioni por administrar ex-Otomana kolonii en Mez-Oriento. Tale, Britaniana Imperio expansis a sua maxim granda vasteso, e kovris 1/5 de la tota surfaco e 1/4 de la totala habitantaro di Tero[7].
Politiko[redaktar | redaktar fonto]
Unionita Rejio esas konstitucala monarkio. Rejino Elizabeth la 2ma di Unionita Rejio esas chefo di stato pos la 2ma di junio 1953. David Cameron, la chefministro havas la povo de facto.
La Parlamento havas 2 chambri: House of Commons (646 membri, qui elektesas direte dal populo) e House of Lords (nune kun 713 membri qui ne-elektesas direte dal populo).
Unionita Rejio ne havas singla skribita konstituco, ma kelka legi, quale la Magna Carta adoptita ye la 15ma di junio 1215 ed altra, konsideresas ta la bazo di lua konstitucala sistemo.
Brexit (Brekiro)[redaktar | redaktar fonto]
Unionita Rejio esas membro dil Uniono Europana. En 2016 plebicito organizesis pri Britanian Ekiro de l'Uniono (Brekiro).
Geografio[redaktar | redaktar fonto]
Unionita Rejio formacesas per l'insulo di Britania, de parto di l'insulo di Irlando, e de altra insuli.
Ekonomio[redaktar | redaktar fonto]
Precipua artiklo: Ekonomio di Unionita Rejio |
Unionita Rejio nune esas la 6ma maxim granda ekonomio del mondo e la 3ma maxim granda de Europa, pos Germania e Francia. Ol esis la 9ma maxim granda konsumanto di energio del mondo en 2006, ma la 15ma maxim granda produktero[8].
Demografio[redaktar | redaktar fonto]
La maxim granda urbo di lando esas London. Altra importanta urbi esas Birmingham, Leeds, Glasgow, Sheffield e Manchester. Segun 2001 demografiala kontado, blanka Britaniani esas 85.67% de omna habitantaro. Altra blanki esas 5.27%.
Kulturo[redaktar | redaktar fonto]
Kom rezulto di Britaniana imperio, Britaniana influo super altra kulturi esas videbla en Angla linguo parolata che multa regioni, ed anke en la kulturi e la legaro di kelka landi.
Literaturo[redaktar | redaktar fonto]
Britaniana literaturo esas mondale konocata. En 2005 cikum 206.000 libri publikigesis en la lando. William Shakespeare konsideresas la maxim importanta dramataro di tota tempi. Altra importanta skriptisti esis Geoffrey Chaucer (14ma yarcento), Thomas Malory (15ma yarcento), la filozofi Thomas More (16ma yarcento) e John Milton (17ma yarcento). En 18ma yarcento Daniel Defoe (autoro di Robinson Crusoe) e Samuel Richardson esis pioniri di moderna novelo. Dum la 19ma yarcento la precipua nomi esis Jane Austen, Mary Shelley, Lewis Carroll, Charles Dickens, Emily Brontë e lua fratini Anne e Charlotte, Thomas Hardy, George Eliot, e la poeti William Blake e William Wordsworth. Inter la precipua nomi de la 20ma yarcento esas H. G. Wells, Rudyard Kipling, D. H. Lawrence, Virginia Woolf, George Orwell, Skotian skriptisto Arthur Conan Doyle (kreinto di Sherlock Holmes), T. S. Eliot, Agatha Christie, J. R. R. Tolkien, edc.
Muziko[redaktar | redaktar fonto]
Pos la yari 1960ma Britaniana rock dissendis su em omna parto dil mondo, unesme kom The Beatles, grupo ke vendis plu kam 1 miliardi di kopii de lua muziki til nun ed esas konsiderata la maxim influiva bando en l'historio di populala muziko[9]. Altra important artisti e grupi esas The Rolling Stones, Led Zeppelin, Pink Floyd, Queen, Bee Gees, Elton John (qua vendis plu kam 200 milioni kopiuri de lua muziki), The Who, David Bowie, Eric Clapton, Rod Stewart, e The Police. Plu recente esas Coldplay, Radiohead, Oasis, Muse, Spice Girls, Amy Winehouse ed Adele.
Galerio[redaktar | redaktar fonto]
|Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Parliament.uk.
- ↑ Acts of Union with Scotland 1707. www.parliament.uk.
- ↑ [http://en.wikipedia.org/wiki/Niall_Ferguson Empire: The Rise and Demise of the British World Order, Ferguson, Nial. Basic Books, 2003
- ↑ L. Sondhaus, Navies in Modern World History (London: Reaktion Books, 2004)
- ↑ J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988)
- ↑ I. Westwell and D. Cove, eds, History of World War I, Volume 3 (London: Marshall Cavendish, 2002)
- ↑ J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988
- ↑ "United Kingdom Energy Profile" U.S. Energy Information Administration
- ↑ "Beatles a big hit with downloads" www.belfasttelegraph.co.uk
Landi: Anglia | Skotia | Nord-Irlando | Wals | |
Dependadi de la krono: Guernsey | Jersey | Insulo Man |
Membrostati: | Austria – Belgia – Bulgaria – Chekia – Chipro – Dania – Estonia – Finlando – Francia – Germania – Grekia – Hispania – Hungaria – Irlando – Italia – Kroatia - Latvia – Lituania – Luxemburgia – Malta – Nederlando – Polonia – Portugal – Rumania – Slovakia – Slovenia – Suedia | |
Negocianta stati: | Islando - Montenegro – Norda-Macedonia – Serbia – Turkia | |
Peticionanta stati: | Albania | |
Potenciala kandidati: | Bosnia e Herzegovina - Kosovo |
Albania | Andora | Austria | Belgia | Bielorusia | Bosnia e Herzegovina | Bulgaria | Chekia | Dania | Estonia | Finlando | Francia | Germania | Grekia | Gruzia | Hispania | Hungaria | Irlando | Islando | Italia | Kroatia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgia | Norda Macedonia | Malta | Moldova | Monako | Montenegro | Nederlando | Norvegia | Polonia | Portugal | Rumania | Rusia | San-Marino | Serbia | Slovakia | Slovenia | Suedia | Suisia | Ukraina | Unionita Rejio | Vatikano | |
Nesuverena teritorii: Alando | Faero | Gibraltar | Guernsey | Jersey | Insulo Man | Svalbard e Jan Mayen |