Zink
Dit artikel is gesjreve in 't Mofers. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mofers aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Zink is e sjemisch element mit 't symboeal Zn en 't atoeamnómmer 30. 't Is e bluitsig wit euvergangsmetaal.
Toepassinge[bewirk | brón bewèrke]
Inne industrie wuuertj zink väöl gebroek in legeringe. Inkel wichtige toepassinge zeen:
- Besjurming taenge corrosie door lektrolytisch of thermisch verzinke;
- Es legeringsmatterjaal in messing, zilvernikkel en soldeertin;
- In batterieje;
- Es raengerpiep, daakgäöt en daakbedèkking;
- Es muntjmetaal. d'n Amerikaanse cent besteitj oet zink mit e dón kaoperläögske. Zowaal in 't Belsj in Nederlandj woort zink in kriegstied gebroek es goodkoup muntjmetaal;
- In e belanceringsgewich oppe staole velg van 'ne wage. 't Wuuertj döks loead geneump; 't is aevel zink det es 'ne miljeuvruntjelikere vervanger wuuertj gebroek;
- Zinkoxied wuuertj inne varfindustrie gebroek es kluuerstof en zinksulfied is 'ne component vanne witte pigmentstof lithopoon;
- Inne genaeskónde wuuertj zinkoxied gebroek es wirkzaam óngerdeil van versjillige zalve bie eczeem. 't Haet 'n indruuegendje, verkeulendje en adstringerendje (sametrèkkendje) wirking. Zink wuuertj ouch es aetessupplement toegepas;
- Bieje bewirking van röbber wuuertj zinkoxied es katalysator gebroek;
- Inne organische sjemie wuuertj dimethylzink (Zn(CH3)2) gebroek veur versjillige synthese;
- Zink is e wichtig biologisch spaorelement;
- De zink-zinkoxiedcyclus of Zn/ZnO-cyclus is e percès in twieë fase op gróndj van zink en zinkoxied veure perduksje van waterstofgaas mit 'n tupische efficiëntie van 40%.
Versjieninge[bewirk | brón bewèrke]
De wichtigste zinkhajendje ertse zeen sfaleriet (zinkblenj, ZnS), smithsoniet ('n carbonaat), calamien ('n silicaat) en frankliniet.
Isotoeape[bewirk | brón bewèrke]
Stabielste isotoeape | |||||
---|---|---|---|---|---|
Iso | RA (%) | Halveringstied | VV | VE (MeV) | VP |
64Zn | 48,6 | stabiel mit 34 neutrone | |||
65Zn | syn | 244,26 d | EV | 1,351 | 65Cu |
66Zn | 27,9 | stabiel mit 36 neutrone | |||
67Zn | 4,1 | stabiel mit 37 neutrone | |||
68Zn | 18,8 | stabiel mit 38 neutrone | |||
70Zn | 0,6 | 5·1014 j | ?? | 6,739 | ???? |
72Zn | syn | 46,5 u | ß- | 0,458 | 72Ga |
Inne netuur kump zink op aerd es veer stabiel isotope veur: 64Zn, 66Zn, 67Zn en 68Zn, wobie 64Zn mit 48,6% 't grótste deil oetmaak. Daonaeve kónne twieëentwintjig radioaktieve isotoeape waere óngersjeie mit halveringstieje variërendj van inkel millisekónd toet ruum 244 dagen veur 65Zn.