Senegal

Senegalan Tazovaldkund
République du Sénégal

Flag	Valdkundznam
Pälidn	Dakar
Eläjiden lugu (2014)	13 635 927 ristitud
Pind	196 722 km²
Kel'	francijan
Valdkundan pämez'	Maki Sall
Päministr	Mohamed Dionne
Religii	islam
Valüt	CFA:n frank (XOF)
Internet-domen	.sn
Telefonkod	+221
Aigvö	UTC+0

Senegal (franc.: Sénégal), täuz' oficialine nimituz — Senegalan Tazovaldkund (fr.: République du Sénégal), om valdkund Päivlaskmaižes Afrikas. Päine da kaikiš suremb lidn om Dakar.

Istorii

Vl 1960 kezakun 20. päiväl Senegal tedoti ičeze ripmatomudes Francijaspäi. Sen jäl'ghe vaugedverižid ristituid hädaihe maspäi. Sikš ku jäi vähän kvalifikacijakahid radnikoid, ka ižanduz mäni lanktushe.

Vozil 1982-1989 konfederacii Gambijanke oli (Senegambii), ei tulend reališt integracijad.

Jäl'gmäine Senegalan Konstitucii (nellänz' lugul) om hüvästadud kaiken rahvahan referendumal vl 2001.

Geografijan andmused

Senegalan topografine kart.

Senegal om mavaldkundröunoiš Mavritanijanke pohjoižes (röunan piduz — 742 km), Malinke päivnouzmas (489 km), Gvinejanke (363 km) da Gvinei-Bisaunke (341 km) suves, Gambii-anklavanke man südäimes (749 km). Ühthine röunoiden piduz om 2684 km. Atlantižen valdmeren randišton pird om 531 km pitte, sijadase valdkundan päivlaskmas. Valdkundan pind om 196 722 km².

Reljef om tazo. Kaikiš korktemb čokkoim om nimetoi ülüz suvipäivlaskmaha Keduguspäi (581 m). Om kaks' sured joged: Senegal pohjoižes da Kazamans suves.

Klimat om subekvatorialine. Kun kesklämuz om +23°C vilukus, +28°C heinkus.

Londuseližed pävarad oma kivivoi, kuld, raudkivend, vas'kkivend, fosfatad, kala.

Politine sistem

Senegalan parlamentan pert' Dakaras.

Ohjandusen form om unitarine prezidentiž-parlamentine tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, kahtenden strokun om voimuz. Prezident paneb päministrad radsijha. Päministr paneb toižid ministrid radnikusile prezidentanke nevodes.

Parlament om üks'kodine, alakodi om Nacionaline Suim (fr.: Assemblée nationale) 150 ezitajanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Üläkodi oli Senat, se oli pästtud radmaspäi vl 2012 elokus prezidental mairištamha rahoid onetomaha sur'vedhe kactes.

Vl 2012 prezidentan järgvaličendad oliba kahtil turil (26. uhoku da 25. keväz'ku), Maki Sall sai vägestuz (65,80%). Järgvaličendad parlamentha oliba vl 2012 heinkun 1. päiväl. Nügüdläine päministr om Mohamed Dionne vs 2014 heinkun 6. päiväspäi.

Administrativiž-territorialine jagand

   Kacu kirjutuz: Senegalan administrativiž-territorialine jagand.

Senegal alajagase 14 agjaha (regionha, fr.: région). Edembaine administrativiž-territorialine jagand om kahtenvuitte.

Sured lidnad alajagase administrativižešti (toižin sanoin, valitas tobmut) 46 ümbrikoiden kommunha (fr.: commune d'arroundissement, 19 niišpäi oma Dakaras). Toižed lidnad alajagase 63 kommunha (fr.: commune). Vl 2009 kaik oli 113 kommunad. Külämad alajagase 370 küläkundha.

Territorialižikš agjad alajagase 45 departamentha (fr.: département), ned — 103 ümbrikho (fr.: arroundissement).

Eläjad

Senegalas elädas senegalalaižed.

Toižed sured lidnad (enamba 150 tuh. ristitud vl 2010, surembaspäi penembha): Tub, Ties, Mbur, Kaolak, Sen Lui, Ziginšor. Vl 2010 kaik om 13 lidnad enamba 50 tuh. eläjidenke.

Vl 2011 eläjiden lugu oli 12 643 799 ristitud.

Ižanduz

Vl 2010 Senegalan päeksport oli kivivoi (24%), kala da merenproduktad (12%, sidä kesken lohi, torp, ustričud), kuld (8%), cement (8%), fosfatad (6%); toine eksport oli arahisvoi (5%), raud (3%), tabak (3%), keitoz (2%), puvill (1%), keitandsol (1%).

Irdkosketused

• Senegalan Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait. (fr.)
• Senegalan Tazovaldkundan ohjastusen oficialine sait. (fr.)