Senegal

République du Sénégal Republika Senegalu
Flaga Senegalu Herb Senegalu
Dewiza: (fr.) Un Peuple, Un But, Une Foi (Jeden naród, jeden cel, jedna wiara)
Hymn: Pincez Tous vos Koras, Frappez les Balafons (Zagrajcie na wszystkich korach, uderzcie w balafony)
Język urzędowy	francuski
Stolica	Dakar
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent Macky Sall
Szef rządu	premier Mohamed Dionne
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	87. na świecie 196 190 km² 2,1%
Liczba ludności (2007)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	70. na świecie 12 521 851 64 osób/km²
Jednostka monetarna	frank CFA (XOF)
Niepodległość	od Francji 4 kwietnia 1960
Strefa czasowa	UTC 0
Kod ISO 3166	SN
Domena internetowa	.sn
Kod samochodowy	SN
Kod samolotowy	6V i 6W
Kod telefoniczny	+221

Senegal (Republika Senegalu, franc. République du Sénégal) – państwo w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Mauretanią, Mali, Gwineą, Gwineą Bissau i Gambią.

Ustrój polityczny

Senegal jest republiką z prezydentem i 120 członkami zgromadzenia narodowego wybieranymi w powszechnych wyborach na pięcioletnie kadencje. Obowiązuje system wielopartyjny. Główne partie: Socjalistyczna Partia Senegalu (PSS) oraz Senegalska Partia Demokratyczna (PDS).

Geografia

Na południu kraju klimat podrównikowy, wilgotny. Ku północy przechodzi stopniowo w podrównikowy, suchy. Średnie roczne temperatury od 25 °C na wybrzeżu do 30 °C na granicy z Mali.

Główne rzeki to:

• Senegal
• Gambia
• Casamance

Podział administracyjny

Senegal jest podzielony na 11 regionów, które to stanowią 34 departamenty, 94 arrondissementy oraz liczne gminy. Oto lista regionów Senegalu:

• Dakar
• Diourbel
• Fatick
• Kaolack
• Kolda
• Louga
• Matam
• Saint-Louis
• Tambacounda
• Thies
• Ziguinchor

Historia

Senegal był zamieszkany już w paleolicie i neolicie co stwierdzono po odkryciach domowych narzędzi lub kamiennych kręgów (zob. kamienne kręgi Senegambii). Ponadto w rejonie deltowego ujścia rzek Sine i Saloum odkryto wyroby z miedzi i żelaza. Od XI wieku stwierdza się w istnienie w dolnym Senegalu ludu Tukulerów. Terytorium Senegalu na przestrzeni wieków wchodziło w całości lub częściowo w skład dawnych mocarstw, między innymi Ghany, Takrur (IX-XIII wiek), Imperium Mali (XIV-XVI wiek), Dżolof (XIV-XVI wiek). W XVI wieku rozpadły się one na wielu drobnych, rywalizujących ze sobą państewek. Od XI wieku postępowała islamizacja obszaru. Okołowy połowy XV wieku na wybrzeża kraju dotarli Portugalczycy, co zapoczątkowało europejską penetrację i handel niewolnikami.

W XVII wieku przewagę pośród Europejczyków walczących o wpływy w Senegalu zyskali Francuzi. W przeciągu XIX wieku podbili oni kraj, uniemożliwiając przy tym rozprzestrzenianie się teokratycznych islamskich państw ludów Wolofów i Tukulerów]]. W 1848 roku na terenach zajmowanych przez Francję zniesiono niewolnictwo. W 1904 roku Senegal wszedł w skład Francuskiej Afryki Zachodniej, zajmując uprzywilejowaną pozycję w całym imperium kolonialnym. W drugiej dekadzie XX wieku Francja rozpoczęła przyznawanie części ludności kraju obywatelstwo francuskie. W Senegalu tworzono szkoły średnie dla Afrykanów, gdzie kształcono urzędników administracji kolonialnej dla posiadłości francuskich na kontynencie. W 1914 roku do francuskiego parlamentu wybrano pierwszego afrykańskiego deputowanego. W latach 20. nastąpił rozwój gospodarczy, na skutek czego ukształtowała się senegalska burżuazja. W 1946 roku Senegal został prowincją zamorską, a obywatelstwo francuskie nadano ogółowi mieszkańców. Utworzone zostały pierwsze partie, w tym Demokratyczny Blok Senegalski (założony w 1948 i przekształcony w 1956 w Narodowy Blok Senegalski) z Léopoldem Sédarem Senghorem na czele oraz Afrykańska Partia Niepodległości (PAI, założona w 1957, miała silne tendencje marksistowskie i została zdelegalizowana w 1960).

W 1958 roku, po wcześniejszym referendum Senegal stał się republiką autonomiczną w ramach Wspólnoty Francuskiej. W 1959 Senegal i Sudan Zachodni (obecnie Mali) utworzyły Federację Mali, która w 1960 uzyskała niepodległość. W tym samym roku Senegal wystąpił z Federacji. Pierwszym prezydentem republiki został Senghor. Polityk ten reprezentował tzw. socjalizm afrykański oraz utrzymywał ścisłe związki z byłą metropolią (gospodarcze, od 1966 układy wojskowe). Senghor był przywódcą rządzącego Senegalskiego Związku Postępowego (trzon tej utworzonej w 1959 partii stanowił Narodowy Blok Senegalski) o socjaldemokratycznym profilu. Po nieudanym zamachu stanu wprowadzono system rządów prezydenckich (1963–70), a w 1963 wprowadzono system jednopartyjny. W latach 1976-81 Senghor wprowadził system trójpartyjny. Wtedy też dotychczasowa partia prezydencka zmieniła nazwę na Senegalską Partię Socjalistyczna a możliwość legalnej dzielności zyskały opozycyjne: Senegalska Partia Demokratyczna (PDS, założona 1974) i marksistowska PAI (1976 ponownie zalegalizowana).

W 1980 roku Senghor ustąpił z urzędu. W 1981 roku prezydenturę przejął bliski współpracownik Senghora - Abdou Diouf. Nowy prezydent prowadził politykę demokratyzacji, konsolidacji narodu i kontynuował senghorowską politykę zagraniczną. W latach 1982-89 kraj wraz z Gambią stanowił konfederację Senegambii, której Diouf był prezydentem. W 1983, 1988 i 1993 zyskał reelekcję w wyborach prezydenckich, a kierowana przez niego Partia Socjalistyczna zyskiwała większość parlamentarną.

Wybory prezydenckie w 2000 roku wygrał Abdoulaye Wade, wspólny kandydat opozycji i sekretarz generalny liberalnej PDS. W wyborach parlamentarnych 2001 zwyciężyła Koalicja „Sopi” z PDS na czele. W 2001 roku wprowadzono nową konstytucję na mocy której wprowadzono zagwarantowano w pełni wielopartyjny system, zrównywała prawa własnościowe mężczyzn i kobiet, zniosła senat i skróciła kadencje prezydenta. Problemami wewnętrznymi Senegalu jest zagraniczne zadłużenie oraz tendencje separatystyczne: od lat. 80. nasilił się konflikt w Casamance.

Gospodarka

Około 70% zatrudnionych pracuje w rolnictwie, a najbardziej dochodowymi uprawami są trzcina cukrowa, bawełna, ryż i warzywa, które powoli wypierają często do tej pory uprawiane orzeszki ziemne.

Walutą stosowaną w Senegalu jest frank CFA.

Demografia

Wzrost populacji Senegalu w latach 1962-2004

Senegal zamieszkuje około 12,5 mln. osób (stan z roku 2007). Dominującą grupą etniczną są Wolofowie (ok. 35% ludności), zamieszkujący głównie środkową część kraju, na północ i na wschód od Dakaru, a także tereny wzdłuż wybrzeży. Środkową część kraju zamieszkują także Sererowie (17%), podczas gdy północny i wschodni Senegal zdominowany jest przez Fulanów (20% populacji całego kraju). Do innych grup etnicznych zaliczają się Tukulerzy na północy, Mandinka przy granicach z Gambią oraz lud Diola w regionie Casamance.

Większość Senegalczyków posługuje się językiem wolof, jednak językiem urzędowym państwa jest francuski.

Struktura religijna kraju w 2013 roku:

• islam – 92%
• animizm – 6%
• chrześcijaństwo – 2%:

Wolność religijna jest chroniona przez prawo a społeczeństwo wykazuje tolerancję religijną. Oficjalne statystyki zaniżają liczbę wyznawców tradycyjnych religii - w Senegalu wierzenia i tradycje pierwotnej religii pozostają silnie zakorzenione pośród muzułmanów i chrześcijan.

Zobacz też

• Kuchnia senegalska