1994

1994. urtea

Urteak:	1991  • 1992  • 1993 • 1994 • 1995 • 1996 • 1997
Hamarkadak:	1970(e)koa • 1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa • 2010(e)koa
Mendeak:	XIX.a • XX.a • XXI.a

1994 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1994 MCMXCIV
Ab urbe condita	2747
Armeniar egutegia	1443 ԹՎ ՌՆԽԳ
Bahá'í egutegia	150 – 151
Bengaliar egutegia	1401
Berber egutegia	2944
Egutegi budista	2538
Myanmarko egutegia	1356
Bizantziar egutegia	7502 – 7503
Koptoen egutegia	1710 – 1711
Etiopiar egutegia	1986 – 1987
Hebrear egutegia	5754 – 5755
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	2050 – 2051
- Shaka Samvat	1916 – 1917
- Kali Yuga	5095 – 5096
Holozeniar egutegia	11994
Iraniar egutegia	1372 – 1373
Islamiar egutegia	1414 – 1415
Japoniar egutegia	Heisei 6 (平成6年)
Korear egutegia	4327
Thailandiar eguzki egutegia	2537
Unix denbora	757382400 – 788918399

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Martxoaren 4a - Gasteizen, izatezko bikoteen (ez ezkondutako bikote heterosexual edo homosexualak) Espainiako errolda ofizialaren lehen kasua apuntatu zuten.
• Apirilaren 6a - Hasi zen Ruandan munduko historian gertatu den genozidiorik handienetakoa: 100 egunetan 800.000-1.000.000 pertsona hil ziren, batik bat hutuek eraildako tutsiak.
• Uztailaren 18a - Argentinan AMIAren aurkako atentatua izan zen.
• Urriaren 23a - 1994ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak.
• Urriaren 26a - Israelek eta Jordaniak euren arteko bake ituna sinatu zuten.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• "Berri Txarrak" - euskal rock musika talde ospetsua sortu zuten.
• 1994ko Araba-Bizkaiko Bertsolari Txapelketako garailea Unai Iturriaga izan zen.
• Urriaren 3a - Goenkale telesaila ETB1ean estreinatu zen. 2015eko abenduaren 21ean amaitu zen.

Mundua

• Urtarrilaren 6a - "Galicia Hoxe" galizierazko egunkaria kaleratu zuten lehen aldiz.

Zientzia eta teknologia

• Maiatzaren 6a - Frantzia eta Erresuma Batuaren arteko Mantxako tunela zabaldu zuten.

Kirolak

• 1994ko Neguko Olinpiar Jokoak (Lillehammer, Norvegia; otsailaren 12a - otsailaren 27a).
  • Euskal herritar batek hartu zuten parte, Espainiako selekzioarekin.

Jaiotzak

• Martxoaren 1a - Justin Bieber, kanadar abeslaria.
• Maiatzaren 22a - Xabier Erostarbe, urretxuar abeslaria.

Heriotzak

• Urtarrilaren 14a - Federica Montseny, Madrilen jaiotako kataluniar anarkista eta idazlea (j. 1905).
• Urtarrilaren 14a - Delio Rodríguez, galiziar txirrindularia (j. 1916).
• Urtarrilaren 15a - Georges Cziffra, hungariar piano jotzailea (j. 1921).
• Urtarrilaren 22a - Jean-Louis Barrault, frantziar antzezle eta antzerki-zuzendaria (j. 1910).
• Urtarrilaren 22a - Telly Savalas, estatubatuar aktorea (j. 1922).
• Urtarrilaren 29a - Jakobína Sigurðardóttir, islandiar idazlea (j. 1918).
• Urtarrilaren 31 - Pierre Boulle, frantziar idazlea (j. 1912).
• Otsailaren 1a - Jean-Paul-Marie Vincent, frantziar apezpikua, Baionako apezpikua izandakoa (j. 1911).
• Otsailaren 2a - Marija Gimbutas, Neolitoko eta Brontze Aroko Europako kulturak ikertu zituen lituaniar-estatubatuar arkeologoa (j. 1921).
• Otsailaren 2a - Otto Kippes, alemaniar apaiz katoliko eta astronomo zaletua (j. 1905).
• Otsailaren 5a - Hermann J. Abs, alemaniar bankaria (j. 1901).
• Otsailaren 6a - Joseph Cotten, estatubatuar aktorea (j. 1905).
• Otsailaren 6a - Jack Kirby, estatubatuar komikigilea, superheroien marrazkigile artean nagusitzat hartua (j. 1917).
• Otsailaren 6a - Luis Alberto Sánchez, peruar poligrafoa, politikaria eta hezitzailea (j. 1900).
• Otsailaren 7a - Witold Lutosławski, poloniar musikagilea, Poloniako XX. mendeko musikagile handientzat hartua (j. 1913).
• Otsailaren 11 - Vincent Wigglesworth, britainiar entomologoa (j. 1899).
• Martxoaren 6a - Mélina Mercouri, greziar aktorea (j. 1920).
• Martxoaren 6a - Ken Noritake, japoniar futbolaria (j. 1922).
• Martxoaren 9a - Charles Bukowski, estatubatuar idazlea (j. 1920).
• Martxoaren 9a - Fernando Rey, espainiar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea (j. 1917).
• Martxoaren 13a - Cándido Gardoi, Makala, euskal herritar futbolari eta pilotaria (j. 1921).
• Martxoaren 23a - Giulietta Masina, italiar aktorea (j. 1921).
• Martxoaren 23a - Álvaro del Portillo, espaniar apezpikua eta Opus Deiko prelatua (j. 1914).
• Martxoaren 28a - Eugène Ionesco, errumaniar jatorriko frantziar idazlea (j. 1909).
• Martxoaren 31 - Léon Degrelle, Belgikako eskuin muturreko buruzagia eta Waffen SS guda-talde nazien valoniar ofiziala (j. 1906).
• Martxoaren 31 - Jose Escobar, kataluniar komikigilea (j. 1908).
• Martxoaren 31 - Henri Gouhier, frantziar idazle eta filosofoa (j. 1898).
• Apirilaren 1a - Robert Doisneau, frantziar argazkilaria (j. 1912).
• Apirilaren 5a - Kurt Cobain, Nirvana taldeko estatubatuar abeslaria (j. 1967).
• Apirilaren 14a - Bernt Engelmann, alemaniar idazlea (j. 1921).
• Apirilaren 16a - Ralph Ellison, estatubatuar idazlea (j. 1914).
• Apirilaren 17a - Roger Wolcott Sperry, estatubatuar neurobiologoa, 1981eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1913).
• Apirilaren 21a - Raúl Soldi, argentinar margolaria, Argentinako espresionismoaren ordezkari nagusietako bat (j. 1905).
• Apirilaren 22a - Richard Nixon, Ameriketako Estatu Batuetako 37. Presidentea (j. 1913).
• Apirilaren 30a - Roland Ratzenberger, 1 Formulako austriar pilotua, istripu baten ondorioz (j. 1960).
• Maiatzaren 5a - Mario Quintana, brasildar poeta (j. 1906).
• Maiatzaren 19a - Luis Ocaña, espainiar txirrindularia, historiako txirrindulari onenetako bat (j. 1945).
• Maiatzaren 23 - Jon Bilbao Azkarreta, euskal gaien ikertzaile eta bibliografoa (j. 1914).
• Maiatzaren 29a - Erich Honecker, Alemaniako Errepublika Demokratikoko estatu burua (j. 1912).
• Maiatzaren 30a - Marcel Bich, frantziar enpresa-gizona, Bic Cristal bolalumaren sortzailea (j. 1914).
• Maiatzaren 30a - Juan Carlos Onetti, uruguaiar idazlea (j. 1909).
• Ekainaren 1a - Joaquín Pérez Villanueva, espainiar historialaria (j. 1910).
• Ekainaren 1a - Cesar Romero, estatubatuar aktorea (j. 1907).
• Ekainaren 9a - Jan Tinbergen, herbeheretar ekonomialari eta estatistikaria, 1969ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1903).
• Ekainaren 14a - Marcel Mouloudji, frantziar abeslaria, idazlea eta antzezlea (j. 1922).
• Ekainaren 19a - Lauro Olmo, galiziar idazlea (j. 1922).
• Uztailaren 2a - Justo Garate, gipuzkoar sendagilea, euskal gaietan aditua eta gaztelaniazko idazlea (j. 1900).
• Uztailaren 3a - Zelma Watson George, afro-amerikar opera-abeslari, musikologo eta diplomatikoa (j. 1903).
• Uztailaren 4a - Juan Gil-Albert, espainiar olerkari eta idazlea (j. 1904).
• Uztailaren 8a - Kim Il-sung, Ipar Koreako buruzagi komunista (j. 1912).
• Uztailaren 13a - Santos Begiristain, nafar apaiz katolikoa (j. 1908).
• Uztailaren 14a - Robert Jungk, austriar idazle eta militante ekologista (j. 1913).
• Uztailaren 16a - Julian Seymour Schwinger, estatubatuar fisikaria, 1965eko Fisikako Nobel Saria (j. 1918).
• Uztailaren 17a - Jean Borotra, euskal tenislaria, "Les Quatre Mousquetaires" taldeko kidea (j. 1898).
• Uztailaren 27a - Rosa Chacel, espainiar idazlea (j. 1898).
• Uztailaren 29a - Dorothy Crowfoot Hodgkin, britaniar kimikari eta unibertsitateko irakaslea, 1964ko Kimikako Nobel Saria (j. 1910).
• Abuztuaren 8a - Leonid Leonov, sobietar eleberrigilea (j. 1899).
• Abuztuaren 11 - Peter Cushing, ingeles aktorea (j. 1913).
• Abuztuaren 14a - Elias Canetti, austriar-britainiar idazlea, 1981eko Literaturako Nobel Saria (j. 1905).
• Abuztuaren 18a - Richard Laurence Millington Synge, britainiar kimikaria, 1952ko Kimikako Nobel Saria (j. 1914).
• Abuztuaren 19a - Linus Pauling, estatubatuar kimikaria, 1954ko Kimikako Nobel Saria eta 1962ko Bakearen Nobel Saria (j. 1901).
• Abuztuaren 28a - Pepita Enbil, gipuzkoar abeslaria eta Plácido Domingoren ama (j. 1918).
• Irailaren 7a - Terence Young, britainiar zinema-zuzendaria (j. 1915).
• Irailaren 11 - Luciano Sgrizzi, italiar klabe-jotzailea, pianista, musikagilea eta musikologoa (j. 1910).
• Irailaren 15a - Inazio Sarasua, oriotar patroi eta arraunlari handietako bat, Kontxako 11 Bandera irabazitakoa (j. 1910).
• Irailaren 17a - Karl Popper, austriar jatorriko britainiar filosofoa (j. 1902).
• Irailaren 23a - Robert Bloch, estatubatuar idazlea (j. 1917).
• Irailaren 23a - Madeleine Renaud, frantziar antzezlea (j. 1900).
• Irailaren 27a - Carlos Lleras Restrepo, Kolonbiako presidentea (j. 1908).
• Urriaren 12a - Antonio Maria Labaien, euskal idazlea eta politikaria, euskarazko lehen antzerkilaria (j. 1898).
• Urriaren 18a - Max Müller, alemaniar filosofoa (j. 1906).
• Urriaren 20a - Burt Lancaster, estatubatuar aktorea (j. 1913).
• Urriaren 25a - Francisco Ynduráin Hernández, nafar hizkuntzalari eta literatura-kritikaria (j. 1910).
• Azaroaren 11 - Elizabeth Maconchy, irlandar jatorriko britainiar musikagilea (j. 1907).
• Azaroaren 18a - Cab Calloway, estatubatuar jazz musikaria, abeslaria eta aktorea (j. 1907).
• Azaroaren 21a - Willem Jacob Luyten, herbehereetar-estatubatuar astronomoa (j. 1899).
• Azaroaren 28a - Vicente Enrique Tarancón, espainiar kardinala (j. 1907).
• Azaroaren 28a - Venancio Perez, Venancio, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (j. 1921).
• Azaroaren 30a - Guy Debord, frantziar filosofo eta zinemagilea (j. 1931).
• Abenduaren 8a - Enrique Líster, galiziar militar eta politikari komunista (j. 1907).
• Abenduaren 13a - Antoine Pinay, frantziar industria gizona eta politikaria (j. 1891).
• Abenduaren 13a - Olga Rubtsova, errusiar xake jokalaria (j. 1917).
• Abenduaren 20a - Dean Rusk, estatubatuar politikaria (j. 1909).
• Jose Antonio Ormaolea, bizkaitar margolaria (j. 1912).
• Teodoro Hernandorena, euskal herritar politikari eta kulturgilea (j. 1898).
• Víctor Azkona, euskal zinema zuzendari, argazkigile eta gidoigilea (j. 1907).

Nobel saridunak:

• Fisika: Bertram N. Brockhouse, Clifford Glenwood Shull
• Kimika: George Andrew Olah
• Literatura: Kenzaburo Oe
• Medikuntza: Alfred G. Gilman, Martin Rodbell
• Ekonomia: Reinhard Selten, John Forbes Nash, John Harsanyi
• Bakea: Yasser Arafat, Shimon Peres, Yitzhak Rabin

---

Agintariak

[[Fitxategi:Libia|10x10px|1994|link=|alt=Muammar al-Gaddafi]]

[[Fitxategi:Egipto|10x10px|1994|link=|alt=Hosni Mubarak]]

[[Fitxategi:Espainia|10x10px|1994|link=|alt=Felipe González]]

Munduko agintariak 1994. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1994