1920

1920. urtea

Urteak:	1917  • 1918  • 1919 • 1920 • 1921 • 1922 • 1923
Hamarkadak:	1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa
Mendeak:	XIX.a • XX.a • XXI.a

1920 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1920 MCMXX
Ab urbe condita	2673
Armeniar egutegia	1369 ԹՎ ՌՅԿԹ
Bahá'í egutegia	76 – 77
Bengaliar egutegia	1327
Berber egutegia	2870
Egutegi budista	2464
Myanmarko egutegia	1282
Bizantziar egutegia	7428 – 7429
Koptoen egutegia	1636 – 1637
Etiopiar egutegia	1912 – 1913
Hebrear egutegia	5680 – 5681
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	1976 – 1977
- Shaka Samvat	1842 – 1843
- Kali Yuga	5021 – 5022
Holozeniar egutegia	11920
Iraniar egutegia	1298 – 1299
Islamiar egutegia	1338 – 1339
Japoniar egutegia	Taishō 9 (大正9年)
Korear egutegia	4253
Thailandiar eguzki egutegia	2463

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Arte eta kultura

• Maiatzaren 22a - Jesus Guridik egindako "Amaia" opera estreinatu zuten Bilbon.

Zientzia eta teknologia

• Heinz Heckek, Municheko Hellabrunngo Lorategi Zoologikoetan lan egiten zuen biologo germaniarra, heck azienda edo uro berria bezala ezaguna egingo zen antzineko uroaren berreskurapena burutu zuen.
• Abuztuaren 20a - AEBetan irratiz eman zituzten lehen aldiz albisteak.
• Abuztuaren 27a - Lehen irrati transmisiona egin zen Argentinatik.

Kirolak

• 1920ko Olinpiar Jokoak (Anberes, Belgika; apirilaren 20a - irailaren 12a):
  • 25 Euskal herritarrek hartu zuten parte 3 kiroletan, Espainiako eta Frantziako selekzioekin.
• Azaroaren 17a - Club Atletico Osasuna futbol taldea sortu zuten Iruñean, historialari batzuen ustez benetako data aurreko hilabetean izan bazen ere.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 2a - Isaac Asimov, errusiar jatorriko estatubatuar idazle eta biokimikaria, zientzia fikzio eta zientzia dibulgazioan autore arrakastatsua (h. 1992).
• Urtarrilaren 2a - Nobuyuki Kato, japoniar futbolaria.
• Urtarrilaren 4a - Jean Marie Ihartza, Iratzeder, lapurtar elizgizon, idazle eta euskaltzaina (h. 2008).
• Urtarrilaren 5a - Pedro Anasagasti, euskal idazlea eta apaiza (h. 1997).
• Urtarrilaren 6a - Jean-Robert Ipoustéguy, frantziar pintore eta eskultorea (h. 2006).
• Urtarrilaren 6a - Sun Myung Moon, Batasunaren Elizaren korear sortzailea (h. 2012).
• Urtarrilaren 9a - João Cabral de Melo Neto, brasildar idazlea (h. 1999).
• Urtarrilaren 9a - Rubén Ruiz Ibarruri, Dolores Ibarruri Pasionariaren semea eta Armada Gorriko gudaria (h. 1942).
• Urtarrilaren 14a - Jean Dutourd, frantziar idazlea (h. 2011).
• Urtarrilaren 16a - Marcelino Bilbao, Euzko Gudarostearen eta CNTren Isaac Puente batailoiako tenientea (h. 2014).
• Urtarrilaren 16a - William Boone, estatubatuar matematikaria (h. 1983).
• Urtarrilaren 19a - Javier Pérez de Cuéllar, peruar politikaria, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia.
• Urtarrilaren 20a - Federico Fellini, italiar zinema zuzendaria, XX. mendeko ospe handienetakoa (h. 1993).
• Urtarrilaren 20a - Sebastián Ontoria, gipuzkoar futbolari, gudari eta gerra-presoa (h. 2004).
• Urtarrilaren 22a - Chiara Lubich, italiar ekintzaile katolikoa eta Fokolareen mugimenduaren sortzailea (h. 2008).
• Urtarrilaren 22a - Alf Ramsey, britainiar futbolaria eta entrenatzailea, bere herrialdean sari gehien jaso zituen futbolaria (h. 1999).
• Urtarrilaren 23a - Gottfried Boehm, alemaniar arkitektoa.
• Urtarrilaren 23a - Walter Frederick Morrison, estatubatuar asmatzailea, frisbeearen asmatzailea (h. 2010).
• Urtarrilaren 24a - Paul Guilsou, euskal idazle eta itzultzailea (h. 1993).
• Urtarrilaren 25a - José Luis Berasategi, bizkaitar ekonomialari eta politikaria, Bilboko azken alkate frankista (h. 1990).
• Urtarrilaren 29a - José Luis de Vilallonga, Castellbelleko markesa, espainiar idazle eta antzezlea (h. 2007).

Otsaila

• Otsailaren 3a - Stan Ockers, belgikar txirrindularia (h. 1956).
• Otsailaren 11 - Faruk Egiptokoa, Egiptoko erregea (h. 1965).
• Otsailaren 12a - Alfonso Armada, espainiar militarra, 1981eko otsailaren 23ko estatu kolpeko parte hartzailea (h. 2013).
• Otsailaren 18a - Cornelis Johannes van Houten, herbeheretar astronomoa (h. 2002).
• Otsailaren 19a - Jaan Kross, estoniar idazlea (h. 2007).
• Otsailaren 28a - Eduardo Aznar Coste, euskal kirolari eta enpresaburua (h. 1981).
• Otsailaren 29a - Michèle Morgan, frantziar aktorea.

Martxoa

• Martxoaren 3a - Ronald Searle, britainiar marrazkigilea (h. 2011).
• Martxoaren 10a - Marcial Maciel, mexikar apaiza, Regnum Christiren eta Kristoren Legioaren sortzailea eta pederastiagatik salatua (h. 2008).
• Martxoaren 10a - Boris Vian, frantziar idazle, olerkari, asmatzaile, ingeniari, musikari eta abeslaria (h. 1959).
• Martxoaren 11 - Nicolaas Bloembergen, herbeherear-estatubatuar fisikaria, 1981eko Fisikako Nobel Saria.
• Martxoaren 11 - Dennis Joseph Enright, ingeles poeta, eleberrigile eta kritikaria (h. 2002).
• Martxoaren 15a - Edward Donnall Thomas, estatubatuar medikua, 1990eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2012).
• Martxoaren 16a - Tonino Guerra, italiar olerkari, antzerkigile, eleberrigile eta gidoilaria (h. 2012).
• Martxoaren 18a - Luis García-Ochoa, euskal herritar margolari eta grabatzailea.
• Martxoaren 21a -Éric Rohmer, frantziar zinemagile, idazle, kazetari eta kritikaria (h. 2010).
• Martxoaren 22a - Luis Villasante, gernikar apaiz frantziskotarra, euskal hizkuntzalaria eta euskaltzaina (h. 2000).
• Martxoaren 23a - Fidel Sarriegi, euskal idazlea (h. 1969).
• Martxoaren 27a - Yon Etxaide, donostiar idazle oparoa (h. 1998).

Apirila

• Apirilaren 1a - Toshirō Mifune, japoniar aktorea (h. 1997).
• Apirilaren 6a - Edmond H. Fischer, estatubatuar biokimikaria, 1992ko Medikuntzako Nobel Saria.
• Apirilaren 7a - Ravi Shankar, indiar musikagilea eta zitara-jotzailea (h. 2012).
• Apirilaren 9a - Vicente Ferrer i Moncho, kataluniar filantropoa, txirotasunean bizi zirenak laguntzen konprometitua (h. 2009).
• Apirilaren 9a - Jorge Pacheco Areco, Uruguaiko presidentea (h. 1998).
• Apirilaren 13a - Liam Cosgrave, Irlandako Errepublikako Taoiseacha.
• Apirilaren 14a - Josep Benet, kataluniar abokatua, politikaria eta historialaria (h. 2008).
• Apirilaren 14a - Olivier Debré, frantziar margolaria (h. 1999).
• Apirilaren 15a - Richard von Weizsäcker, Alemaniako presidentea (h. 2015).
• Apirilaren 17a - Edmonde Charles-Roux, frantziar idazlea (h. 2016).
• Apirilaren 21a - Bruno Maderna, italiar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h. 1973).

Maiatza

• Maiatzaren 15a - Michel Audiard, frantziar idazlea, antzerkigilea eta zinemagilea (h. 1985).
• Maiatzaren 18a - Joan Paulo II.a, Aita santua (h. 2005).
• Maiatzaren 28a - Jesus Atxa, Bizkaiko eta Nafarroako ikastolen sortzailea (h. 2007).
• Maiatzaren 29a - John Harsanyi, estatubatuar ekonomialaria, 1994ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2000).
• Maiatzaren 30a - Antoni Maria Badia, kataluniar filologo eta hizkuntzalaria (h. 2014).
• Maiatzaren 30a - Franklin J. Schaffner, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1989).

Ekaina

• Ekainaren 7a - Carlos Gorostiza, argentinar antzerkigilea, XX. mendearen erdialdeko Argentinako antzerki-joera berriaren sortzailea (h. 2016).
• Ekainaren 7a - Georges Marchais, frantziar politikaria (h. 1997).
• Ekainaren 11 - Mahendra Nepalgoa, Nepalgo erregea (h. 1972).
• Ekainaren 15a - Alberto Sordi, italiar aktorea, zine zuzendaria eta gidoigilea (h. 2003).
• Ekainaren 16a - José López Portillo, Mexikoko presidentea (h. 2004).
• Ekainaren 17a - Setsuko Hara, japoniar zinema antzezlea (h. 2015).
• Ekainaren 18a - Mario Beccaria, italiar politikari kristau demokrata (h. 2003).
• Ekainaren 19a - Fernando Aire Etxart, Xalbador, baxenafar bertsolaria eta artzaina (h. 1976).
• Ekainaren 20a - Amos Tutuola, nigeriar idazlea (h. 1997).

Uztaila

• Uztailaren 1a/23a - Amália Rodrigues, Rainha do Fado, portugaldar abeslaria, fadista klasiko ezagunenetarikoa (h. 1999).
• Uztailaren 4a - Xosé Quiroga Suárez, Galiziako Xuntako bigarren presidentea (h. 2006).
• Uztailaren 10a - Owen Chamberlain, estatubatuar fisikaria, 1959ko Fisikako Nobel Saria (h. 2006).
• Uztailaren 11 - Yul Brynner, estatubatuar aktorea (h. 1985).
• Uztailaren 13a - Hans Blumemberg, alemaniar filosofoa (h. 1996).
• Uztailaren 17a - Juan Antonio Samaranch, kataluniar hockey jokalari, politikari eta enpresaburua eta Nazioarteko Olinpiar Batzordeko presidentea (h. 2010).
• Uztailaren 21a - Isaac Stern, ukrainiar-estatubatuar biolin-jotzailea (h. 2001).
• Uztailaren 25a - Rosalind Franklin, ingeles biofisikaria eta kristalografialaria (h. 1958).
• Uztailaren 29a - Ray Harryhausen, zinemako efektu berezietako teknikaria eta zinema ekoizlea (h. 2013).
• Uztailaren 30a - Marie Tharp, estatubatuar geologoa eta itsas kartografoa, itsas ondoaren lehen mapa zientifikoaren sortzailea (h. 2006).

Abuztua

• Abuztuaren 1a - Gilles Hénault, kanadar poeta, kazetari eta arte-kritikaria (h. 1996).
• Abuztuaren 3a - P. D. James, britainiar idazlea (h. 2014).
• Abuztuaren 9a - Waldemar Esteves da Cunha, Santos hiriko Momo erregea, inoiz izan den Momo erregerik zaharrena (h. 2013).
• Abuztuaren 9a - Willi Heinrich, alemaniar idazlea (h. 2005).
• Abuztuaren 16a - Charles Bukowski, estatubatuar idazlea (h. 1994).
• Abuztuaren 17a - Maureen O'Hara, irlandar aktorea eta abeslaria (h. 2015).
• Abuztuaren 18a - Shelley Winters, estatubatuar aktorea (h. 2006).
• Abuztuaren 22a - Ray Bradbury, zientzia fikzio, fantasia, beldur eta misteriozko estatubatuar idazlea (h. 2012).
• Abuztuaren 22a - Denton Cooley, estatubatuar medikua, bihotz artifizial oso bat gizaki baten gorputzean jartzea lortu zuen lehen kirurgialaria.
• Abuztuaren 29a - Charlie Parker, estatubatuar jazz saxofoi-jolea (h. 1955).

Iraila

• Irailaren 2a - Mónica Echeverría, txiletar idazlea.
• Irailaren 5a - Silvestre Igoa, Igoa, Errealeko jokalaria (h. 1969).
• Irailaren 14a - Mario Benedetti, uruguaitar idazlea (h. 2009).
• Irailaren 14a - Alberto Calderón, argentinar matematikari eta ingeniaria (h. 1998).
• Irailaren 14a - Lawrence Klein, estatubatuar ekonomista, 1980ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2013).
• Irailaren 16a - John Jamieson Carswell Smart, ingeles filosofoa (h. 2012).
• Irailaren 22a - Eric Baker, britainiar aktibista bakezalea, Amnistia Internazionalaren sortzailetariko bat (h. 1976).
• Irailaren 23a - Mickey Rooney, estatubatuar aktorea, Guinness liburuaren arabera karrera luzeeneko aktorea (h. 2014).
• Irailaren 29a - Peter Dennis Mitchell, ingeles kimikaria, 1978ko Kimikako Nobel Saria (h. 1992).
• Irailaren 29a - Václav Neumann, txekiar orkestra-zuzendaria (h. 1995).

Urria

• Urriaren 1a - Walter Matthau, estatubatuar aktorea (h. 2000).
• Urriaren 8a - Frank Herbert, zientzia-fikzioko estatubatuar idazlea (h. 1986).
• Urriaren 11 - Edgar Negret, kolonbiar eskultorea (h. 2012).
• Urriaren 15a - Mario Puzo, estatubatuar idazlea (h. 1999).
• Urriaren 15a - Henri Verneuil, armeniar-frantziar zinema zuzendaria (h. 2002).
• Urriaren 17a - Montgomery Clift, estatubatuar aktorea (h. 1966).
• Urriaren 17a - Miguel Delibes, espainiar kazetari eta idazlea (h. 2010).
• Urriaren 18a - Mélina Mercouri, greziar aktorea (h. 1994).
• Urriaren 23a - Gianni Rodari, italiar idazlea, kazetaria, irakaslea eta pedagogoa (h. 1980).
• Urriaren 27a - Kocheril Raman Narayanan, Indiako presidentea (h. 2005).
• Urriaren 29a - Baruj Benacerraf, venezuelar-estatubatuar sendagilea, 1980ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2011).
• Urriaren 30a - Julio Cano Lasso, espainiar arkitektoa (h. 1996).
• Urriaren 30a - Jose Maria Etxebarria, Etxeba, Athleticeko futbolaria (h. 1966).
• Urriaren 31 - Takashi Kano, japoniar futbolaria (h. 2000).
• Urriaren 31 - Dedan Kimathi, Kenyaren independentziaren aldeko borrokalaria (h. 1957).
• Urriaren 31 - Helmut Newton, alemaniar moda-argazkilaria (h. 2004).

Azaroa

• Azaroaren 5a - Douglass North, estatubatuar ekonomialaria, 1993ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2015).
• Azaroaren 6a - Eugenio Etxebarria, bizkaitar albokari eta albokagilea, batzuen hitzetan azken albokari tradizionala (h. 2008).
• Azaroaren 7a - Ignacio Eizagirre, Errealeko futbolari eta Osasunako entrenatzailea (h. 2013).
• Azaroaren 7a - Joan Perucho, kataluniar idazlea (h. 2003).
• Azaroaren 11 - Roy Jenkins, britainiar politikaria, politikarien biografoa eta Europako Batzordeko presidentea (h. 2003).
• Azaroaren 14a - Hans Hansen, Faroe uharteetako margolaria (h. 1970).
• Azaroaren 15a - Eugenio Agirretxe, gipuzkoar idazle eta hizlaria eta Euskaltzain urgazlea (h. 2005).
• Azaroaren 17a - Jean Starobinski, suitzar medikua eta saiakeragilea.
• Azaroaren 19a - Gene Tierney, estatubatuar aktorea (h. 1991).
• Azaroaren 23a - Paul Celan, errumaniar jatorriko austriar poeta lirikoa (h. 1970).
• Azaroaren 29a - Pio Lindegaard, Zornotzako daniarra, Danimarkako kontsula Bilbon eta jazz musikan aditua (h. 1999).
• Azaroaren 30a - Virginia Mayo, estatubatuar aktorea (h. 2005).

Abendua

• Abenduaren 7a - Fiorenzo Magni, italiar txirrindularia, hiru Itzuli Handietan etapa garaipenak lortu zituen lehena (h. 2012).
• Abenduaren 9a - Carlo Azeglio Ciampi, Italiako 10. Presidentea (h. 2016).
• Abenduaren 10a - Clarice Lispector, brasildar idazlea, XX. mendeko brasilgo idazle garrantzitsuenetakoa (h. 1977).
• Abenduaren 11 - Yann Brekilien, bretainierazko idazlea (h. 2009).
• Abenduaren 18a - Rita Streich, alemaniar opera-abeslaria (h. 1987).
• Abenduaren 21a - Georges Balandier, frantziar antropologo eta soziologoa (h. 2016).
• Abenduaren 29a - Josefa Iloilo, Fijiko Errepublikako presidentea (h. 2011).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Imanol Olaizola, gipuzkoar ikerlari, politikari eta musikaria.
• Javier Bello-Portu, gipuzkoar musikagile eta orkestra zuzendaria (h. 2004).
• Joxe Mari Urbieta, Egañazpi, gipuzkoar panderojotzailea eta abeslaria (h. 2006).
• Juan Zelaia, gipuzkoar enpresaburua eta euskaltzalea (h. 2016).
• Mariano Zufia, nafar politikari karlista (h. 2005).
• Urtarrila - Mehdi Ben Barka, marokoar politikaria (h. 1965).

Heriotzak

• Urtarrilaren 4a - Benito Pérez Galdós, espainiar idazlea (j. 1843).
• Urtarrilaren 7a - Edmund Barton, australiar politikari eta epailea, herrialdeko estreinako Lehen Ministroa (j. 1849).
• Urtarrilaren 14a - Txomin Agirre, euskal idazlea (j. 1864).
• Urtarrilaren 18a - Giovanni Capurro, italiar poeta (j. 1859).
• Urtarrilaren 24a - Amedeo Modigliani, italiar margolari eta eskultorea (j. 1884).
• Urtarrilaren 31 - Tirso Lacalle, nafar gerrillaria (j. 1845).
• Otsailaren 7a - Alexander Koltxak, errusiar ozeanografo, itsas armadako almirante eta politikaria (j. 1874).
• Otsailaren 20a - Jacinta Marto, portugaldar haur artzaina. Fatiman Ama Birjina ikusi omen zuen (j. 1910).
• Otsailaren 20a - Robert Peary, Ipar Polora iristen lehena izan zela adierazi zuen esploratzailea (gaur egun zalantzan jarria) (j. 1856).
• Martxoaren 3a - Theodor Philipsen, daniar margolaria (j. 1840).
• Martxoaren 18a - Jean Jaurgain, zuberotar historialari eta literatura-kritikaria, Zazpiak Bat armarriaren sortzailea (j. 1842).
• Apirilaren 26a - Srinivasa Aiyangar Ramanujan, indiar matematikaria (j. 1887).
• Apirilaren 27a - Piarres Broussain, lapurtar medikua, Euskaltzaindiaren sortzaileetakoa eta politikaria (j. 1859).
• Maiatzaren 16a - José Gómez Ortega, Joselito, espainiar toreatzailea (j. 1895).
• Maiatzaren 21a- Venustiano Carranza, Mexikoko presidentea (j. 1859).
• Ekainaren 8a - Augusto Righi, italiar fisikaria (j. 1850).
• Ekainaren 14a - Max Weber, alemaniar ekonomilari eta soziologoa (j. 1864).
• Ekainaren 20a - Dimitri Ivanovski, errusiar biologoa, birusen aurkitzailea (j. 1864).
• Uztailaren 11 - Eugenia de Montijo, Frantziako enperatriza eta Napoleon III.aren emaztea (j. 1826).
• Abuztuaren 1a - Bal Gangadhar Tilak, indiar politikari abertzalea, matematikaria eta filosofoa (j. 1856).
• Abuztuaren 9a - Mario Adan de Iartza, bizkaitar politikaria eta agronomoa (j. 1846).
• Abuztuaren 30a - Wilhelm Wundt, alemaniar fisiologo, filosofo eta psikologiaren aitzindaria (j. 1832).
• Irailaren 24a - Inessa Armand, frantziar idazlea eta iraultzailea (j. 1874).
• Urriaren 17a - John Reed, estatubatuar kazetari iraultzailea (j. 1887).
• Urriaren 25a - Odoardo Beccari, italiar naturazale eta botanikaria (j. 1843).
• Urriaren 25a - Duncan MacDougall, estatubatuar medikua (j. c. 1866).
• Urriaren 25a - Terence MacSwiney, irlandar nazionalista, idazlea, politikaria, Cork hiriko alkate ohia eta gose grabalaria (j. 1879).
• Azaroaren 8a - Abraham Kuyper, Herbeheretako lehen ministroa (j. 1837).
• Azaroaren 9a - Alberto Blest Gana, euskal jatorriko txiletar eleberrigilea (j. 1830).
• Abenduaren 2a - Félicien Trewey, frantziar ilusionista eta komedialaria (j. 1848).
• Francisco Gaskue, gipuzkoar ingeniaria eta musikologoa (j. 1848).
• Victor Bernard Derrecagaix, euskal jatorriko frantziar militarra (j. 1833).

Nobel saridunak:

• Fisika: Charles Edouard Guillaume
• Kimika: Walther Nernst
• Literatura: Knut Hamsun
• Medikuntza: Schack August Steenberg Krogh
• Bakea: Léon Bourgeois

---

Agintariak

[[Fitxategi:Errusia|10x10px|1920|link=]]

Munduko agintariak 1920. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1920