1989
De Wikipedio
Historio > yarcento | ||||||||||
19ma yarcento 20ma 21ma yarcento | ||||||||||
Kursiva yaro ne apartenas a ca yarcento: | ||||||||||
1900a yari: | 1900 | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 |
1910a yari: | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
1920a yari: | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
1930a yari: | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 |
1940a yari: | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 |
1950a yari: | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 |
1960a yari: | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 |
1970a yari: | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 |
1980a yari: | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 |
1990a yari: | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 |
2000a yari: | 2000 |
Indexo
Eventi[redaktar | edit source]
Kosmo[redaktar | edit source]
- 26ma di agosto - Kosmoprobilo Voyager 2 flugas preter Neptuno.
Mondo[redaktar | edit source]
- 14ma di februaro - L'unesma de la 24 artificala sateliti di GPS (Global Positioning System) sendesas ad orbito.
- 2ma di marto - 12 stati de Europana Komunitato interdiktas la produkto di freoni.
- 25ma di septembro - Usa e Sovietia kontratas ke li demolisos 98 % de lia kemial armi.
- 9ma di novembro - Kolda milito finas, kande Est-Germania apertas Murego di Berlin e permisas populani irar e vehar libere a westo (ed ad esto).
- 3ma di decembro - George Bush e Mihail Gorbachov renkontras en Malta. Li deklaras, ke kolda milito (forsan) esas pasonta.
Europa[redaktar | edit source]
- 2ma di marto - 12 stati di Europana Komunitato interdiktas la produkto di freoni.
- 7ma di aprilo - Submara navo "Komsomolec" de Sovietia sinkas en la maro di Barentz.
- 4ma di junio - En Polonia Sindikato Solidareso vinkas unesma elekti libera pos la duesma mondomilito.
- 4ma di junio - En Ufa, Bashkortostan, Sovietia, du preterpasinta treni inflamas gaso likinta ek tubo, e 645 homi perisas.
- 7ma di junio - En Dania, lego qua permisas l'uniono inter homi samasexuala aprobesas.[1][2]
- 16ma di junio - En solena funero, Imre Nagy risepultesas en Budapest.
- 23ma di agosto - Du milioni homi standas manuo en manuo sur voyo inter Tallinn e Vilnius en Baltiko por suportar la nedependo di Estonia, Latvia e Lituania.
- 25ma di agosto - Tadeusz Mazowiecki divenas l'unesma ne-komunista chefministro di Polonia.
- 9ma di septembro - En Leipzig, Est-Germania, granda demonstro por demokratio.
- 10ma di septembro - Hungaria apertas sua westala frontiero por Est-Germaniani transirar weste.
- 18ma di oktobro - Erich Honecker renuncas a la chefeso di Est-Germania.[3]
- 23ma di oktobro - Hungaria abandonas la komunista rejimo.
- 9ma di novembro - Kolda milito finas kande Est-Germania apertas la Murego di Berlin e permisas populani irar e vehar libere a westo (ed ad esto).
- 10ma di novembro - Chefo di komunista partiso di Bulgaria, Todor Jivkov, e chefministro Petre Mladenov renuncas.
- 14ma di novembro - Serioza inundado en Málaga, Hispania.
- 17ma di novembro - "Velura revoluciono" komencas en Chekoslovakia. Policisti supresas demonstro en Praha.
- 20ma di novembro - Du milioni homi demonstras en Praha.
- 28ma di novembro - La komunista rejimo di Chekoslovakia imperas pri organizo di multa-partisal elekti.
- 1ma di decembro - La parlamento di Est-Germania abrogas la duktanta rolo di komunista partiso.
- 22ma di decembro - En Rumania la povo di Nicolae Ceausescu finas pos violentoza demonstri.
- 25ma di decembro - Nicolae ed Elena Ceausescu mortigesas.
- 29ma di decembro - En Chekoslovakia Václav Havel elektesas prezidanto per liber elekto.
- 31ma di decembro - Tadeusz Mazowiecki divenas l'unesma ne-komunista chefo di Polonia pos 1944.
Azia[redaktar | edit source]
- 7ma di januaro - Akihito divenas cezaro di Japonia pos Hirohito.
- 23ma di januaro - Ter-tremo en la Republiko Socialista Sovietiana di Tajikistan produktas 274 morti.[4]
- 30ma di januaro - Ambasadeyo di Usa evakuesas en Kabul, Afganistan.
- 14ma di februaro - Chefo di Iran, ayatolo Ruhollah Khomeini incitas mortigar Salman Rushdie, la skriptisto di "Satanika poemi".
- 15ma di februaro - Lasta Sovieta soldato foriras Afganistan.
- 24ma di februaro - Ayatolo Ruhollah Khomeini promisas 3 milioni dolari a mortigero di Salman Rushdie.
- 30ma di mayo - Chiniana studenti erektas en la placo Tianmen, Beijing, statuo dil "Deino di Demokratio".
- 3ma di junio - En Iran ayatolo Ruhollah Khomeini mortas.
- 4ma di junio - Masakro di demonstranti en Tianmen-placo, Beijing, pro supresar l' opozanti.
- 22ma di novembro - Prezidanto di Libano, René Moawad, ocidesas per bombo-explozo.
Afrika[redaktar | edit source]
- 10ma di januaro - Kubana trupi retreteskas ek Angola.
- 30ma di junio - Omar Hassan Al-Bashir komandas stato-stroko en Sudan.
Nord-Amerika[redaktar | edit source]
- 20ma di januaro - Prezidanteso di George Bush komencas.
- 24ma di marto - Exxon Valdez petrolo-navo likas 240.000 bareli oleo che la rivo di Alaska.
- 19ma di julio - En Sioux City, Iowa 111 personi mortas kande aviono Douglas DC-10 de United Airlines kolizionas kontre sulo, ma 185 plusa homi transvivas.
- 17ma di oktobro - Ter-tremo frapas San Francisco ed Oakland en Kalifornia e produktas 63 morti.
- 6ma di decembro - Kontre-feministo Marc Lépine mortigas 14 mulieri en École Polytechnique di Montreal.
Central Amerika[redaktar | edit source]
- 20ma di decembro - Usa invadas Panama por revokar Manuel Noriega de povo.
- 24ma di decembro - Diktatoro di Panama, Manuel Noriega, fugas pro azilo ad ambasadeyo di Vatikano.
Sud-Amerika[redaktar | edit source]
- 27 til 28ma di februaro - Populala revolto en Venezuela, konocata kom El Caracazo, kontre la politiki di Carlos Andrés Pérez por la ekonomio.
- 14ma di mayo - Carlos Saúl Menem vinkas prezidantal elekto en Arjentinia.
- 8ma di julio - Carlos Saúl Menem divenas prezidanto di Arjentinia.
- 14ma di decembro - En Chili eventas libera elekti pos 16 yari.
- 17ma di decembro - En Brazilia eventas prezidantal elekti pos 29 yari.
Naski[redaktar | edit source]
- 3ma di januaro - Kōhei Uchimura, Japoniana gimnastikisto
- 21ma di februaro - Corbin Bleu, Usan aktoro
- 4ma di marto - Erin Heatherton, Usana manekino
- 11ma di marto - Orlando Johnson, Usana basketbalisto
- 8ma di aprilo - Ty Panitz, Usan aktoro
- 6ma di mayo - Dominika Cibulková, Slovakiana tenisistino
- 30ma di mayo - Alexandra Dulgheru, Rumaniana tenisistino
- 10ma di junio - Alexandra Stan, Rumaniana kantistino
- 23ma di julio - Daniel Radcliffe, Britanian aktoro (Harry Potter)
- 31ma di julio - Viktoriya Azarenka, Belarusa tenisistino
- 14ma di agosto - Malvina Seferi, Albanian-Italiana manekino
- 2ma di septembro - Alexandre Pato, Braziliana futbalisto
- 28ma di oktobro - Camille Muffat, Franca natistino (m. 2015)
- 13ma di decembro - Taylor Swift, Usana kantistino
- 26ma di decembro - Yohan Blake, Jamaikan atleto
Morti[redaktar | edit source]
- 7ma di januaro - Hirohito, cezaro di Japonia (n. 1901)
- 11ma di januaro - José Luis Bustamante y Rivero, prezidanto di Peru (n. 1894)
- 22ma di januaro - Sándor Weöres, Hungariana poeto (n. 1913)
- 23ma di januaro - Salvador Dalí, Katalunian artisto (n. 1904)
- 24ma di januaro - George Cukor, Usana filmifisto (n. 1899)
- 3ma di februaro - John Cassavetes, Usan aktoro (n. 1929)
- 4ma di februaro - Thorkild Hansen, Dana skriptisto (n. 1927)
- 21ma di februaro - Sándor Márai, Hungara skriptisto (n. 1900)
- 27ma di februaro - Konrad Lorenz, Austriana zoologiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
- 9ma di marto - Robert Mapplethorpe, Usan artisto, fotografisto (n. 1946)
- 12ma di aprilo -Sugar Ray Robinson, Usana boxisto (n. 1921)
- 16ma di aprilo - Kaoru Ishikawa, Japoniana kemiisto (n. 1915)
- 22ma di aprilo - Emilio Gino Segrè, Italiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1905)
- 26ma di aprilo - Lucille Ball, Usan aktorino di komedii (n. 1911)
- 28ma di aprilo - Esa Pakarinen (sr.), Finlandan aktoro (n. 1911)
- 30ma di aprilo - Sergio Leone, Italiana filmifisto (n. 1929)
- 20ma di mayo - John Richard Hicks, Angla ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1904)
- 3ma di junio - Ayatolo Ruhollah Khomeini, religiala chefo di Iran (n. 1900)
- 9ma di junio - George Wells Beadle, Usana genetikisto, Nobel-laureato (n. 1903)
- 22ma di junio - Martti Talvela, Finlandan opero-kantisto (n. 1935)
- 30ma di junio - Hilmar Baunsgaard, chefministro di Dania (n. 1920)
- 2ma di julio - Andrei Gromiko, Sovietiana politikistulo (n. 1909)
- 6ma di julio - János Kádár, Hungara politikistulo (n. 1912)
- 11ma di julio - Laurence Olivier, Britanian aktoro (n. 1907)
- 16ma di julio - Herbert von Karajan, Austriana orkestrestro (n. 1908)
- 19ma di julio - Kazimierz Sabbat, Polona politikistulo (n. 1913)
- 2ma di agosto - Luiz Gonzaga, Braziliana muzikistulo e kantisto (n. 1912)
- 12ma di agosto - William Bradford Shockley, Usana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1910)
- 21ma di agosto - Raul Seixas, Braziliana kantisto (n. 1945)
- 4ma di septembro - Georges Simenon, Belga skriptisto (n. 1903)
- 14ma di septembro - Pérez Prado, Kubana kompozisto (n. 1916)
- 22ma di septembro - Irving Berlin, Usana kompozisto (n. 1888)
- 26ma di septembro - Kaj Franck, Finlandana projetisto di mobli (n. 1911)
- 28ma di septembro - Ferdinand Marcos, diktatoro di Filipini (n. 1917)
- 4ma di oktobro - Graham Chapman, Britanian aktoro (n. 1940)
- 6ma di oktobro - Bette Davis, Usan aktorino (n. 1908)[5]
- 26ma di oktobro - Charles J. Pedersen, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
- 3ma di novembro - Timoci Bavadra, chefministro di Fidji (n. 1934)
- 5ma di novembro - Vladimir Horowitz, Rusa pianisto (n. 1903)
- 13ma di novembro - Princo Franz Joseph la 2ma di Liechtenstein (n. 1906)
- 18ma di novembro - Edvin Laine, Finlandana filmifisto (n. 1905)
- 26ma di novembro - Ahmed Abdallah Abderemane, prezidanto di Komori (n. 1919)
- 27ma di novembro - Carlos Arias Navarro, chefministro di Hispania (n. 1908)
- 30ma di novembro - Ahmadou Ahidjo, prezidanto di Kamerun (n. 1924)
- 3ma di decembro - Fernando Martín, Hispana basketbalisto (n. 1962)
- 3ma di decembro - Sourou-Migan Apithy, prezidanto di Dahome, nune Benin (n. 1913)
- 8ma di decembro - Mikola Andriyovich Livitskyi, Ukrainana politikisto en exilo (n. 1907)
- 14ma di decembro - Andrei Saharov, Sovietiana fizikisto e politikal aktivisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1921)
- 16ma di decembro - Lee Van Cleef, Usan aktoro (n. 1925)
- 22ma di decembro - Samuel Beckett, Irlandana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1906)
- 25ma di decembro - Nicolae Ceausescu, chefo di Rumania, exekutita (n. 1918)
Nobel-premiiziti[redaktar | edit source]
- Fiziko: Norman Foster Ramsey, Jr, Hans Georg Dehmelt, Wolfgang Paul
- Kemio: Sidney Altman, Thomas Cech
- Fiziologio o Medicino: John Michael Bishop, Harold Elliot Varmus
- Literaturo: Camilo José Cela
- Paco: Tenzin Gyatso (14ma Dalai Lamao)
- Ekonomiko: Trygve Haavelmo
Referi[redaktar | edit source]
- ↑ The Registered Partnership Act
- ↑ (2ma di oktobro 1989) Sheila Rule: Rights for Gay Couples in Denmark. New York Times. URL vidita ye la 7ma di junio 2012.
- ↑ 1989: East Germany leader ousted (en Angla). BBC. URL vidita ye la 9ma di agosto 2016.
- ↑ 1989: Many killed in Tajik earthquake. BBC. URL vidita ye la 2ma di novembro 2016.
- ↑ Internet Movie Database