Als je nu zou beginnen met luisteren, zou je op 2 juni klaar zijn. Het door Radiohead-frontman Thom Yorke geschreven nummer ‘Subterranea’ duurt namelijk maar liefst 432 uur. Yorke schreef het voor Stanley Donwoods tentoonstelling ‘The Panic Office’, die van 21 mei tot 6 juni te bezoeken was in galerie Carriageworks in het Australische Sydney. Een samenwerking die voor de hand lag; Donwood is een studievriend van Yorke en heeft voor Radiohead het bandlogo en nagenoeg alle albumcovers ontworpen (inclusief het Atoms for Peace-project).
Tijdens de 18 dagen die de expositie was te bezichtigen, was ‘Subterranea’ constant te horen: ‘een beangstigende mix van ambient textures, experimentele geluiden en field recordings, waarbij de grot-achtige ruimte van de tentoonstelling optimaal wordt gebruikt”. Opmerkelijk is dat het nummer zich nergens herhaalt, hoewel ik niet kon achterhalen hoe Yorke precies aan het componeren is geslagen – misschien heeft hij om het zichzelf makkelijk te maken de hulp ingeroepen van computergestuurde algoritmes. Hoe het ook zij, het klinkt alleraardigst – hoewel de lol er na een minuutje of tien wel zo’n beetje af is. (Hier een preview van een aantal minuten.)
Er zijn geen plannen om ‘Subterranea’ officieel uit te brengen. Als dat wél zou gebeuren, zou het gaan om een cd-box met 351 cd’s (met 74 minuten muziek per cd) of een mp3’tje van 50 gigabyte (en een bitrate van 256 kbps).
De langste song die officieel is uitgebracht, is overigens ‘To our yes’, gezongen door het Amerikaanse PC III label Pipe Choir en gecomponeerd door Mike Peters van The Alarm.. Dit nummer duurt 1 uur, 59 minuten en 54 seconden en werd op 16 august 2014 gelanceerd op onder meer iTunes en Google Play om geld op te halen voor de Love Hope Strength Foundation (die zich bezighoudt met kankerbestrijding).
Maar ach, dit is allemaal een schijntje in vergelijking de compositie ‘Longplayer’ van Jem Finers, die begon op 1 januari 2000 en precies duizend jaar moet duren. Het stuk, dat gespeeld wordt op Tibetaanse klankschalen, herhaalt zich nooit, en wordt zowel door mensen als computers bediend. Via een live stream kun je altijd even checken hoe het er voor staat.
Trouwens, cd’s en lp’s mogen dan een beperkte speelduur hebben, dat heeft sommige bands er niet van weerhouden om een geintje uit te halen. Op bijvoorbeeld het album ‘Penthouse and Pavement’ (1981) van Heaven 17 is de track 'We're Going To Live For A Very Long Time' te vinden. Dit laatste nummer van kant 2 was voorzien van een lus in de zogeheten zogeheten 'run-off'-groef, waardoor er, hoe toepasselijk, oneindig de zin ‘for a very long time’ klonk…
Naast mijn pc staan enkele grote stapels cd’s waar ik wat mee ‘moet’ – luisteren, rippen, catalogiseren, liner notes lezen, dat soort dingen. Hetzelfde geldt voor de tientallen lp’s naast de platenspeler, mijn ‘Nog uitchecken’-lijstjes op Spotify en de omcirkelde reviews in muziekbladen. ‘Moet je dat allemaal nog beluisteren?’ wordt mij wel eens gevraagd, waarbij de vraagsteller dan heel moeilijk kijkt. Alsof een cd’tje opzetten een straf is die je zelf je ergste vijand niet toewenst. Heerlijk toch, is steevast mijn antwoord. ‘Altijd een voorraad verse muziek binnen handbereik. Onderweg Spotify, ’s avonds een cd’tje en zondagochtend een croissantje en een lp.’
Maar ik moet toegeven, soms ben ik gewoon te lui om in de al dan niet virtuele muzikale stapels te duiken en wil ik me laten verrassen. En dan biedt Hearts of Space uitkomst, de onvolprezen online radiozender van Stephen Hill. Al sinds 1973 is deze Amerikaanse producer, dj, platenbaas en presentator actief met zijn zender, die is gewijd aan ‘slow music for fast times’.
Hearts of Space wordt in Amerika door ruim 200 zenders uitgezonden en iedere uitzending heeft een bepaald thema, variërend van ‘Space Guitars’, ‘Ambient Memories’ en ‘Celtic Spring’ tot thema-uitzendingen rond onder anderen Tangerine Dream, Brian Eno en Aphex Twin. Stephen Hill begint altijd met een interessante, korte introductie (die desgewenst is uit te schakelen), gevolgd door een uur lang naadloos in elkaar overlopende muziek van vaak relatief onbekende artiesten. De teller staat inmiddels op 1078 uitzendingen.
Het interessante is dat Hill het niet heeft over ‘ambient’, ‘new age’ of ‘elektronische muziek’, maar over ‘spacemusic’. Hij omschrijft dit als: "A timeless experience... as ancient as the echoes of a simple bamboo flute or as contemporary as the latest ambient electronica. Any music with a generally slow pace and space-creating sound image can be called spacemusic. Generally quiet, consonant, ethereal, often without conventional rhythmic and dynamic contrasts, spacemusic is found within many historical, ethnic, and contemporary genres." En dat betekent dus dat ook klassieke muziek, techno of traditionele muziek uit bijvoorbeeld Japan aan bod kan komen.
De wekelijkse uitzending is op zondag gratis live te beluisteren, maar wie een (streaming)abonnement afsluit, heeft toegang tot het complete archief (inclusief info over de gedraaide muziek), negen thematische zenders en diverse complete albums. Er zijn diverse abonnementsvormen - al vanaf een dollar per maand - en het mooie is dat er ook een app beschikbaar is (voor iOS en Android). Ik heb in ieder geval heel veel moois ontdekt via Hearts of Space.
En nee, dit is geen gesponsord reclamepraatje. ‘Space is the place’, om de legendarische jazzmuzikant Sun Ra maar eens te citeren.
Als je 33 of ouder bent, luister je niet meer naar nieuwe muziek en ontdek je geen nieuwe artiesten meer. Althans, volgens een onderzoek van Ajay Kalia. Hij onderzocht de luistergewoonten van Amerikaanse Spotify-gebruikers en zijn conclusie is dat luisteraars gemiddeld 33 zijn als ze stoppen met het luisteren naar nieuwe muziek.
Dat je muzieksmaak wordt ‘bepaald’ tussen ruwweg je 15e en 25e was al bekend (ik heb er meerdere keren over geschreven), maar wanneer je precies stopt met het luisteren naar nieuwe muziek en hoe snel dit proces verloopt, was nog niet onderzocht. Ajay Kalia ging aan de slag met de data van Amerikaanse Spotify-gebruikers die hij combineerde met scores van populaire artiesten (gegenereerd door The Echo Nest). Taylor Swift heeft bijvoorbeeld een ‘popularity rank’ van 1 (in januari 2015), terwijl Norah Jones een score heeft van 1000.
De resultaten zijn lichtelijk voorspelbaar: tieners luisteren vooral naar populaire artiesten. Hoe ouder je wordt, hoe minder populair de beluisterde artiesten. Mannen en vrouwen luisteren aanvankelijk naar dezelfde artiesten, maar vanaf hun 20ste luisteren mannen minder naar ‘mainstream muziek’ dan vrouwen dat doen. Verder luisteren mensen met kinderen minder vaak naar populaire muziek dan de gemiddelde luisteraar van dezelfde leeftijd zonder kinderen.
Dit onderzoek werd breed opgepikt, waarbij de kop vaak iets was als de eerste zin van dit stukje. Maar eigenlijk gaat het onderzoek niet zozeer over nieuwe muziek, maar over populaire cq nieuwe artiesten. Op gemiddeld je 33ste stopt menigeen met het uitchecken van nieuwe artiesten, waar de jongere generatie wél naar luistert. En dat wordt voor hen - aanvankelijk althans - het referentiekader.
Nu ben ik misschien niet de meest gemiddelde muziekliefhebber, maar het lijkt me stug dat ik de enige 33-plusser ben die nog dagelijks nieuwe artiesten ontdekt. Het enige probleem is dat het - volgens The Echo Nest - geen populaire artiesten zijn. Om te kunnen beoordelen of je inderdaad stopt met het luisteren naar nieuwe muziek na een bepaalde leeftijd, lijkt het mij dan ook zinvoller om te kijken naar de nieuwe (lees: nog niet eerder beluisterde) artiesten of genres die worden toegevoegd aan je muziekblibliotheek.
Nog interessanter is het om iemands muzieksmaak gedurende een langere termijn te volgen. Hopelijk komt een slimme wetenschapper op het idee om data van gebruikers te monitoren – muziek luister je immers niet alleen via Spotify (en andere diensten), maar ook via YouTube, SoundCloud en tal van andere oplossingen. Het lijkt me overigens stug dat zoiets niet allang in gang is gezet, eigenlijk…
De ‘Random’-knop op mijn cd-speler gebruik ik eigenlijk nooit. De ‘muziekshuffle’-optie op mijn telefoon of in Spotify staat daarentegen standaard aan. Hoewel, random… Op mijn telefoon zijn meer dan 1000 tracks te vinden en het is dan ook eigenaardig te noemen dat tijdens een luistersessie van een kwartier hetzelfde nummer twee keer opduikt. Of dat dezelfde artiest drie keer achter elkaar wordt afgespeeld – terwijl ik maar één album van de desbetreffende artiest op mijn telefoon heb gezet. Lekker willekeurig. Not.
BBC-journalist Dave Lee liep tegen hetzelfde probleem aan en hij is op onderzoek uitgegaan. En wat blijkt? Het is wel degelijk willekeurig. Het probleem is alleen dat onze hersenen dit niet accepteren. Onze hersenen hebben de neiging om constant naar patronen en regelmatigheden te zoeken – ook als die er helemaal niet zijn. Sommige gebruikers klaagden bij Spotify; zij vermoedden dat platenmaatschappijen extra hadden betaald om bepaalde tracks voorrang te geven… Wat dus niet het geval bleek te zijn.
Voor onze hersenen voelt écht willekeurig namelijk niet aan als willekeurig. Als een track een tijdje niet is afgespeeld, voelt het logisch aan dat het nummer op een gegeven moment weer de revue passeert. Lee haalt een theorie aan die bekendstaat als de Monte Carlo Fallacy. De naam verwijst naar een gedenkwaardige avond in 1913 waar in een casino een rouletteballetje 26 keer achter elkaar op zwart belandde. Gokkers zetten ongelovig hoge bedragen in, in de verwachting dat de ‘natuurlijke orde der dingen’ met elke draai van het rad weer hersteld zou worden. En dat is ook de reden waarom we zo hardnekkig door blijven gokken: na vier keer verloren te hebben, is het toch logisch om te verwachten dat je de vijfde keer wint?
Stel, je hebt een playlist van 32 liedjes, die bestaan uit drie genres: 10 van genre A en twee keer 11 stuks van genre B and C. Een willekeurige playlist zou er dan als volgt uitzien: AACBBCBACABBCCACCCCABBACBACABABB. Het is willekeurig, maar zo luistert het niet. Zeker niet als je vier keer genre C te horen krijgt.
Wat onze hersenen eigenlijk willen, is dat de drie genres gelijkelijk verdeeld zijn. Spotify-programmeurs hebben dit probleem opgelost door met een nieuw algoritme op te proppen te komen, dat rekening houdt met de lengte van de playlist en de geselecteerde genres en liedjes. De vier David Bowie-tracks in je playlist bijvoorbeeld worden dan netjes verdeeld en niet achter elkaar gedraaid. Op de manier verandert willekeur in een gestructureerde manier om je hersenen te laten denken dat ze naar een toevallige mix van liedjes luisteren. (bron)
Ik heb ooit iemand gekend die gehypnotiseerd kon toekijken hoe Windows de harde schijf defragmenteerde, blokje voor blokje en lijn voor lijn. Nu is dat op zich niet zo erg, maar het probleem is alleen dat het defragmenteren van een schijf uren kan duren. De persoon in kwestie voelde zichzelf gedwongen om het hele proces van begin tot eind te volgen – tot diep in de nacht.
Nu loopt het met mij gelukkig zo’n compulsieve vaart niet, maar ik heb enigszins hetzelfde gevoel als ik naar de knipperende lampjes van een modulaire synthesizer kijk. Het bijbehorende sequencergeluid wordt gevisualiseerd en krijgt na verloop van tijd een geheel eigen flow en een ogenschijnlijk willekeurige dynamiek. Vóór de uitvinding van synthesizers werd beweging in muziek tot uitdrukking gebracht door bijvoorbeeld sneller of langzamer te spelen. Maar ja, dat is een beetje alsof je een stoptrein bestuurt, terwijl je eigenlijk in een zelfrijdende modulaire synthesizerauto wil zitten.
Al in de jaren vijftig en zestig experimenteerde de Amerikaanse componist Terry Riley (1934) met beweging en het niet-hiërarchische karakter van muziek. Met zijn composities ‘In C’ (1964) en ‘A Rainbow in Curved Air’ (1967) stond hij aan de wieg van de minimal music en de (elektronische) experimenten van bijvoorbeeld Tangerine Dream en Simeon Ten Holt.
Vooral ‘In C’ was baanbrekend. Het is geschreven in de eenvoudige toonsoort C en vormt een brug tussen traditionele klassieke muziek en geïmproviseerde jazz. De partituur bestaat uit één pagina met noten, verdeeld over 53 eenvoudige patronen. De muzikanten besluiten tijdens het spelen wanneer ze overstappen naar een volgende ‘module’, maar ze mogen onderling niet meer dan drie motieven uit elkaar liggen. Dat betekent dus dat ze goed naar elkaar moeten luisteren en dat de patronen tijdens het spelen als het ware op elkaar worden gestapeld. Het stuk kan in principe eindeloos doorgaan. Of althans, net zolang totdat de musici geen zin meer hebben.
Riley schreef ‘In C’ als een antwoord op de academische stijl die destijds in zwang was onder ‘serieuze’ componisten: het serialisme. Deze stroming gooide alle theorieën over toonsoorten, ritmes en melodieën overbood en stelde daarvoor in de plaats een wiskundige benadering van muziek. Allemaal leuk en aardig, maar het klonk helemaal nergens naar. En dat vond Riley ook, die seriële muziek ‘neurotisch’ noemde: ‘Het feit dat deze muziek zijn oorsprong vond in het Wenen van Freud kan geen toeval zijn.’
‘In C’ is de afgelopen vijftig jaar door uiteenlopende groepen en instrumenten gespeeld. Geen wonder, het is een gezellige bezigheid, het stuk is niet al te moeilijk en het eindresultaat klinkt bijna altijd goed – hoewel het wel enigszins op je zenuwen kan werken na een uur of wat.
Het democratische karakter van ‘In C’ past niet alleen goed in de tijd waarin het stuk ontstond (denk: hippies, de psychedelische jaren zestig en de Summer of Love), maar laat zich ook goed vertalen naar deze tijd. Teun de Lange ontwikkelde samen met het Vlaamse ensemble Champ d’Action een In C App en bijbehorende website, waarbij iedereen wereldwijd kan inloggen en bijdragen aan de virtuele uitvoering. Fascinerend.
Een week of wat geleden tikte ik een stukje over boomringen. Tijdens het schrijven dwaalden mijn gedachten af. Als je boomringen kunt omzetten in muziek, wat zou er dan nog meer mogelijk zijn? Muziek van overdrijvende wolken? Een symfonie van hondendrollen?
En terwijl ik zo aan het associëren was, moest ik denken aan iets wat ik ooit las. Belgische wetenschappers hadden een manier ontdekt om geluiden uit gebruiksvoorwerpen van klei te halen. Volgens de onderzoekers waren de geluiden door de pottenbakdraaischijf in de klei ‘gegrift’ en met de juiste technieken ‘af te spelen’. Ze waren aan de slag gegaan met een potje van enkele duizenden jaren oud. Het intrigerende resultaat? Eeuwenoud geklets onder werktijd in een Egyptische pottenbakkerij.
Ik wist alleen niet meer zo goed waar ik dit precies had gelezen of gezien - het zou net zo goed een aflevering van Star Trek geweest kunnen zijn. Helaas wist Google me al binnen een paar seconden uit de droom te helpen. Het ging om een 1 aprilgrap uit 2006 van een Belgische omroep, dat een geheel eigen leven is gaan leiden.
Het uitgangspunt was niet nieuw. Zo gebruikte de Amerikaanse sciencefictionschrijver Gregory Benford dit gegeven in een kort verhaal (‘Time Shards’) en draaiden afleveringen van The X-Files (‘Hollywood A.D.’) en CSI: Crime Scene Investigation (‘Committed’) rond dit thema. Jamie Hyneman en Adam Savage van The Mythbusters sloegen aan het experimenteren, maar slaagden er niet in om ook maar het geringste geluidje uit een potje van klei te krijgen.
Grasduinend op het internet stuitte ik op het project van James Murphy (die je misschien kent van LCD Soundsystem), die tenniswedstrijden op muziek heeft gezet. De wedstrijden van de afgelopen US Open om precies te zijn. Dit klinkt saaier dan het is, want Murphy gebruikt door IMB verzamelde ruwe data over de spelers en hun prestaties om een algoritme te genereren waarmee iedere tennismatch verandert in een unieke track.
De ‘kale’ tracks klinken als een computerspelletje uit de jaren tachtig, maar dat verandert zodra Murphy er wat effecten overheen drapeert. Het eindresultaat verscheen afgelopen december onder de noemer ‘Remixes Made With Tennis Data’ en is onder meer te streamen via SoundCloud. Geinig.
De jaarringen van een boom geven informatie over zijn leeftijd en de omstandigheden waarin hij groeide. Door de ringen te bestuderen is bijvoorbeeld te achterhalen of het in een bepaalde periode veel of weinig heeft geregend, of de boom een ziekte onder de leden heeft gehad en of er een bosbrand heeft gewoed. Je ‘leest’ een boomring van binnen naar buiten. Lichtgekleurde ringen wijzen op een periode van snelle groei (de zomer), terwijl donkere ringen staan voor de winterperiode. Hoe ouder de boom, hoe meer informatie de ringen bevatten.
Interessant, nietwaar? Maar voordat ik mezelf helemaal verlies in dendrochronologie (jawel!), ik kom hierop dankzij Bartholomäus Traubeck. Deze Oostenrijkse kunstenaar en grafisch ontwerper heeft een ‘boomspeler’ in elkaar geknutseld waarmee je boomringen kunt afspelen. Traubecks platenspeler werkt niet met een naald, maar gebruikt sensoren die informatie verzamelen over de jaarring: de kleur van het hout, de textuur en de dichtheid van de ringen. Een algoritme zet deze data vervolgens om in (piano)noten. Elke boom is uniek, dus elke jaarring levert andere muziek op.
Traubeck ontwikkelde de boomspeler in 2011 en bracht in augustus 2013 enkele (gelimiteerde) 12-inches uit, die nog altijd verkrijgbaar zijn (hier en hier). Het album ‘Years’ bevat muziek gemaakt door onder meer een eikenboom, een spar, een esdoorn en een els. Het klinkt interessant en eigenaardig – en helemaal als je van experimentele pianomuziek houdt.
Hier een uitgebreid interview over het Years-project en voor wie de smaak te pakken heeft gekregen, op zijn site is nog veel meer geinigs te vinden. Zoals twee gitaren die met elkaar communiceren, een uit elkaar getrokken stuk van Bach en een sample-kunstwerk rond ‘Good Vibrations’ van de Beach Boys.
Het is niet zo dat ik steevast tijdens het luisteren naar Bowie, Bach of Behemoth (om maar eens drie willekeurige voorbeelden te noemen) een traantje van ontroering moet wegpinken. Of dat ik na een concert moet bijkomen van alle emoties. (Nu ja, niet heel vaak in ieder geval…) Maar er gebeurt altijd wel wat.
Bij sommige mensen gebeurt er echter nooit iets. Het is niet zo dat ze alleen van bepaalde genres of artiesten houden of een hekel hebben aan concerten – ze beleven geen plezier aan welke muziek dan ook. ‘Muzikale anhedonie’ noemen Spaanse biomedici en Canadese neurologen dit en ze beschrijven deze afwijking (zo zou ik het toch wel willen noemen) in het vakblad Current Biology.
De onderzoekers kwamen deze mensen op het spoor toen ze een vragenlijst over de beleving van muziek afnamen. Studenten moesten aangeven of ze het eens waren met stellingen als ‘ik huil soms als ik naar een mooie melodie luister’. Op basis van de uitslagen werden tien ‘hyperhedonisten’, tien gemiddeld scorende proefpersonen en tien ‘anhedonisten’ uitgenodigd. Ze kregen vervolgens muziek te horen die over het algemeen als prettig wordt ervaren - onder meer Für Elise van Beethoven en het thema van Schindler's List van John Williams. De deelnemers moesten aangeven hoe ze de muziek beleefden. Ook hun hartslag en zweetproductie werden gemeten, om de fysieke emotionele opwinding vast te stellen.
Als muziekliefhebbers ‘rillingen van plezier’ rapporteerden, ging hun hart sneller kloppen en hun huid meer zweten. Bij mensen met muzikale anhedonie was dat niet het geval. Zij zeiden soms wel dat ze dat soort rillingen hadden, maar dan bleven hartslag en zweetproductie gelijk. De onderzoekers denken dat ze misschien probeerden te doen wat van hen verwacht werd.
Bij een experiment waarbij geld te winnen of verliezen viel, klopten de harten van de muzikale anhedonisten net zo snel en zweetten ze net zo veel als andere deelnemers. De Spanjaarden denken daarom niet dat er iets mis is met de beloningscentra in hun hersenen, maar dat de koppeling daarvan met hersengebieden die muziek waarnemen en verwerken, is verstoord. Dat zou passen bij eerder onderzoek. Vorig jaar toonden onderzoekers aan dat ook de gehoorschors actief is bij het beoordelen van (dus niet louter luisteren naar) muziek.
Het is onduidelijk hoeveel mensen niet van muziek kunnen genieten, dus ‘muzikale anhedonie’ hebben. Van 1.600 onderzochte studenten haalde 5,5 procent weinig voldoening uit muziek. Maar daar zitten ook mensen bij die amuzisch zijn (‘toondoof’), of moeite hebben met het herkennen van emoties in muziek. Mensen met muzikale anhedonie kunnen dat wel, maar ze voelen er niks bij. De onderzoekers schatten dat hooguit 2 à 3 procent van de wereldbevolking hier last van heeft.
Het wachten is nu op specifieke muzikale anhedonie. Oftewel: mensen die alleen niets voelen bij muziek van bepaalde artiesten zoals bijvoorbeeld James Last, André Rieu of Justin Bieber. O, wacht…
Hoe zit het nu eigenlijk met het downloaden van muziek. Wat mag wel en wat niet? Of mag het nu helemaal niet meer? Om maar gelijk van start te gaan: het downloaden van muziek is legaal in Nederland. En dat geldt ook als de bron overduidelijk illegaal is. Als je bijvoorbeeld stuit op het nieuwe Mike Oldfield-album Man On The Rocks (dat officieel pas op 28 februari uitkomt), mag je het downloaden zonder bang te hoeven zijn dat er copyrightagenten op de deur komen bonken.
Als je muziek downloadt via The Pirate Bay (of soortgelijke sites die werken volgens het zogenoemde het BitTorrent-protocol), ben je echter wèl in overtreding. The Pirate Bay werkt via het principe ‘voor wat hoort wat’: als je iets downloadt, ben je hetzelfde bestand ook aan het uploaden. En het uploaden (oftewel het openbaar maken) van muziek is volgens de Nederlandse wet verboden. Wie een album uploadt, is strafbaar. Sterker nog: als ik in dit stukje een link zou plaatsen naar de nieuwe Mike Oldfield. ben ik strafbaar. Ook het linken naar muziek wordt namelijk beschouwd als een openbaarmaking.
De vraag is hoe lang het linken nog strafbaar is. Het Europees Hof van Justitie oordeelde op 13 februari dat het plaatsen van een link niet strafbaar is, mits de oorspronkelijke uploader toestemming heeft van de rechthebbende(n). In de praktijk is dit laatste niet of nauwelijks te controleren. De kans is groot dat deze uitspraak van het Europees Hof ook in Nederland zal gaan gelden. En om het nog verwarrender te maken: het downloaden (en uploaden) van films, series, games en software is sowieso verboden.
Stichting BREIN, dat de belangen van rechthebbenden beschermt, voert sinds 2010 strijd met providers als Ziggo, KPN en XS4ALL over de doorgifte van The Pirate Bay. Aanvankelijk met succes. Begin 2012 werd Nederlandse surfers de toegang tot de Pirate Bay ontzegd. In januari oordeelde de rechter echter dat een blokkade van de torrentsite ‘niet effectief’ is en werd de blokkade weer ongedaan gemaakt. Er zijn volgens het Haagse gerechtshof betere manieren om auteursrechtinbreuk door torrentsites een halt toe te roepen. Bovendien is het volgens het hof niet aan de Nederlandse providers om het downloaden via torrents te stoppen.
“Voordat we beginnen eerst even een ehh… mededeling.” De Utrechtse singer-songwriter Signe Tollefsen wrijft door haar oranje krullen. “Ik heb mijn bankpas door een spleet in mijn balkon laten vallen. Vraag me niet hoe ik dat voor elkaar heb gekregen... De onderbuurvrouw – een vriendin van me – is er pas over een week weer. Ik heb dus helaas even geen geld paraat.” Signe gaat zitten en trekt een licht beteuterd gezicht. Ik grijns en ben blij dat ik van tevoren extra geld heb opgenomen omdat ik niet zeker wist of je bij café het Hart aan de Voorstraat kon pinnen. “Ach joh, geen enkel probleem”, is dan ook mijn antwoord. “Wat wil je drinken?’’ Signe lacht. "Een hele slappe koffie verkeerd, graag. In een glas.''
Als ik met de glazen terugkeer, heeft ze net haar eerste sigaret gerold en neem ik haar onopvallend op. Ik ken Signe als de zangeres met de hippie-achtige uitstraling: sandalen, jurkjes, een grote bos warrige krullen, dat werk. Op de hoes van haar nieuwe album ‘Hayes’ prijkt echter een sexy Signe-silhouet, compleet met rokje en hoge hakken. In een persbericht omschrijft haar platenmaatschappij Cavalier Recordings haar metamorfose als ‘van Signe-met-bloemetjes naar Signe-met-ballen’. De Signe die naast me op het terras zit, kleine slokjes nemend van haar koffie, draagt een gescheurde spijkerbroek, een mosgroen ribjasje en stoere laarzen. “Nee, geen hoge hakken’’, lacht ze als ze mijn blik opmerkt. “Die waren puur voor de foto!’’
De metamorfose beperkt zich niet tot Signe’s kledingkast. Ze is ook een andere muzikale weg ingeslagen. “Ik ben heel erg veranderd de afgelopen twee jaar’’, vertelt de zangeres. “Het was ooit zo simpel: ik had een gitaar en kon zingen. Dan is de keuze snel gemaakt om je in het singer-songwritergenre te begeven. Maar daar had ik het eerlijk gezegd na een paar jaar wel mee gehad. Ik verruilde mijn akoestische gitaar voor een elektrische en vertrok in juni samen met een aantal vrienden naar Zweden om daar nieuwe nummers te schrijven. Een maand lang weg van alles en iedereen. Mijn vader is begin dit jaar overleden en het was uitgegaan met mijn vriend - genoeg materiaal om over te schrijven.”
Als je nu zou beginnen met luisteren, zou je op 2 juni klaar zijn. Het door Radiohead-frontman Thom Yorke geschreven nummer ‘Subterranea’ duurt namelijk maar liefst 432 uur. Yorke schreef het voor Stanley Donwoods tentoonstelling ‘The Panic Office’, die van 21 mei tot 6 juni te bezoeken was in galerie Carriageworks in het Australische Sydney. Een samenwerking die voor de hand lag; Donwood is een studievriend van Yorke en heeft voor Radiohead het bandlogo en nagenoeg alle albumcovers ontworpen (inclusief het Atoms for Peace-project). 
Naast mijn pc staan enkele grote stapels cd’s waar ik wat mee ‘moet’ – luisteren, rippen, catalogiseren, liner notes lezen, dat soort dingen. Hetzelfde geldt voor de tientallen lp’s naast de platenspeler, mijn ‘Nog uitchecken’-lijstjes op Spotify en de omcirkelde reviews in muziekbladen. ‘Moet je dat allemaal nog beluisteren?’ wordt mij wel eens gevraagd, waarbij de vraagsteller dan heel moeilijk kijkt. Alsof een cd’tje opzetten een straf is die je zelf je ergste vijand niet toewenst. Heerlijk toch, is steevast mijn antwoord. ‘Altijd een voorraad verse muziek binnen handbereik. Onderweg Spotify, ’s avonds een cd’tje en zondagochtend een croissantje en een lp.’
Als je 33 of ouder bent, luister je niet meer naar nieuwe muziek en ontdek je geen nieuwe artiesten meer. Althans, volgens 
De ‘Random’-knop op mijn cd-speler gebruik ik eigenlijk nooit. De ‘muziekshuffle’-optie op mijn telefoon of in Spotify staat daarentegen standaard aan. Hoewel, random… Op mijn telefoon zijn meer dan 1000 tracks te vinden en het is dan ook eigenaardig te noemen dat tijdens een luistersessie van een kwartier hetzelfde nummer twee keer opduikt. Of dat dezelfde artiest drie keer achter elkaar wordt afgespeeld – terwijl ik maar één album van de desbetreffende artiest op mijn telefoon heb gezet. Lekker willekeurig. Not.
Ik heb ooit iemand gekend die gehypnotiseerd kon toekijken hoe Windows de harde schijf defragmenteerde, blokje voor blokje en lijn voor lijn. Nu is dat op zich niet zo erg, maar het probleem is alleen dat het defragmenteren van een schijf uren kan duren. De persoon in kwestie voelde zichzelf gedwongen om het hele proces van begin tot eind te volgen – tot diep in de nacht.
Een week of wat geleden tikte ik 
De jaarringen van een boom geven informatie over zijn leeftijd en de omstandigheden waarin hij groeide. Door de ringen te bestuderen is bijvoorbeeld te achterhalen of het in een bepaalde periode veel of weinig heeft geregend, of de boom een ziekte onder de leden heeft gehad en of er een bosbrand heeft gewoed. Je ‘leest’ een boomring van binnen naar buiten. Lichtgekleurde ringen wijzen op een periode van snelle groei (de zomer), terwijl donkere ringen staan voor de winterperiode. Hoe ouder de boom, hoe meer informatie de ringen bevatten.
Het is niet zo dat ik steevast tijdens het luisteren naar Bowie, Bach of Behemoth (om maar eens drie willekeurige voorbeelden te noemen) een traantje van ontroering moet wegpinken. Of dat ik na een concert moet bijkomen van alle emoties. (Nu ja, niet heel vaak in ieder geval…) Maar er gebeurt altijd wel wat. 
Hoe zit het nu eigenlijk met het downloaden van muziek. Wat mag wel en wat niet? Of mag het nu helemaal niet meer? Om maar gelijk van start te gaan: het downloaden van muziek is legaal in Nederland. En dat geldt ook als de bron overduidelijk illegaal is. Als je bijvoorbeeld stuit op het nieuwe Mike Oldfield-album Man On The Rocks (dat officieel pas op 28 februari uitkomt), mag je het downloaden zonder bang te hoeven zijn dat er copyrightagenten op de deur komen bonken.
“Voordat we beginnen eerst even een ehh… mededeling.” De Utrechtse singer-songwriter Signe Tollefsen wrijft door haar oranje krullen. “Ik heb mijn bankpas door een spleet in mijn balkon laten vallen. Vraag me niet hoe ik dat voor elkaar heb gekregen... De onderbuurvrouw – een vriendin van me – is er pas over een week weer. Ik heb dus helaas even geen geld paraat.” Signe gaat zitten en trekt een licht beteuterd gezicht. Ik grijns en ben blij dat ik van tevoren extra geld heb opgenomen omdat ik niet zeker wist of je bij café het Hart aan de Voorstraat kon pinnen. “Ach joh, geen enkel probleem”, is dan ook mijn antwoord. “Wat wil je drinken?’’ Signe lacht. "Een hele slappe koffie verkeerd, graag. In een glas.''