Zie Canada (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Canada.

Canada
(Details) (Details)
Basisgegevens
Officiële landstaal	Engels en Frans
Hoofdstad	Ottawa
Regeringsvorm	Federatie Constitutionele monarchie met een parlementair systeem en een meerpartijenstelsel (democratie)
Religie	2001: katholiek 43,6%; protestants 29,2%; onreligieus 16,5%
Oppervlakte	9.970.610 km² [1] (8,62% water)
Inwoners	31.612.895 (2006)[2] 33.487.208 (2009)[3] (0000003359 3,4/km² (2009))
Overige
Volkslied	O Canada
Munteenheid	Canadese dollar (CAD)
UTC	UTC -3,5, -4, -5, -6, -7, -8
Nationale feestdag	1 juli
Web | Code | Tel.	.ca | CAN | 1
Voorgaande staten
Provincie Canada  New Brunswick  Nova Scotia 1867 (onafhankelijkheid)
Portaal    Canada
Portaal    Landen & Volken

Canada is een land in het noorden van Noord-Amerika. In het zuiden wordt het door de Verenigde Staten begrensd en in het oosten door de Atlantische Oceaan. De westelijke grens wordt gevormd door de Amerikaanse staat Alaska en de Grote Oceaan, en in het noorden ligt de Noordelijke IJszee. De hoofdstad van Canada is Ottawa en de grootste steden zijn Toronto, Montréal en Vancouver^[4]. Canada is met een oppervlakte van 9.970.610 km² op Rusland na het grootste land ter wereld.

De naam Canada is afgeleid van het indiaanse woord kanata, wat nederzetting betekent. Het land werd al duizenden jaren bewoond door indianen en inuit voordat het vanaf de 15e en 16e eeuw door de Europeanen, met name Fransen en Engelsen, werd verkend en gekoloniseerd. Frankrijk raakte in 1763 haar kolonie Nieuw-Frankrijk kwijt aan de Engelsen. In 1867 vormden vier Engelse koloniën de Canadese Confederatie. Met het Statuut van Westminster in 1931 kreeg Canada meer autonomie binnen het Britse Rijk en pas in 1982 werd het land door de Canada Act ook formeel geheel onafhankelijk van Groot-Brittannië.

Canada is een federale staat met 10 provincies en 3 territoria en een parlementaire constitutionele monarchie. Het staatshoofd van Canada is koningin Elizabeth II, die in Canada wordt vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal terwijl het hoofd van de regering de minister-president is. Het is een tweetalig land waar zowel Engels als Frans een officiële status hebben. Canada is lid van het Gemenebest van Naties, APEC, OSA, de VN, de G8 en de NAVO.

[bewerken] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Canada voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De vorming van de Canadese Confederatie in 1867

Canada werd aanvankelijk door de Fransen verkend en gekoloniseerd. Na de Franse en Indiaanse Oorlog kwam het gebied in 1763 geheel in Britse handen. Tijdens de Oorlog van 1812 tussen Engeland en de Verenigde Staten werden op Canadese bodem enkele belangrijke veldslagen geleverd.

Canada, in zijn huidige vorm, ontstond op 1 juli 1867 toen Boven-Canada (Ontario) en Beneden-Canada (Québec) werden verenigd in de Dominion of Canada met John Macdonald als eerste minister president. Totdat in 1931 het Statuut van Westminster werd aangenomen door het Britse Parlement had Canada slechts beperkte zelfstandigheid. Zo werd Canada automatisch bij de Eerste Wereldoorlog betrokken toen Groot-Brittannië met Duitsland in oorlog raakte. Pas in 1982 verdween met de aanname van de Canada Act het laatste restje Britse controle over het land. Canada leverde belangrijke bijdragen aan geallieerde zijde in zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog. In de naoorlogse periode wisselden periodes van Liberale en Conservatieve regeringen elkaar af. Canada heeft een hechte economische band met het buurland de Verenigde Staten hoewel het politiek soms sterk van mening verschilt met de VS, met name onder Liberale regeringen.

Na 13 jaar Liberaal bewind, en enige schandalen die minister president Paul Martins regering in verlegenheid brachten, werd bij verkiezingen in 2006 het huidige kabinet onder leiding van de Conservatieve minister president Stephen Harper in het zadel geholpen. Canada levert sinds de aanslagen op 11 september 2001 een belangrijke bijdrage aan de NAVO missie in Afghanistan.

[bewerken] Geografie

Zie Geografie van Canada voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Rocky Mountains nabij Calgary

Mount Robson in Brits-Columbia

Athabasca Gletsjer in Nationaal park Jasper

Canada is het op één na grootste land ter wereld in oppervlakte, na de Russische Federatie. Het is ongeveer 6500 km van oost naar west en 4600 km in noord-zuid richting van Amerikaanse grens tot ver boven de poolcirkel. Canada claimt een gebied rond de pool dat loopt van 60° W tot 141° W en beschouwt de zeestraten die door de Arctische Archipel lopen en de Noordwestelijke Doorvaart vormen als Canadese territoriale wateren. Deze claim wordt internationaal echter niet erkend. De meest noordelijke, bewoonde, plaats in Canada (en de wereld) is Alert op het eiland Ellesmere. De zuidelijkste stad van Canada, Windsor ligt op dezelfde breedtegraad als Barcelona in Spanje. Het grootste deel van het land wordt geologisch gerekend tot het Canadees Schild en kent vele duizenden meren. Het gebied ligt rond de Hudsonbaai heen. In het zuiden van Ontario vindt men de Grote Meren aan de grens met de Verenigde Staten.

In het midden van Canada vindt men uitgestrekte prairies, met name in de provincies Manitoba, Saskatchewan en een deel van Alberta. Ten westen hiervan liggen de Rocky Mountains. In het noorden vindt men immense, bijna geheel onbewoonde, arctische landschappen en de Canadese Arctische Eilanden. In het oosten van het land tenslotte vindt men onder andere de Maritime Provinces en het eiland Newfoundland. De Fundybaai tussen New Brunswick en Nova Scotia kent het grootste verschil tussen eb en vloed in de wereld.

[bewerken] Klimaat

Grote delen van Canada hebben zeer koude winters met temperaturen die in het noorden en op de prairies regelmatig onder de -40° Celsius duiken. Een uitzondering zijn de kustgebieden in Brits-Columbia waar milde en regenachtige winters voorkomen.

Zomers kunnen in grote delen van Canada, vooral het zuiden, opvallend warm zijn en vaak vochtig. De gemiddeld warmste steden in Canada zijn Vancouver, Victoria en Windsor, de meest zuidelijk gelegen stad. Een klein woestijngebied bevindt zich in de wijnstreek Okanagan, in het zuiden van Brits-Columbia. Een deel van zuidelijk Alberta dat in de schaduw van de Rocky Mountains ligt kent een semi-aride, oftewel vrij droog, klimaat. Hier komen onder meer Badlands voor. Het uiterste zuiden van Ontario is een uitloper van de zogenaamde Tornado alley vanuit de Verenigde Staten, een gebied waar vaak tornado’s voorkomen.

[bewerken] Natuur

Omdat het land dunbevolkt is zijn er veel natuurlijke gebieden relatief onaangetast door menselijk ingrijpen. Het land kent vele beschermde Provinciale en Nationale Parken. Het Canadian Botanical Conservation Network (CBCN) is een netwerk dat zich in Canada bezig houdt met het behoud van zeldzame en bedreigde inheemse plantensoorten, wilde habitats en ecosystemen.

Zie ook: Lijst van Nationale Parken in Canada

[bewerken] Provincies

Zie Provincies en territoria van Canada voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Canada is onderverdeeld in 10 provincies (provinces) en 3 territoria (territories). Een provincie oefent, in tegenstelling tot de territoria, haar eigen soevereiniteit uit in een grondwettelijk kader. Zo hebben provincies een eigen parlement, een premier en een luitenant-gouverneur die de kroon in de provincie vertegenwoordigt onafhankelijk van de gouverneur-generaal van Canada. Territoria daarentegen oefenen hun macht uit op basis van door het Federale Parlement aangenomen wetten. Zo stippelt de Yukon Act het staatsbestel van het gelijknamige territorium uit. In de laatste decennia van de 20e eeuw en het begin van de 21e eeuw hebben de territoria meer machten overgenomen van de federale regering. Anders dan bij de provincies kan de federale overheid via een parlementair aangenomen wet ook het bestel van de territoria veranderen of intrekken hoewel dit in de praktijk niet waarschijnlijk is.^[5]

De tien provincies kunnen in een aantal regio's worden onderverdeeld. New Brunswick, Nova Scotia en Prince Edward Island worden tot de Maritime Provinces (maritieme provincies) gerekend, terwijl ze samen met Newfoundland en Labrador de Atlantische Provincies worden genoemd. Ten westen hiervan liggen Québec en Ontario. Ten westen van Ontario liggen de westelijke provincies te weten de drie Prairie Provinces (prairieprovincies) Manitoba, Saskatchewan en Alberta alsmede British Columbia. De territoria zijn de Northwest Territories, Nunavut en Yukon.

[bewerken] Steden

Zie ook: Lijst van grote Canadese steden

Canada is een vrij geürbaniseerd land. In de prairieprovincies bijvoorbeeld woont een groot percentage van de bevolking in slechts een paar steden. De hoofdstad van Canada is Ottawa terwijl de grootste steden Toronto en Montréal zijn.

Enkele andere steden zijn:

• Québec
• Vancouver
• Calgary
• Edmonton
• Winnipeg
• Halifax
• St. John's
• Regina
• Saskatoon

[bewerken] Demografie

[bewerken] Bevolkingssamenstelling

De meeste van de 33.487.208 (2009) inwoners van Canada wonen in een strook van 200 kilometer langs de grens met de Verenigde Staten. Deze grens volgt voor een groot deel de 49e breedtegraad en is de langste onverdedigde grens tussen twee landen. De noordelijke delen van de provincies, honderden kilometers verder naar het noorden, zijn dan ook schaars bevolkt. Nog schaarser bevolkt zijn de noordelijk van de provincies gelegen territoria.

De inwoners van Canada noemt men Canadezen. De oorspronkelijke bevolking bestaat uit Inuit en Indianen. De eerste grote groepen immigranten uit Europa waren Engelstaligen alsmede Franstaligen. De laatsten vormen in de provincie Québec de meerderheid en daar is Frans de (enige) officiële taal.

Canada is altijd een immigratieland geweest en er zijn dan ook mensen vanuit de hele wereld te vinden. In het westen zijn veel Oekraïners neergestreken. Op vele plaatsen zijn ook Nederlandstalige immigranten te vinden, die er vooral in de jaren van na de Tweede Wereldoorlog naar toe zijn gegaan. Ook uit Azië zijn velen naar Canada getrokken, vooral naar de westkust waar veel Canadezen van Chinese origine wonen. In de jaren 80 en '90 zijn veel Chinezen uit Hongkong naar Vancouver verhuisd. In Québec zijn gemeenschappen uit Haïti en Franstalig Afrika.

[bewerken] Bevolkingsontwikkeling

<timeline> ImageSize = width:400 height:200

1. hoogte yas 200px-30px marge is 170px voor grafiek

PlotArea = left:60 right:10 top:10 bottom:20 TimeAxis = orientation:horizontal AlignBars = justify Colors =

id:gray1 value:gray(0.9)

DateFormat = yyyy Period = from:1861 till:2010

ScaleMajor = unit:year increment:20 start:1861 PlotData =

bar:60000000 color:gray1 width:1 #gridlijn ywaarde3_3
from:start till:end
bar:40000000 color:gray1 #gridlijn ywaarde2_3
from:start till:end
bar:20000000 color:gray1 #gridlijn ywaarde1_3
from:start till:end
bar:0 color:gray1

1. berekening van xwaarde punt: 60+ ((jaartal-jaartalminimum)*pxperyear)
2. berekening van ywaarde punt: 20+ (pxperinwoner * inwoners )

LineData =

layer:front
points:(60,29)(82,30) color:blue width:2
points:(82,30)(104,32) color:blue width:2
points:(104,32)(126,34) color:blue width:2
points:(126,34)(149,35) color:blue width:2
points:(149,35)(171,40) color:blue width:2
points:(171,40)(193,45) color:blue width:2
points:(193,45)(215,49) color:blue width:2
points:(215,49)(237,53) color:blue width:2
points:(237,53)(259,59) color:blue width:2
points:(259,59)(270,66) color:blue width:2
points:(270,66)(281,72) color:blue width:2
points:(281,72)(293,77) color:blue width:2
points:(293,77)(304,81) color:blue width:2
points:(304,81)(315,87) color:blue width:2
points:(315,87)(326,90) color:blue width:2
points:(326,90)(337,94) color:blue width:2
points:(337,94)(348,99) color:blue width:2
points:(348,99)(355,102) color:blue width:2
points:(355,102)(357,103) color:blue width:2
points:(357,103)(359,104) color:blue width:2
points:(359,104)(361,105) color:blue width:2
points:(361,105)(363,106) color:blue width:2
points:(363,106)(370,108) color:blue width:2
points:(370,108)(381,111) color:blue width:2

</timeline>

[bewerken] Taal

Canada is officieel tweetalig, hoewel daar buiten de federale overheid om niet zo veel van te merken is. De Québécois spreken een voortzetting van het Frans, een patois van de 17e en 18e eeuw. In tegenstelling tot wat met het Afrikaans gebeurd is, hebben zij vastgehouden aan dezelfde standaardtaal als andere Franstalige gebieden zoals Frankrijk, westelijk Zwitserland of Wallonië. Sinds de jaren zestig heeft zich een scherpe politieke scheiding ontwikkeld tussen het Franstalige Québec en de Engelstalige provincies, zelfs in die mate dat menigeen in Québec onafhankelijk wilde worden van Canada. Er werden een tweetal referenda gehouden waarin de onafhankelijkheid van Québec maar nipt werd afgewezen. In een aantal Engelstalige provincies, zoals Ontario en Manitoba, komen significante Franstalige gemeenschappen voor en New Brunswick is de enige officieel tweetalige provincie met ongeveer een derde van de bevolking die Franstalig is. In Newfoundland werd in Franse vissersdorpen Frans gesproken. Er worden pogingen ondernomen de positie van het Frans in Newfoundland te verbeteren, onder andere door onderwijs in het Frans te geven.

Naast het Frans en Engels zijn er in Canada 11 zogenaamde Indiaanse- en Inuittalen bestaande uit meer dan 65 verschillende dialecten.^[6] Hiervan hebben alleen het Cree, Inuktitut en Ojibwe een populatie van sprekers die de taal vloeiend spreken om deze op termijn te behouden.^[7] Diverse aboriginal talen hebben een officiële status in de Northwest Territories.^[8] Inuktitut is de belangrijkste taal in Nunavut en is één van de drie officiële talen in het gebied.^[9]

[bewerken] Politiek

Parliament Hill in Ottawa

Canada is een constitutioneel koninkrijk en een federale parlementaire democratie. Het politieke systeem van Canada is gebaseerd op het Britse Westminster-model met Amerikaanse invloeden. Op 1 juli 1867 trad de British North America Act of 1867 (in principe Canada's grondwet) in werking die de Dominion of Canada oprichtte. Canada's eerste minister-president werd Sir John Alexander Macdonald. Hoewel Canada nominaal zelfstandig was had het Britse parlement nog steeds grote invloed op Canadese aangelegenheden. Zo moesten bijvoorbeeld wijzigingen in de Canadese grondwet door Londen goedgekeurd worden. Ook was Groot Brittannië tot 1931 in belangrijke mate verantwoordelijk voor het buitenlandse beleid van Canada.

Al sinds 1931 werden alle Britse dominions echter gelijkgesteld met het Verenigd Koninkrijk en kregen ze volledige soevereiniteit gelijkwaardig aan alle andere landen. De volledige titel van de Canadese Koning(in) is tegenwoordig: Hare Majesteit, Elizabeth de Tweede, door de Genade van God, van het Verenigd Koninkrijk, Canada en Haar andere Gebieden en Territoria, Koningin, Hoofd van het Gemenebest, Verdediger van het Geloof. De titel Verdediger van het Geloof is puur ceremonieel, Canada heeft immers geen (Anglicaanse) staatskerk. Om aan de grondwet te voldoen, is de Koning staatshoofd, maar heeft zelf geen uitvoerende macht. De koning is de enige die een adellijke titel voert. De Gouverneur-Generaal van Canada en de Luitenant-Gouverneurs voeren de taken van de monarch uit. De Canadezen dragen financieel niet bij aan hun Koningshuis. Alleen als ze taken verrichten voor Canada ontvangen ze een kleine financiële bijdrage.

Pas in 1982 verkreeg Canada volledige onafhankelijkheid via de aanname door het Britse parlement van de Canada Act of 1982. Hiervoor behield het parlement in Londen de laatste zeggenschap over elke grondwetswijziging in Canada. Een belangrijke wijziging van Canada's grondwet in 1982 was tevens de toevoeging van de Canadian Charter of Rights and Freedoms, een document dat rechten en vrijheden verankerde. Het staatshoofd is koningin Elizabeth II, met de titel Koningin van Canada. Zij wordt vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal van Canada, die door de Kroon wordt aangesteld op advies van de Canadese minister-president. In iedere provincie en territorium van Canada wordt de Kroon vertegenwoordigd door een luitenant-gouverneur. Het land is lid van het Gemenebest van Naties en werd door het Britse parlement op 1 juli 1867 gevormd. In 1866 werd besloten om van Brits-Noord-Amerika een zogenaamde zelfstandige, zelfregerende kolonie (Dominion) te maken. In de regelingen werd het komende land ook wel Kingdom of Canada (Koninkrijk Canada) genoemd.

Het volkslied van Canada is O Canada. Het koninklijk volkslied heet God Save the Queen.

[bewerken] Parlementair systeem

Het parlement van Canada bestaat uit een Lagerhuis, het Huis van Afgevaardigden (House of Commons) en een Senaat (Senate). Deze Senaat bestaat, in tegenstelling tot het Hogerhuis in het Verenigd Koninkrijk, niet uit Lords aangezien Canada geen adellijke titels kent. Gekozen werd voor een model naar Amerikaans voorbeeld hoewel senatoren niet direct door het volk worden gekozen maar door de minister president worden voorgedragen en vervolgens door de gouverneur generaal benoemd. Doordat de Senaat hierdoor vaak bevolkt wordt door politieke vrienden van de minister-president is er veel verzet tegen dit systeem en worden er regelmatig voorstellen gedaan om de Senaatsleden wel door het volk te laten kiezen.

Leden van het Lagerhuis worden gekozen via een districtenstelsel met één parlementslid per district (Riding). De kandidaat per district die de meeste stemmen krijgt bij federale verkiezingen wordt lid van het Lagerhuis (Member of Parliament).

Na de verkiezingen van 2011 is de zetelverdeling (totaal 308 zetels) in het Huis van Afgevaardigden als volgt (Zetelverdeling van na de verkiezingen van 2008 tussen haakjes):

• Conservatieven : 167 (143)
• New Democratic Party : 102 (37)
• Liberalen : 34 (77)
• Bloc Québécois : 4 (49)
• Green (milieu / Groenen) : 1 (0)
• Anders/partijloos : 0

De partij met een meerderheid van stemmen vormt de regering bestaande uit een minister-president en diverse ministers die tevens lid zijn van het parlement. Samen vormen zij het kabinet. Indien er geen partij is met een meerderheid, zoals na de verkiezingen van 2008 het geval was, vormt in de regel de grootste partij een minderheidsregering. Vaak regeert deze met steun van één of meer andere partijen zonder een formele coalitie te vormen. In de regel zitten minderheidskabinetten niet meer dan één à twee jaar.

De huidige regering wordt sinds februari 2006 gevormd door de Conservatieven onder leiding van minister-president Stephen Harper. Sinds 2011 hebben zij tevens de absolute meerderheid in het parlement

Een parlement heeft een mandaat van vijf jaar maar de minister-president kan eerder verkiezingen uitschrijven. Ook worden er eerder verkiezingen gehouden als de regering het vertrouwen van het parlement verliest. Dit gebeurt meestal tijdens minderheidskabinetten wanneer de regering een gevoelig verlies lijdt in het parlement over bijvoorbeeld een z.g. moneybill, een staatsbudget. Eind 2005 verloor het kabinet bestaande uit Liberalen onder toenmalig minister-president Paul Martin het vertrouwen na een directe motie van wantrouwen. Het was de eerste maal in de Canadese parlementaire geschiedenis dat dit gebeurde. De aanleiding was het z.g. Sponsorship Scandal waarbij miljoenen dollars aan belastinggeld verdwenen, mede in de koffers van de regerende Liberalen en naar marketingbedrijven met connecties in de partij. De daarop volgende verkiezingen van 23 januari 2006 werden gewonnen door de Conservatieve Partij.

De rechtsprekende tak van de federale overheid wordt geleid door het Supreme Court of Canada, het Canadees Hooggerechtshof.

[bewerken] Provinciale politiek

De provincies worden geleid door een premier die een provinciale regering leiden. Zoals op federaal niveau wordt de regering van een provincie geleid door de grootste partij in de provinciale volksvertegenwoordigingen. Een luitenant-gouverneur vertegenwoordigt de kroon in de provincies. De provincies hebben bevoegdheden over zaken als onderwijs, gezondheidszorg en provinciale infrastructuur. De provincie Québec heeft bijzondere bevoegdheden als de enige geheel Franstalige provincie. De relatie van de provincies enerzijds en de federale overheid anderzijds is vaak gespannen. In Alberta bijvoorbeeld is er een gevoel dat "Ottawa" de provincie alleen bekritiseert en uitbuit ten behoeve van de armere provincies. Ook is er weerstand tegen de vele uitzonderingen die er gemaakt worden voor Québec.

[bewerken] Nationale eenheid

De eenheid van Canada staat vaak ter discussie. Voornamelijk de uitzonderlijke positie van de Franstalige gemeenschap in Québec is een twistpunt. In 1980 en in 1995 werden er in die provincie referenda gehouden over mogelijke afscheiding van Canada. Vooral in 1995 werd dit voorstel maar nipt (met 50,6% van de stemmen) verworpen.

Anderzijds heerst vooral recentelijk in het westen van Canada, met name in Alberta en Brits-Colombia, onvrede over het nationale beleid ten opzichte van hen, de zg. Western Alienation. Alberta heeft herhaaldelijk gesteld dat het een aantal van de speciaal aan Québec toegekende rechten wil hebben wat betreft de zeggenschap over "binnenprovinciaalse" aangelegenheden. Een onderzoek onder bewoners van de vier westelijke provincies in 2005 gaf aan dat ongeveer één op de drie mensen afscheiding van Canada een goede zaak zouden vinden.

In november 2006 is er een resolutie aangenomen waarin de inwoners van de Franstalige regio Québec worden erkend als natie binnen een verenigd Canada. De resolutie, ingebracht door minister-president Stephen Harper, werd met 266 stemmen voor en 16 tegen goedgekeurd.

[bewerken] Economie

Uitzicht over het zakendistrict van Toronto

Canada is een economisch divers land. Het is lid van de NAFTA, de OECD en de G8 groep van rijkste industrielanden plus Rusland. Het BNP in 2003 bedroeg $999,94 miljard, wat neerkomt op $19.428 per hoofd van de bevolking.

Ongeveer driekwart van de beroepsbevolking is werkzaam in de dienstensector die daarmee verreweg de belangrijkste is. Bosbouw, mijnbouw en visserij zijn eveneens belangrijke bronnen van inkomsten. Landbouw is vooral van belang in de prairies en delen van Ontario. De industriesector is relatief minder belangrijk in Canada. In het zuiden van Ontario is de automobielindustrie van belang, vooral in Windsor. Toronto is een wereldhandels- en zakencentrum terwijl Calgary het centrum van de olie- en aardgasindustrie is.

Voor de handelsbetrekkingen van Canada is de VS van essentieel belang. In 2004 bedroeg de export $315 miljard waarvan maar liefst 85% naar de VS ging. Ook van de import uit andere landen is meer dan de helft uit de VS afkomstig. Ondanks deze relatie zijn de handelsbetrekkingen met de VS niet altijd even makkelijk mede doordat de regering vaak harde politiek bedrijft met de relatie met de VS voor politieke winst thuis. De grensovergang tussen Windsor, Ontario en Detroit, Michigan is de drukste internationale grensovergang in de wereld en ongeveer een kwart van de Canadese handel loopt via deze grens.

De munteenheid is de Canadese dollar (C$ of CAD), verdeeld in 100 cent. De waarde van de dollar is ongeveer 75 eurocent (december 2011).

[bewerken] Cultuur en bezienswaardigheden

Cultuur in Canada kent met name Engelse en Franse invloeden alsmede de invloed van de Indiaanse en Inuitbevolking. Verder is de nabijheid van de Verenigde Staten ook van invloed op de Canadese cultuur. Samen met de Verenigde Staten vormt (vooral Engelstalig) Canada het hart van Anglo-Amerika.

De Royal Canadian Mounted Police en de Inuksuk zijn bekende Canadese symbolen. De nationale sporten in het land zijn lacrosse (officieel zomersport) en het ijshockey (officieel wintersport).^[10] Driemaal werden in Canada Olympische Spelen gehouden, te weten in 1976 (Montreal), 1988 (Calgary) en 2010 (Vancouver).

Canada bezit een divers landschap met veel ongetemde natuur. Enkele bekende nationale parken zoals Banff, Jasper Nationaal park, Waterton Glacier International Peace Park, Kluane, Nationaal park Nahanni en Nationaal park Gros Morne trekken veel bezoekers. ook zijn er diverse minder bekende nationale parken en provinciale parken zoals Dinosaur Provincial Park in Alberta.

Historisch gezien zijn onder meer de historische wijk van Québec en de Vikingnederzetting L'Anse aux Meadows belangrijk. Andere belangrijke bezienswaardigheden zijn de steden Toronto, Montreal en Vancouver. Belangrijke musea zijn onder andere het Royal Ontario Museum, het Museum of Civilization en het Glenbow Museum.

Canada kent ook vele festivals die wijde bekendheid genieten. Enkele belangrijke hiervan zijn het Tulip Festival in Ottawa en de Calgary Stampede.

[bewerken] Sport

De officiële nationale Canadese sporten zijn ijshockey en lacrosse. Hockey is een nationaal tijdverdrijf en de meest populaire kijksport in het land. Het is ook de sport het meest gespeeld door Canadezen, met 1,65 miljoen deelnemers in 2004. Zeven van Canada's acht grootste stedelijke gebieden - Toronto, Montreal, Vancouver, Ottawa, Calgary, Edmonton en Winnipeg - zijn franchises in de National Hockey League (NHL) en er zijn meer Canadese spelers in de NHL dan van alle andere landen. Andere populaire sporten die toeschouwer trekken zijn curling en Canadian football, de laatste ook professioneel gespeeld in de Canadian Football League (CFL). Golf, honkbal, skiën, voetbal, cricket, volleybal, rugby league en basketbal worden op grote schaal gespeeld op jeugd- en amateursniveau, maar professionele competities en franchises komen niet veel voor.

In Canada hebben verschillende internationale sportevenementen plaatsgevonden, waaronder de Olympische Zomerspelen 1976 in Montreal, de Olympische Winterspelen 1988 in Calgary en het wereldkampioenschap voetbal onder 20 - 2007. Canada was het gastland voor de Olympische Winterspelen 2010 in Vancouver en Whistler, British Columbia.

[bewerken] Nationale symbolen

De naationale symbolen van Canada zijn beïnvloed door natuurlijke, historische en Aboriginal bronnen. Het gebruik van het esdoornblad als een Canadees symbool dateert uit de vroege 18e eeuw. De Maple Leaf is afgebeeld op Canada's huidige en vorige vlaggen, op de penny en op het wapen van Canada. Andere prominente symbolen zijn de bever, Canadese gans, de ijsduiker, de Kroon, de Royal Canadian Mounted Police en meer recent de totempaal en Inuksuk.

[bewerken] Nationale feestdag

De nationale feestdag van Canada is 1 juli: Canada Day, de dag waarop in 1867 de Confederatie van Canada (Dominion of Canada) tot stand kwam. De feestdag werd eerst Dominion Day genoemd en werd in 1879 voor het eerst gevierd. Sinds 1982 is de huidige naam in gebruik.

Canada Day wordt vaak uitbundig gevierd met optochten en vuurwerk. In Ottawa zijn er evenementen rondom de parlementsgebouwen.

[bewerken] Eten

De Canadese keuken varieert sterk tussen de verschillende regio's van Canada. Er zijn aanzienlijke overlappingen tussen Canadees eten en het eten in de rest van Noord-Amerika, maar veel gerechten zijn uniek of hebben unieke versies die alleen gevonden worden in Canada. Kanshebbers voor de titel van nationaal Canadees voedsel zijn onder andere Poutine en botertaarten. Feit is dat Canada 's werelds grootste producent van esdoornsiroop is.

De drie oudste keukens van Canada hebben First Nations, Engelse en Franse wortels. Deze traditionele keuken van Engels Canada hangt nauw samen met Britse en Amerikaanse gerechten, terwijl de traditionele keuken van Frans Canada zich heeft ontwikkeld uit de Franse keuken en de winterse omstandigheden van bonthandelaren. Met de daaropvolgende golven van immigratie in de 18e en 19e eeuw uit Centraal-, Zuid- en Oost-Europa en vervolgens uit Azië, Afrika en het Caribisch gebied werden de regionale keukens later aangevuld. De Joodse immigrantenstroom naar Canada eind 1800 speelt ook een belangrijke rol op de levensmiddelen in Canada. Het Montreal-stijl bagel en Montreal-stijl gerookt vlees zijn beide soorten voedsel die ontwikkeld zijn door de Joodse gemeenschap in Montreal.

[bewerken] Zie ook

• Geschiedenis van Canada
• Canada 1930-1940
• Monumenten op de Werelderfgoedlijst
• Lijst van gouverneurs-generaal van Canada
• Lijst van ministers-presidenten van Canada
• Lijst van televisiekanalen in Canada

[bewerken] Externe link

• (en) (fr) Canadese overheid

Zoek Canada op in het WikiWoordenboek.

Zie de categorie [/index.php/Commons:Category:Canada?uselang=nl#mw-subcategories Canada] van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.

Deelgebieden van Canada
Provincies: Alberta · Brits-Columbia · Manitoba · New Brunswick · Newfoundland en Labrador · Nova Scotia · Ontario · Prins Edwardeiland · Québec · Saskatchewan Territoria: Northwest Territories · Nunavut · Yukon

42°-74° N, 53°-141° W

lez:Канадаvep:Kanad

Jim Carrey
Jim Carrey in 2008
Algemene informatie
Volledige naam	James Eugene Carrey
Geboren	17 januari 1962
Land	Canada
Jaren actief	1979-heden
Beroep(en)	acteur
IMDb-profiel
Portaal    Film

James Eugene (Jim) Carrey (Newmarket, 17 januari 1962) is een Canadees-Amerikaanse acteur. Hij staat bekend om zijn 'als van elastiek' beschreven gelaatsuitdrukkingen en won meer dan dertig filmprijzen, waaronder Golden Globes voor zowel The Truman Show als Man on the Moon.

Jim Carrey in 2007

[bewerken] Biografie

Carrey is de jongste van vier kinderen van Percy en Kathleen Carrey. Hij trad als kind al op voor iedereen die wilde kijken. Op tienjarige leeftijd stuurde hij zijn CV naar de Carol Burnett-show, en op de middelbare school mocht hij elke dag aan het eind van de lessen tien minuten optreden, op voorwaarde dat hij de rest van de dag zijn gemak hield. Zijn familie leidde geen welvarend bestaan. Om bij te dragen werkte Carrey als tiener na schooltijd in de Titan Wheels-fabriek in Scarborough. Daarna woonde de familie enige tijd in een Volkswagen camper.

Toen Carrey zestien was, stopte hij met school en probeerde hij aan de slag te komen in clubs. In 1979 ging hij naar Los Angeles en werd daar ontdekt door Rodney Dangerfield. Deze bood hem een contract aan als openingsact in zijn show.

Vanaf 1985 was Carrey in films te zien. Hij speelde zijn eerste hoofdrol in Once Bitten. Begin jaren 90 was Carrey een van de hoofdpersonen in de comedyserie In Living Color, samen met Keenen Ivory Wayans.

In 1994 brak Carrey door in de filmwereld met zijn hoofdrol in Ace Ventura: Pet Detective. Met de daaropvolgende films The Mask en Dumb and Dumber werd zijn naam gevestigd als komisch acteur. Carrey speelt niettemin ook serieuzere rollen. In 1998 oogstte hij lof als Truman Burbank in The Truman Show en een jaar later had hij succes als de onbegrepen komiek Andy Kaufman in de biopic Man on the Moon. Voor beide films werd hij voor zijn rol beloond met een Golden Globe. In 2001 speelde Carrey een man met geheugenverlies in The Majestic en in 2004 speelde hij samen met Kate Winslet in Eternal Sunshine of the Spotless Mind.

[bewerken] Filmografie

• Happy Days Televisieserie - Bendelid (Afl., Fonzie the Flatfoot, 1975)
• The All-Night Show Televisieserie - Verschillende stemmen (1980-1981)
• Copper Mountain (1983) - Bobby Todd
• Introducing...Janet (1983) - Toni Moroni
• The Sex and Violence Family Hour (Video, 1983) - Verschillende rollen
• All in Good Taste (1983) - Ralph
• Buffalo Bill Televisieserie - Jerry Lewis-impersonator (Afl., Jerry Lewis Week, 1984, niet op aftiteling)
• The Duck Factory Televisieserie - Skip Tarkenton (1984)
• Finders Keepers (1984) - Lane Bidlekoff
• Once Bitten (1985) - Mark Kendall
• Peggy Sue Got Married (1986) - Walter Getz
• The Dead Pool (1988) - Johnny Squares
• Earth Girls Are Easy (1988) - Wiploc
• Mike Hammer: Murder Takes All (Televisiefilm, 1989) - Brad Peters
• Pink Cadillac (1989) - Comediant
• High Strung (1991) - De Dood (Niet op aftiteling)
• The Itsy Bitsy Spider (1992) - The Exterminator (Stem)
• Doing Time on Maple Drive (Televisiefilm, 1992) - Tim Carter
• Ace Ventura: Pet Detective (1994) - Ace Ventura
• In Living Color Televisieserie - Verschillende rollen (1990-1994)
• The Mask (1994) - Stanley Ipkiss
• Dumb & Dumber (1994) - Lloyd Christmas
• Batman Forever (1995) - Riddler/Dr. Edward Nygma
• Ace Ventura: When Nature Calls (1995) - Ace Ventura
• The Cable Guy (1996) - The Cable Guy
• Liar Liar (1997) - Fletcher Reede
• The Truman Show (1998) - Truman Burbank
• Simon Birch (1998) - Volwassen Joe Wenteworth
• Man on the Moon (1999) - Andy Kaufman/Tony Clifton
• Me, Myself & Irene (2000) - Officer Charlie Baileygates/Hank Evans
• The Grinch (2000) - Grinch
• The Majestic (2001) - Peter Appleton
• Pecan Pie (2003) - The Driver
• Bruce Almighty (2003) - Bruce Nolan
• Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004) - Joel Barish
• Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events (2004) - Count Olaf
• Fun with Dick and Jane (2005) - Dick Harper
• The Number 23 (2007) - Walter Sparrow/Fingerling
• Horton Hears a Who! (2008) - Horton (stem)
• Yes Man (2008) - Carl Allen
• A Christmas Carol (2009) - Ebenezer Scrooge, Geesten
• I Love you Phillip Morris (2010) - Steven Russell
• Mr. Popper's Penguins (2011) - Thomas "Thom" Popper Jr.

[bewerken] Trivia

• Carrey heeft van alle bekendheden de meeste MTV Awards gewonnen (tot en met 2009 negen, waarvan de laatste in 2009 voor zijn rol in Yes Man).
• Toen Carreys vader overleed, schreef hij zichzelf een cheque van 10 miljoen dollar. Met de film The Cable Guy verdiende Carrey 20 miljoen dollar en verzilverde hij de cheque.
• Carrey was een van de gegadigden om de rol van Willy Wonka te spelen in Charlie and the Chocolate Factory, maar moest dat uiteindelijk overlaten aan Johnny Depp.
• Carrey is in het bezit van de originele bongo's van Andy Kaufman, waarmee hij de hoofdrol in de film Man on the Moon wist te verdienen.
• Carreys favoriete band is de Amerikaanse deathmetal band Cannibal Corpse. Deze band is te zien in Ace Ventura.
• Carrey was een van de favoriete acteurs van Tupac Shakur.

[bewerken] Externe links

• Officiële website
• (en)  Jim Carrey in de Internet Movie Database

Zie de categorie [/index.php/Commons:Category:Jim_Carrey?uselang=nl#mw-subcategories Jim Carrey] van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.