2005
Eeuwen:	20e eeuw · 21e eeuw · 22e eeuw
Decennia:	1990-1999 · 2000-2009 · 2010-2019
Jaren:	< · 2003 · 2004 · 2005 · 2006 · 2007 · >
Maanden:	jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2758 MMDCCLVIII
Armeense jaartelling:		1454 ԹՎ ՌՆԾԴ
Chinese jaartelling:		4701 – 4702 辛申 – 壬酉
Christelijke jaartelling:		2005 MMV
Ethiopische jaartelling:		1997 –1998
Hebreeuwse jaartelling:		5765 – 5766
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		2060 – 2061
- Shaka Samvat		1927 – 1928
- Kali Yuga		5106 – 5107
Iraanse jaartelling:		1383 –1384
Islamitische jaartelling:		1426 – 1427
Maçonnieke jaartelling:		6004 - 6005
Dit jaar naar onderwerp
Film in 2005
Lijst van landen in 2005
Sterfgevallen in 2005
Muziek in 2005
Sport in 2005
Gregoriaanse kalender van 2005

Het jaar 2005 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

[bewerken] Gebeurtenissen

Zie voor meer gebeurtenissen de maandartikelen in de infobox.

• H5N1, een ook voor mensen gevaarlijke variant van vogelpest, verspreidt zich vanuit China en Zuidoost-Azië over de wereld.
• België viert dit jaar zijn 175-jarig bestaan en het 25-jarig bestaan van het federalisme.

januari

• 9 - Mahmoud Abbas wordt verkozen tot nieuwe president van de Palestijnse Autoriteit.
• 14 - De ruimtesonde Huygens landt op de Saturnusmaan Titan.
• 15 - Overeenkomst tussen de Algerijnse regering en de Berbers over de culturele rechten van deze bevolkingsgroep. De taal Tamazight krijgt meer erkenning.
• 16 januari - De 66-jarige Roemeense vrouw Adriana Iliescu schenkt het leven aan een dochter uit een geïmplanteerde eicel.
• 19 - Onthulling van de Airbus A380 in Toulouse.
• 31 - In Irak worden voor het eerste in decennia verkiezingen gehouden waaraan meer partijen meedoen. Ondanks aanslagen van militante soennieten is de opkomst onverwacht hoog.

februari

• 5 - Na het overlijden van president Étienne Eyadéma van Togo pleegt het leger een staatsgreep en installeert zijn zoon Faure.
• 14 - De vroegere premier Rafik Hariri van Libanon komt om bij een zelfmoordaanslag in Beiroet.

maart

• 19 - John DeLorean, oprichter van het automerk DeLorean, overlijdt op 80-jarige leeftijd.
• 28 - Het parlement van Canada stemt in met de invoering van het homohuwelijk.

april

• 2 - Paus Johannes Paulus II overlijdt aan de gevolgen van een septische shock en hartstilstand. Op 19 april wordt, na een conclaaf van slechts anderhalve dag, de Duitse kardinaal Joseph Ratzinger verkozen tot zijn opvolger. Hij neemt de naam Benedictus XVI aan.

mei

• 13 - Nadat demonstranten in de Oezbeekse stad Andijan honderden gevangenen hebben bevrijd, opent het leger het vuur op de menigte. Er zouden naar verluidt ruim 700 doden zijn gevallen. De regering van Oezbekistan spreekt van ongeveer 70.
• 18 - De regeringen van Estland en Rusland tekenen verdragen die de landsgrens en de zeegrens tussen beide landen vastleggen.
• 29 - In een volksraadpleging stemt Frankrijk tegen het Grondwettelijk verdrag voor Europa.
• 31 - Bij een explosie van een opslagtank op de NAM-locatie in Warffum komen twee medewerkers om het leven en raakt een derde zwaargewond. De slachtoffers waren bezig met laswerkzaamheden toen de tank, gevuld met aardgascondensaat, ontplofte. Oorzaak lijkt een serie van misverstanden en incompetenties waardoor de mensen van het installatiebedrijf niet op de hoogte waren van het feit dat de tank nog gevuld was. In de daaropvolgende rechtszaak van oktober 2007 wordt een boete geëist van 150.000 euro tegen de NAM en 100.000 euro tegen het installatiebedrijf GTI uit Nieuwe Pekela.

juni

• 1 De Nederlandse kiezers wijzen in een referendum het Grondwettelijk verdrag voor Europa af.
• 1 - Bob van Reeth wordt als Vlaams Bouwmeester opgevolgd door Marcel Smets.
• 5 - De Zwitserse bevolking stemt bij referendum in met toetreding tot het Verdrag van Schengen.
• 5 - In de Vietnamese provincies Đà Nẵng en Thừa Thiên-Huế wordt de Hải Vântunnel officieel geopend.
• 13 - De ministers van financiën van de G8 verklaren zich bereid de schulden kwijt te schelden van de 18 Heavily Indebted Poor Countries voor de volgende G8-top.
• 26 - Prinses Alexia wordt geboren in het Bronovoziekenhuis in Den Haag.
• 28 - De aandeelhouders van Koninklijke Olie en van Shell gaan akkoord met een volledige fusie. De nieuwe onderneming heet Royal Dutch Shell, is ingericht naar Engels recht en heeft haar hoofdkwartier in Den Haag.

juli

• 4 - Na 13 jaar burgeroorlog worden in Burundi parlementsverkiezingen gehouden.
• 6 - Het Vlaams Parlement keurt een nieuw gemeentedecreet goed, waarin de rol en bevoegdheden van alle actoren in de lokale besturen grondig worden geherdefinieerd.
• 7 - Terroristische aanslagen in Londen in het openbaar vervoer; 52 doden en minimaal 700 gewonden.
• 16 - Minstens 90 personen komen om het leven door een zelfmoordaanslag in de buurt van een sjiitische moskee in Moussayeb (Irak).

augustus

• 1 - Abdoellah bin Abdoel Aziz al-Saoed wordt koning van Saoedi-Arabië.
• 8 - Iran verklaart aan de verrijking van uranium voor vreedzame doeleinden te willen gaan werken. De Iraanse nucleaire plannen brengen het land al het gehele jaar in conflict met de Verenigde Staten en andere landen, omdat deze bang zijn dat Iran van plan is de technologie te gebruiken voor het ontwikkelen van kernwapens.
• 13 - Talpa begint met het uitzenden van programma's.
• 15 - De Indonesische regering en de GAM-rebellen ondertekenen te Helsinki een vredesovereenkomst die een einde moet stellen aan het 29-jarige conflict omtrent Atjeh.
• 17 - 23 - Israël trekt zich terug uit de Gazastrook. Het Israëlische leger evacueert de 8000 achtergebleven kolonisten tegen hun wil. De Palestijnse bevolking viert de 'bevrijding' uitbundig.
• 29 - De orkaan Katrina trekt verwoestend over de stad New Orleans.

september

• 11 - De Nederlandse judoka Dennis van der Geest wordt in Caïro wereldkampioen judo in de open klasse.
• 11 - De eerste vrouwelijke rabbijn van België heet Floriane Chinsky. Ze aanvaardt haar ambt in de nieuwe synagoge van Vorst.
• 13 - In Nederland bekent het Openbaar Ministerie grote fouten te hebben gemaakt in het onderzoek naar de Schiedamse parkmoord.
• 18 - Na 30 jaar zijn er weer vrije parlementsverkiezingen in Afghanistan.
• 18 - Bij verkiezingen in Duitsland (zie Duitse verkiezingen 2005) halen noch CDU/CSU+FDP, noch SPD+Groenen een meerderheid. Als regering treedt uiteindelijk een grote coalitie van CDU/CSU en SDP aan, geleid door Angela Merkel, de eerste vrouwelijke bondskanselier.

oktober

• 3 - Start van de onderhandelingen over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU (zie Turkije en de Europese Unie).
• 5 - Orkaan Stan teistert Mexico en Centraal-Amerika.
• 8 - Een zware aardbeving treft Pakistan en zijn buurlanden, zie aardbeving Kasjmir 2005.
• 11 - Het Generatiepact wordt door de regering-Verhofstadt II aan het Belgische parlement voorgesteld.
• 15 - In een referendum wordt de nieuwe Irakese grondwet aanvaard.
• 16 - Estland heeft een wereldprimeur: bij de gemeenteraadsverkiezingen kan via internet een geldige stem worden uitgebracht.
• 19 - In Irak begint het strafproces tegen voormalig dictator Saddam Hoessein.
• 27 - Elf uitgewezen asielzoekers komen om in een brand in het detentiecentrum op Schiphol-Oost.
• 27 - Rellen breken uit onder jongeren van Noord-Afrikaanse afkomst in Clichy-sous-Bois, een voorstad van Parijs, en verspreiden zich later over heel Frankrijk. Pas na de uitroeping van de noodtoestand en het instellen van een avondklok op 8 november wordt het weer rustiger. Zie: Rellen in Frankrijk 2005.

november

• 1 - Voor het eerst brengt een Russische president een bezoek aan Nederland: Vladimir Poetin.
• 2 - In Thailand wordt de Amsterdamse crimineel John Mieremet geliquideerd en in Amsterdam zelf de aan de onderwereld gelieerde vastgoedhandelaar Kees Houtman.
• 1 - Oppositie van de planeet Mars. Zijn schijnbare boogseconden is 19,8.
• 15 - Politiek activist, publicist en journalist Louis Sévèke wordt doodgeschoten in het centrum van Nijmegen.
• 25 - Door storm en winterse buien ontstaat de langste avondspits in Nederland ooit: er staat 802 kilometer file om 18.00 uur. Pas om 05.20 uur, de volgende ochtend, zijn alle files opgelost. Honderden reizigers (ook per trein) brengen de nacht door in opvangplaatsen. Deze dag was ook de donkerste dag ooit gemeten in de Bilt. Het KNMI wist een globale straling van 7 joules per vierkante centimeter te noteren.
• 26 - Het derde Junior Eurovisiesongfestival wordt gehouden in Hasselt, België. De winnares is Ksenia Sitnik uit Wit-Rusland met het lied "My Vmeste", dat 149 punten behaalt.

december

• 5 - Start van het proces tegen de leden van de Hofstadgroep.
• 9 - Laatste ritten van de traditionele Londense Routemaster-dubbeldekkerbus in de gewone dienstregeling. Er blijven nog wel Routemasters rijden op de museumlijnen.
• 18 - De Indiaanse leider Evo Morales wint de presidentsverkiezingen in Bolivia.
• De gewichtsconsulente Sonja Bakker scoort met haar boek "Bereik je ideale gewicht" een megabestseller. Nederland slaat massaal aan het "Sonjabakkeren".

Zie voor meer gebeurtenissen Categorie:2005

[bewerken] Muziek

Zie Muziek (2005) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bestverkochte singles in Nederland:

1. Artiesten voor Azië - Als Je Iets Kan Doen
2. Guus Meeuwis - Geef Mij Je Angst
3. James Blunt - You're Beautiful
4. Lange Frans & Baas B - Het Land Van...
5. Jan Smit - Laura
6. Ch!pz - One, Two, Three!
7. Schnappi - Das Kleine Krokodil
8. Sugababes - Push The Button
9. Madonna - Hung Up
10. Robbie Williams - Tripping

Bestverkochte albums in Nederland:

1. Katie Melua - Piece By Piece
2. Anouk - Hotel New York
3. Robbie Williams - Intensive Care
4. Jan Smit - Jansmit.com
5. Coldplay - X&Y
6. Guus Meeuwis - Tien Jaar Levensecht
7. Kane - Fearless
8. Madonna - Confessions On A Dance Floor
9. Keane - Hopes And Fears
10. Il Divo - Il Divo

Bestverkochte singles in Vlaanderen:

1. Artiesten voor Tsunami 12-12 - Geef een teken
2. Crazy Frog - Axel F
3. Joy Gruttmann - Schnappi, das kleine Krokodil
4. James Blunt - You're beautiful
5. Bob Sinclar - Love Generation
6. Star Academy - Fame
7. Stash - Sadness
8. K3 - Kuma Hé
9. Laura Lynn - Je hebt me 1000 maal belogen
10. Akon - Lonely

Bestverkochte albums in Vlaanderen:

1. Coldplay - X&Y
2. Laura Lynn - Dromen
3. Anouk - Hotel New York
4. Moby - Hotel
5. Faithless - Forever Faithless, the greatest hits
6. Deus - Pocket Revolution
7. Frans Bauer - 10 jaar hits
8. U2 - How to dismantle an atomic bomb
9. Admiral Freebee - Songs
10. 50 Cent - The massacre

[bewerken] Literatuur

• De Britse schrijver Harold Pinter ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
• De Duitse schrijfster Brigitte Kronauer ontvangt de Georg-Büchner-Preis
• Jules Deelder ontvangt de Tollensprijs
• Kader Abdolah schrijft de roman Het huis van de moskee

[bewerken] Beeldende kunst

• 

  Muurreliëf (2005) Hans Josephsohn, Chur

• 

  Tuinbeeld (brons) (2005) Carel Lanters

• 

  Sprankelplek (2005) Jos Spanbroek

[bewerken] Bouwkunst

• 

  Galleria Department Store (2005) Ben van Berkel, Seoel

• 

  Torre Agbar (2005) Jean Nouvel, Barcelona

• 

  Zentrum Paul Klee (2005) Renzo Piano, Bern

[bewerken] Films

Zie Film in 2005 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Vet Hard/Volle Gas (Nederland/België)
• De Indringer (België)
• Star Wars: Episode III: Revenge of the Sith (VS)
• Kingdom of Heaven (VS)
• Million Dollar Baby (VS)
• Good Night, and Good Luck. (VS)
• Sin City (VS)
• War of the Worlds (VS)
• Hitchhiker's Guide to the Galaxy (VK)
• Het schnitzelparadijs (Nederland)
• Kameleon 2 (Nederland)
• Wallace & Gromit in The curse of the were-rabbit (VK)
• Corpse bride (VK)
• Lord of War (VS)
• Flightplan (VS)
• Joyeux Noël (Frankrijk/Duitsland/VK/België)
• The Chronicles Of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe (Nieuw-Zeeland)
• De Griezelbus (Nederland)
• King Kong (Nieuw-Zeeland/VS)
• Charlie and the Chocolate Factory (VS)
• Buitenspel (België)
• Harry Potter en de Vuurbeker (film) (VK)
• Serenity (VS)
• Munich (VS)

[bewerken] Geboren

• 26 maart - Luana van Oranje-Nassau van Amsberg, dochter van Prins Johan Friso en Prinses Mabel.
• 31 mei - Felicia van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven, dochter van Prins Maurits en Prinses Marilène.
• 26 juni - Alexia van Oranje-Nassau, dochter van Prinses Maxima en Prins Willem-Alexander.
• 4 oktober - Emmanuel van België, zoon van Prins Filip en Prinses Mathilde
• 15 oktober - Christian van Denemarken, kroonprins van Frederik en prinses Mary
• 13 december - Nicolas en Aymeric, tweeling van Laurent van België en Claire Coombs.

[bewerken] Overleden

Lijst van personen overleden in 2005

[bewerken] Weerextremen in België

• 7 januari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 9.8 °C.
• 10 januari: hoogste maximumtemperatuur ooit op deze dag: 13.6 °C en hoogste maximumtemperatuur: 13.6 °C. Dit is de warmste dag ooit in de maand januari.
• 16 maart: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 15.1 °C.
• 1 mei: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 21 °C en hoogste maximumtemperatuur: 28,7 °C.
• 27 mei: hoogste maximumtemperatuur ooit op deze dag: 31,6 °C.
• 20 juni: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26,5 °C en hoogste maximumtemperatuur: 33,9 °C.
• 23 juni: hoogste maximumtemperatuur ooit op deze dag: 32 °C.
• 24 juni: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26 °C en hoogste maximumtemperatuur: 32,7 °C.
• 29 juni: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 28 mm.
• 11 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 35 mm.
• 12 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 17,5 °C.
• 25 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 15,7 °C.
• 28 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag samen met 1913: 17 °C.
• 29 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 19,0 °C en hoogste maximumtemperatuur: 22,3 °C.
• 30 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 18,6 °C en hoogste maximumtemperatuur: 22,4 °C.
• 3 november: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 16,1 °C.

[bewerken] Zie ook

• 2005 (muziek)
• Sportjaar 2005
• Film in 2005

Zie de categorie [/index.php/Commons:Category:2005?uselang=nl#mw-subcategories 2005] van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.

Steve Jobs
Algemene informatie
Volledige naam	Steven Paul Jobs
Geboren	24 februari 1955, San Francisco
Overleden	5 oktober 2011, Palo Alto
Doodsoorzaak	alvleesklierkanker
Nationaliteit	Amerikaans
Carrière
1974-2011	Medeoprichter en CEO, Apple
Overige informatie
Kinderen	4
Religie	Boeddhisme
Handtekening

Beluister

Steve Jobs met de MacBook Air

Steven Paul Jobs (San Francisco, 24 februari 1955^[1] – Palo Alto, Californië, 5 oktober 2011^[2][3]) was medeoprichter en topman van Apple Inc. (vroeger Apple Computer) en behoorde tot de raad van bestuur van Pixar Animation Studios. (Hij was eerder CEO van Pixar totdat The Walt Disney Company deze studio in 2006 overnam). Hoewel hij een symbolisch salaris van één dollar per jaar verdiende, was hij met aandeleninkomsten van 646,6 miljoen dollar (2006) de meestverdienende directeur in de VS.

Steve Jobs wordt beschouwd als een pionier van de computerindustrie. Nadat hij bij Xerox op het Palo Alto Research Center (PARC) een demonstratie zag van de grafische gebruikersomgeving met vensters en muis, nam hij deze interface op in de Apple Lisa, die erg duur was en slecht verkocht en vrij snel opgevolgd werd door de Apple Macintosh. Hij was verder ook de drijvende kracht achter de ontwikkeling van Mac OS X.

[bewerken] Levensloop

Na zijn geboorte werd Steve Jobs geadopteerd door Paul Jobs en Clara Jobs-Hagopian uit Mountain View die hem Steven Paul noemden. Jobs leerde Steve Wozniak kennen, met wie hij ook na de middelbare school bevriend bleef. Jobs werkte aanvankelijk voor Atari, maar richtte op 3 januari 1977 ^[4] Apple Computer op, samen met Wozniak en Ronald Wayne die hij bij Atari had leren kennen. Wayne trad korte tijd later terug. Jobs haalde in 1983 de Pepsi-manager John Sculley over om bij Apple te komen werken, en leidde de ontwikkeling van de Macintosh.

In 1985 verliet Jobs Apple, nadat de raad van bestuur hem verbood nog een leidinggevende functie te bekleden in het bedrijf. Hij werd opgevolgd door Sculley, en startte NeXT Computer. Net als Apple bracht NeXT gesloten hardware op de markt, maar het op BSD gebaseerde NeXTSTEP-besturingssysteem was zijn tijd ver vooruit. Na een overname van NeXT door Apple werd Jobs in de zomer van 1997 interim CEO (iCEO) van Apple, nadat de CEO Gil Amelio was ontslagen. Later werd hij definitief benoemd tot CEO van Apple met een loon van één dollar. Vanzelfsprekend zorgde hij ervoor dat zijn oude bedrijf NeXT een plaatsje vond binnen Apple. Na zijn terugkeer haalde hij flink de bezem door het bedrijf. Dit had met name gevolgen voor het management, maar Jobs schrapte ook een groot aantal projecten, waaronder de pda Apple Newton en stopte met het verstrekken van licenties op Mac-software aan fabrikanten van klooncomputers. (Zie: UMAX)

Steve Jobs met de Apple iPad

Jobs stond bekend om zijn eigen voorkeuren en om zijn bemoeienis met de kleinste details van een product, tot en met de verpakking van het kleinste onderdeel. Door zijn ondergeschikten werd zijn bemoeienis en overtuigingskracht wel eens als reality distortion field omschreven. Hij had een aparte kledingstijl - Jobs droeg ook bij chique gelegenheden altijd een spijkerbroek en een zwarte coltrui.

Hij onderging in augustus 2004 een operatie waarbij een tumor in zijn alvleesklier werd verwijderd. Hij had een zeer zeldzame vorm van alvleesklierkanker en kon genezen zonder chemotherapie of bestraling te ondergaan. In september 2004 ging hij weer aan het werk.

Jobs was tevens CEO en eigenaar van Pixar Animation Studios (bekend van de films Toy Story, Finding Nemo en WALL•E). Hij kocht Pixar (oorspronkelijk de animatie-divisie van Lucasfilm) voor circa 10 miljoen dollar.

Steve Jobs kwam in februari 2007 met het idee om een Wiki-achtig systeem te ontwikkelen, specifiek voor gebruik op school, dat constant kan worden bijgewerkt. Het zou schoolboeken overbodig maken. Dit systeem onder de naam iTunes U - de U staat voor University (Nederlands: Universiteit) - is te bereiken via de Apple iTunes Store. Jobs was van mening dat digitale schoolboeken veel actueler en boeiender zijn dan het traditionele lesmateriaal. Hij hoopte dat een aantal grote Amerikaanse denkers daaraan wil meewerken.

Een bijzondere eigenschap van Jobs was de manier waarop hij de nieuwste ontwikkelingen binnen het Apple-concern bekend maakte. Dit deed hij tijdens zijn keynote-speeches, de zogenaamde Stevenotes, die hij gaf op conferenties zoals de Apple Expo, MacWorld Expo en de Worldwide Developers Conference. Tijdens deze speeches wist Jobs zijn publiek op geheel eigen wijze te boeien. Doorgaans sloot hij af door het podium te verlaten en weer terug te komen met zijn beroemde uitspraak "One more thing...", waarna hij een nieuw product lanceerde. Onder andere de MacBook Pro (De eerste Intel-gebaseerde computer van Apple), de iPod met videofunctie, de iTunes WiFi Store, FaceTime en de MacBook Air (2010) zijn als 'One More Thing' geïntroduceerd.

Op 16 december 2008 maakte Apple bekend dat Jobs niet zou spreken op de Macworld Conference & Expo van januari 2009, en dat het bedrijf zich na 2009 van het jaarlijks gehouden evenement zou terugtrekken. Dit leidde tot speculaties over de gezondheid van Jobs, en het aandeel van Apple daalde in waarde.

Op 5 januari 2009 maakte Jobs met een open brief op de website van Apple een einde aan de geruchten. Hij schreef dat uit onderzoek was gebleken dat hij leed aan een hormoonstoring, waardoor hij sterk was afgevallen. De aandoening is eenvoudig te behandelen, meldde Jobs. In een begeleidende verklaring van de Apple-directie weersprak het bedrijf geruchten dat Jobs zou willen opstappen.

Op 14 januari 2009 liet Jobs via een e-mail aan het personeel van Apple weten dat zijn gezondheidsproblemen complexer waren dan hij aanvankelijk dacht en dat hij verlof nam tot eind juni 2009.^[5] Op 29 juni 2009 hervatte Jobs het werk, na een levertransplantatie ruim twee maanden eerder in Memphis.^[6]

Op 17 januari 2011 kondigde Jobs via een e-mail aan het personeel van Apple dat hij zich wederom om medische redenen terugtrok uit het bedrijf. In de e-mail stond dat hij zo spoedig mogelijk wilde terugkeren en dat hij, ondanks zijn afwezigheid, betrokken bleef bij de strategische beslissingen van Apple en dat hij zou aanblijven als CEO. De dagelijkse leiding droeg hij over aan Tim Cook.^[7]

Op 24 augustus 2011 kondigde Jobs via een brief aan het personeel en de wereld aan dat hij niet langer aan de eisen die aan een CEO worden gesteld kon voldoen en dat hij zijn functie als CEO per direct neerlegde. Hij gaf aan, als de directie daarmee zou instemmen, wel in een andere functie te willen aanblijven. Zijn functie werd overgenomen door voormalig COO (Chief Operating Officer) Tim Cook, zo staat in de brief.^[8]

Op 5 oktober 2011 berichtte de directie van Apple dat Steve Jobs die dag was overleden aan alvleesklierkanker.^[3][9]

Hij liet zijn vrouw, hun drie kinderen en een dochter uit een vorige relatie na. In 2005, zei hij nog in een interview over zijn gezin: “That was one of the things that came out most clearly from this whole experience [with cancer]. I realized that I love my life. I really do. I've got the greatest family in the world, and I've got my work. And that's pretty much all I do. I don't socialize much or go to conferences. I love my family, and I love running Apple, and I love Pixar. And I get to do that. I'm very lucky.” ^[10]

[bewerken] Biografieën

In 2005 verscheen iCon, een onofficiële biografie van Jobs. Omdat het boek door uitgeverij John Wiley & Sons zonder toestemming van Jobs was gepubliceerd, liet Jobs als represaille de verkoop van alle boeken van deze uitgeverij in de Apple Stores stopzetten. Op 24 oktober 2011 verscheen bij uitgeverij Simon & Schuster de officiële biografie Steve Jobs door Walter Isaacson. ^[11]

[bewerken] Trivia

• Jobs kwam in 1999 voor in de film Pirates of Silicon Valley, waarin hij werd gespeeld door de acteur Noah Wyle.

[bewerken] Externe links

• Bloomberg Game Changers: Steve Jobs
• Officiële website van Apple
• A Poem by Steve Jobs

John Williams
John Williams in 2006
Achtergrondinformatie
Volledige naam	John Towner Williams
Geboren	8 februari 1932
Land	Verenigde Staten, New York City
Jaren actief	1959 - heden
Genre(s)	Filmmuziek
Instrument(en)	Piano, trombone, trompet, klarinet
Officiële website IMDb-profiel
Portaal    Muziek

John Towner Williams (New York City, 8 februari 1932) is een Amerikaans componist van filmmuziek. Hij is één van de bekendste naoorlogse filmcomponisten en wordt gezien als de beste filmcomponist die de filmindustrie ooit heeft gekend. Tevens wordt hij verantwoordelijk geacht voor de heropleving van de klassieke filmscore. Hij was tevens dirigent van de Boston Pops Orchestra. Bekende films die voorzien zijn van muziek van Williams hand: Indiana Jones, Star Wars, Jaws, Jurassic Park, E.T. the Extra-Terrestrial en de Harry Potter-films (1-3).

[bewerken] Biografie

Williams werd geboren in Flushing, Queens in New York op 8 februari 1932. Hij was de oudste zoon uit het gezin van Esther en Johnny Williams. Zijn vader, een jazzdrummer, was een van de oorspronkelijke leden van het Raymond Scott Quintet en was later percussionist in het CBS Radio Orchestra en in het NBC's Your Hit Parade. Muziek speelde dus al van jongs af aan een belangrijke rol in de jeugdjaren van John, zijn broers Jerry en Don en zijn zus Joan. Vanaf zijn zevende jaar leerde hij al piano spelen; later ook trombone, trompet en klarinet.

In 1948 verhuisde het gezin naar Los Angeles, waar zijn vader freelancer was bij vele filmstudio-orkesten. Nadat Williams in 1950 afgestudeerd was aan de North Hollywood High School, waar hij muziekstukjes arrangeerde en componeerde voor het schoolorkest, volgde hij cursussen piano en compositie aan de UCLA en privélessen bij pianist-arrangeur Bobby van Eps. Het stond al vast dat hij als oudste zoon uit het gezin dezelfde weg als zijn vader zou inslaan en muzikant zou worden. Williams koos voor zijn favoriete instrument en werd pianist. Hij componeerde zijn eerste serieuze werk, een pianosonate, als negentienjarige student.

Nadat hij in 1951 werd opgeroepen voor militaire dienst, ging hij voor drie jaar naar de United States Air Force, waar hij voor het luchtmachtorkest dirigeerde en arrangeerde.

[bewerken] Opleiding

Na zijn ontslag in 1954 keerde hij voor studies terug naar New York en bracht hij een jaar door aan de befaamde Juilliard School als pianostudent bij Rosina Lhevinne. Om aan de kost te komen, werkte hij 's avonds als pianist in jazzclubs. Na dat jaar keerde hij terug naar zijn familie in Los Angeles.

In 1957 werd hij in dienst genomen door Columbia Pictures, één van de grote filmmaatschappijen, en kwam onder de leiding van dirigent Morris Stoloff. Zo kwam hij terecht in Stoloffs Pictures Orchestra, waar zijn vader tevens lid van was. Ondertussen was hij ook nog begeleider van zanger Vic Damone.

[bewerken] Vroege werk

Met de tv-film Because They're Young zette hij zijn eerste stappen in televisie- en filmland. Hij werd gevraagd voor allerhande tv-shows en hoewel hij aanvankelijk van plan was geweest pianist te worden, koos Williams er, aangemoedigd door familie en vrienden, voor zijn brood te verdienen met het componeren voor televisie. Hij verzorgde episodes in drama's zoals Mod Squad, westerns zoals Wagon Train en bekende komische series als Gilligan's Island en Bachelor Father. Maar met de serie Checkmate in 1960 begon Williams echt van zich te laten horen; het was zijn eerste score die commercieel bedoeld was.

In 1962 deed hij zijn eerste film voor het witte doek: Diamond Head. Daarna werkte hij mee aan de serie Kraft Suspense Theater. Begin jaren 60 bewees hij een talentvol componist te zijn en verzorgde melodrama's (The Secret Ways), westerns (The Rare Breed), thrillers (Daddy's Gone-A Hunting), oorlogsfilms (None but the Brave), maar meestal komedies zoals Bachelor Flat, Gidget Goes to Rome, John Goldfarb Please Come Home, How To Steal A Million en de Dick van Dyke-film Fitzwilly. Hij werd ook gehuurd door Irwin Allen om tv-series te voorzien van muziek, zoals Lost In Space, Time Tunnel en Valley of the Giants.

In 1968 componeerde hij als eerbetoon aan Aaron Copland, een pionier in de Amerikaanse muziek én goede vriend van Williams, de score voor The Reivers. Terwijl hij scores bleef afleveren, ontstond er een goede band tussen Williams en Allen met als resultaat een reeks scores voor rampenfilms zoals The Poseidon Adventure (1972), The Towering Inferno (1974) en Earthquake (1974). Verder schreef hij in de jaren 70 nog onder andere voor de John Wayne-film The Cowboys (1972), voor Robert Altmans Images (1972), verder nog oa. The Paper Chase (1973), The Long Goodbye (1973), Cinderella Liberty (1973) en Conrack (1974).

[bewerken] Begin samenwerking met Steven Spielberg

In 1974 werd John Williams benaderd door de nog jonge regisseur Steven Spielberg, die, naar aanleiding van de score voor The Reivers, aan Williams vroeg of hij zijn debuutfilm wou voorzien van muziek. Williams stemde in en dit was, zonder dat ze het zelf wisten, het begin van een lange samenwerking, één van de langste in de geschiedenis van de film. Williams heeft sindsdien op één na (The Color Purple) alle films van Spielberg van muziek voorzien. Hun samenwerking begon in 1974 met The Sugarland Express (met medewerking van Toots Thielemans), in 1975 volgde Jaws. Deze bombardeerde John Williams meteen tot de beste van alle filmcomponisten.

Onmiddellijk na Jaws componeerde hij de muziek voor The Eiger Sanction (1975), Midway (1976), The Missouri Breaks, Family Plot, Black Sunday (1977) en vele anderen.

[bewerken] De grote doorbraak

Toen George Lucas in 1977 iemand zocht voor de muziek van zijn film Star Wars, raadde Spielberg hem Williams aan. De score van de film is de geschiedenis ingegaan als één van de belangrijkste, zo niet de belangrijkste symfonische oeuvres uit de 20e eeuw, waardoor Williams pas echt bekend werd. Hij werd bekroond met onder andere een Oscar voor beste muziek (reeds zijn derde) en drie Grammy Awards. De score van Star Wars werd het onderwerp van vele opnames en concerten over de hele wereld. Toen het Oregon Orchestra een Star Wars-concert hield in januari 1978 kreeg het 12.000 mensen in het Portland Colisseum.

Na de muziek voor Star Wars, componeerde Williams de score voor de Spielberg-film Close Encounters of the Third Kind (1977), The Fury, Superman (1978) en Dracula (1979).

[bewerken] Dirigent van de Boston Pops

Na het overlijden van Arthur Fielder (1979), dirigent van de Boston Pops Orchestra, kwam het "Committee for the future of the Pops" samen om een nieuwe dirigent te zoeken die kon verderbouwen op de Fielder-traditie en die het beroemdste symfonische orkest van de Verenigde Staten kon leiden. In de zomer van 1979 had men het aantal kanshebbers al verminderd tot vijf: de assistent-dirigent van de Pops, Harry Ellis Dickson, de dirigent van het Cincinnati Orchestra, Erich Kunzel, de orkestleider en tv-persoonlijkheid Mitch Miller, de dirigent van de symfonie van Flint, Michigan, John Covelli en John Williams. Op 10 januari 1980 verklaarde het Symphony Management dat het een driejarig contract had gesloten met John Williams, die zo de negentiende dirigent werd van de Boston Pops. Alhoewel Arthur Fielder een autoriteit was, werd Williams na zijn concert met de Pops op 22 januari 1980 zowel door publiek als door de critici met enthousiasme onthaald. John Rockwell van de New York Times, die vele mensen met zijn kritiek neerhaalde, schreef: The crisply efficiënt performances he elicited from the orchestra suggested that the Pops chose wisely.

De jaren 80 begonnen allerminst rustig: eerst de bekende score voor de Indiana Jones-film Raiders of the Lost Ark (1981), dan de Oscarwinnende score voor Spielbergs kaskraker E.T. the Extra-Terrestrial (1982). Verder waren er ook nog de scores voor de Star Wars-sequels The Empire Strikes Back (1980) en Return of the Jedi (1983), de scores voor Indiana Jones and the Temple of Doom (1984), The River (1984), The Accidental Tourist (1988), Always (1989), Presumed Innocent (1990), Home Alone (1990), Hook (1990), JFK (1991) en Far and Away (1992).

Verder componeerde hij nog de muziek voor Jurassic Park en Schindler's List (1993).

[bewerken] Pensioen

Toen Williams in 1980 aangesteld werd als dirigent van het Boston Pops Orchestra, betrof het aanvankelijk een driejarig contract, maar het werd telkens verlengd. Hij was gedurende twaalf jaar dirigent, tot hij in 1993, op zijn 61e, met pensioen ging.

Maar met pensioen gaan betekende voor Williams niet stoppen met werken en hij bleef componeren: onder andere voor Sydney Pollacks Sabrina (1995), Barry Levinsons Sleepers (1996), The Lost World: Jurassic Park (1997), Spielbergs vervolg op het recordverbrijzelende Jurassic Park, Jean-Jacques Annauds Seven Years in Tibet (1997), Steven Spielbergs werk over de negerslaverij Amistad (1997) en Saving Private Ryan (1998). Ook de nieuwe Star Wars films The Phantom Menace, Attack of the Clones en Revenge of the Sith (1999-2005), de eerste drie Harry Potter films (2001-2004), Memoirs of a Geisha en Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull werden door hem van muziek voorzien. Zijn meest recente werk bevat onder meer Spielberg's The Adventures of Tintin (2011) en War Horse (2011).

[bewerken] Persoonlijk

Zijn echtgenote, met wie hij al negentien jaar getrouwd was, stierf in 1974 aan hersenbloedingen. Williams trouwde een tweede maal op 9 juni 1980 in King's Chapel House in Boston met Samantha Winslow, een fotografe en binnenhuisarchitecte die hij in Hollywood al vijf jaar kende. Hoewel hij in Boston woont, houdt hij de banden met Los Angeles strak door zijn interesse in filmmuziek en omdat zijn familie er woont. Zijn zoons Joseph en Mark hebben er hun muzikale carrières.
Zoon Joseph was zanger van de groep Toto, waarin hij onder andere de hit Stop loving you zong. Samen met Mark schreef hij het nummer Home of the brave. Zijn dochter Jennifer heeft een dokterspraktijk en zijn gepensioneerde ouders wonen nog steeds in Los Angeles. Nu hij met pensioen is, legt hij zich toe op zijn hobby's (golf, tennis, kamermuziek maken met vrienden), maar blijft ondanks alles werken.

[bewerken] Bekende filmscores

Voor een volledige lijst, zie: Lijst van filmscores John Williams

• Jaws 1,2
• Star Wars beide trilogieën
• Close Encounters of the Third Kind
• Superman
• Indiana Jones
• E.T. the Extra-Terrestrial
• Hook
• Schindler's List
• Jurassic Park 1,2,3
• Saving Private Ryan
• Catch Me If You Can
• Harry Potter
• The Terminal
• Memoirs of a Geisha
• The Towering Inferno

[bewerken] Ander werk

In 1951 schreef hij een pianosonate en begin de jaren ‘60 schreef hij muziek voor jazzcombo’s, dance bands en kleine symfonische ensembles. Zijn essay voor strijkers werd in 1966 voor de eerste keer gespeeld door het Pittsburgh Symphony Orchestra. In datzelfde jaar schreef hij zijn Symphony No. 1.

In 1968 schreef hij ook een Sinfonietta voor harmonieorkest (blaasinstrumenten en slagwerk), verder componeerde hij een fluitconcerto, een vioolconcerto (beiden werden opgenomen door het London Symphony Orchestra), een musical, Thomas and the King genaamd, een celloconcerto dat in 1994 in première ging door Yo-Yo Ma en het Boston Symphony Orchestra, een fagotconcerto dat in 1995 in première ging door het New York Philharmonic en concerto’s voor tuba en klarinet. Een trompetconcerto van zijn hand ging in 1996 in première door het Cleveland Symphony Orchestra.

Verder componeerde hij vele concertversies van zijn filmscores, schreef hij lichte klassieke muziek en een tweede symfonie.

Williams leidde de concerttour van Boston Pops in de VS in 1985, 1989 en 1992 en de tours in Japan in 1987, 1990 en in 1993. Hij werd bovendien veel gevraagd als gastdirigent bij vele grote orkesten.

Williams bewerkte het bekende Peter en de Wolf van Prokofiev tot een beluisterbaar muziekstukje voor kinderen.

Hij werd gevraagd muziek te schrijven voor diverse speciale aangelegenheden. Zo schreef hij Liberty Fanfare naar aanleiding van de honderdste verjaardag van het Vrijheidsbeeld, We’re looking good! voor de Special Olympics en het in Amerika bekende NBC Nieuws Thema The Mission. Hij werd ook gevraagd de fanfares voor de Olympische Spelen te schrijven. Zo componeerde hij in 1984 Olympic Fanfare and Theme voor de Olympische Spelen in Los Angeles, in 1988 Olympic Spirit, Summon the Heroes voor de Olympische Spelen in Atlanta en Call of the Champions voor de Olympische Winterspelen in Salt Lake City.

Ter gelegenheid van de inauguratie van Barack Obama schreef John Williams 'Air and Simple Gifts'. Het werd op 20 januari 2009 uitgevoerd (niet echt, want, zoals een paar dagen later bekend werd, "geplaybackt") door Yo Yo Ma (cello), Itzhak Perlman (viool), Gabriela Montero (piano) en Anthony McGill (klarinet).

[bewerken] Externe links

• Onofficiële website
• (en)  John Williams in de Internet Movie Database

Zie de categorie [/index.php/Commons:Category:John_Williams?uselang=nl#mw-subcategories John Williams] van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.