صفحهٔ اصلی
اکسیژن یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن O و عدد اتمی آن ۸ است. این عنصر که عضوی از خانوادهٔ عناصر گروه کالکوژن، یعنی گروه شانزدهم در جدول تناوبی است، نافلزی بسیار واکنشپذیر و عاملی اکسیدکننده است که به آسانی موجب اکسید شدن عناصر و ترکیبات شیمیایی میشود. از نظر جرمی، پس از هیدروژن و هلیوم، اکسیژن سومین عنصر فراوان در کیهان است. در دما و فشار استاندارد، دو اتم اکسیژن با اتصال به یکدیگر موجب تولید ساختاری موسوم به دیاکسیژن یا اصطلاحاً موجب شکلگیری یک مولکول اکسیژن میشوند. مولکول اکسیژن در حالت گازی، بیرنگ، بیبو و دارای فرمول O۲ است. مولکول اکسیژن ۲۰٫۹۵ درصد از اتمسفر کره زمین را تشکیل میدهد. با درنظر گرفتن اکسیژن موجود در فرمول شیمیایی ترکیبهای دارای اکسیژن موجود در پوسته زمین، اکسیژن تقریباً تشکیل دهنده نیمی از عناصر سازنده پوسته زمین است. اکسیژن مولکولی موجب تولید انرژی در فرایند سوختن، تنفس یاختهای هوازی است. بسیاری از مولکولهای آلی موجود در موجودات زنده مانند پروتئینها، نوکلئیک اسیدها، کربوهیدراتها، چربیها و همچنین گستره وسیعی از ترکیبات معدنی پوسته بدن جانوران، دندانها و استخوانها دارای اتمهای اکسیژن هستند. اغلب جرم تشکیل دهنده موجودات زنده متشکل از اکسیژن است، چرا که بدن جانوران بهطور عمده از آب تشکیل شدهاست و اکسیژن عنصر اصلی سازنده آب است. اکسیژن موجود در اتمسفر زمین بهطور پیوسته توسط فرایند فتوسنتز تأمین میشود، فرایندی که طی آن نور خورشید موجب تبدیل آب و کربن دیاکسید به اکسیژن میشود. از لحاظ شیمیایی، اکسیژن خیلی فعال است و درنتیجه نمیتواند در هوای آزاد بهصورت آزاد و اتمی باقی بماند. بهغیر از اکسیژن مولکولی، اکسیژن دارای دگرشکلهای دیگری نیز است که ازون یکی از آنها است.
- … آلبوم موسیقی ترانههای رایسا که شامل شعرهای عاشقانه روسی است با صدای میخائیل گورباچف میباشد؟ (در تصویر)
- … عنکبوت، عقرب، رتیل و هزارپا، حشره نیستند و جزوی از زیرشاخه گیرهداران محسوب میشوند؟
- … زهره تنها سیارهٔ منظومه شمسی است که به صورت ساعتگرد به دور خود میچرخد؟
- … افراد مبتلا به نوروآکانتوسیتوز ممکن است به دلیل گاز گرفتن مداوم زبان، لبها و داخل دهان خود دچار کاهش وزن شدید شوند؟
- … ویکتور خارا، آخرین سرود زندگیاش را چند لحظه قبل از این که تیرباران شود و در حالی که انگشتانش را شکسته بودند، خواند؟
- … برخی محققین معتقد اند همراه با ابتلا به سندرم تورت مزایای نهفتهای مانند افزایش آگاهی، توجه و ادراک فضایی وجود دارد؟
- در جریان سقوط بالگرد در نزدیکی ورزقانِ ایران، ۹ نفر از جمله سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور (در تصویر) و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، کشته شدند.
- لی هسین لونگ پس از نزدیک به ۲۰ سال از سمت نخستوزیری سنگاپور کنار رفت و لورنس وانگ جانشین او شد.
- رابرت فیتسو، نخستوزیر اسلواکی، پس از سوء قصد در بیمارستان بستری شد.
- نیمو، خواننده سوئیسی با ترانه «د کد» برنده مسابقه آواز یوروویژن شد.
- پس از انتخابات سراسری جزایر سلیمان، جرمیا مانل نخستوزیر شد.
امروز: دوشنبه، ۲۰ مه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۲ ذیالقعده ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
در تیمور شرقی: روز استقلال
- رویدادها
- ۱۹۲۷ - بریتانیا حکومت عبدالعزیز آل سعود بر حجاز و نجد را به رسمیت شناخت.
- ۱۹۲۷ - چارلز لیندبرگ، هوانورد آمریکایی، برای پیمودن عرض اقیانوس اطلس، از نیویورک برخاست. او روز بعد، پس از ۳۳٫۵ ساعت پرواز، در پاریس فرود آمد.
- زادروزها
- ۱۷۹۹ - زادروز انوره دو بالزاک، نویسندهٔ فرانسوی و از بزرگترین رماننویسان دنیا
- ۱۸۰۶ - زادروز جان استوارتمیل (در تصویر) فیلسوف و اقتصاددان انگلیسی
- ۱۹۲۱ - زادروز ولفگانگ بورشرت، شاعر و نویسندهٔ آلمانی
- ۱۹۳۵ - زادروز خوزه موخیکا رئیسجمهور اروگوئه از ۱ مارس ۲۰۱۰ تا ۱ مارس ۲۰۱۵
- ۱۹۴۶ - زادروز شر خواننده و بازیگر آمریکایی، برندهٔ جوایز جشنواره کن، اسکار، گولدن گلوب، گرَمی و اِمی
- ۱۹۸۱ - زادروز ایکر کاسیاس فوتبالیست اسپانیایی
- درگذشتها
- ۱۵۰۶ - درگذشت کریستف کلمب، دریانورد و کاشف ایتالیایی
- ۱۸۳۴ - درگذشت ماری ژوزف لافایت سیاستمدار و ژنرال فرانسوی
- ۱۹۴۰ - درگذشت ورنر فون هایدنشتام شاعر و نویسنده سوئدی
- ۱۹۴۷ - درگذشت فیلیپ لنارت فیزیکدان آلمانی مجاری الاصل، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۰۵
- ۱۹۸۹ - درگذشت جان هیکس اقتصاددان انگلیسی
- ۲۰۰۲ - درگذشت استفان جی گولد دیرینشناس، زیستشناس تکاملی و مورخ علم اهل آمریکا