Sarloha
Həftə vyžnijə nyvyštəjNASA (ing. National Aeronautics and Space Administration, "Milli Aeronavtika və Kosmik Idorəbykə") AIŠ-i mylki kosmik progrəmon bə žimon dəvordonije gorə perosnijə ičro kardə kišvərə agentlijie. NASA, 1958-nə sori fevralədə bino byə NASA agentli xələfe. 2006-nə sori fevralə mangədə NASA ǧəbul kardə missijə “Kosmik tədǧiǧətonədə ijən elmi kəšfonədə avangard bej”e. NASA bə žimon ovoštonijə elmi tədǧiǧaton əsosən de Zəmini Mušahidə Sistemi, Zəmin planeti tikəjən cok mušahidə karde, heliofizikə ijən astrofizikə elmon tikəjən nyǧylijədə omute ijən avtomatinə sistemon vositə Həši sistemi aid byə fəza čisimon kəšf kardə koj əhotə kardeje. NASA 18 800 kəs ko kardəkəsyš heste. Agentlij dastə kardə xəbon rəjrə bə čo kišvəron ijən bejnəlxəlǧ təškiləton pevylo kardə. Tarixyš 1957-nə oktjabri 4-ədə SSR iminə kərə bə kosmos suni pejkyš vadoj AIŠ-i yštə tožə bino kardə kosmik progrəmi ǧyrbəǧ karde məčburyş karde. AIŠ kongresi SSR yn gəmi kišvəri milli betəhlukə tərəf kardə bənə təhdid ǧyjmətyş noj ijən dastpocə bə hərəkət ovašte xəbəš doj. 7 mang dəvom kardə no-pegəton nətičədə tožə kosmik agentlik bino noj həxədə bə rozi oməj. Yn agentlijəti bino noj gornə xysusi komissijə NASA binošon karde. NASA ijən vej de elm odəmon, həmən nemes elm mytəxəssisi byə Verner fon Brauni no-pegətonyš barde. De komissijə məsləhəti 1958-nə ijuli 29-də tožə kosmik agentlik NASA əsosyšon noj. (bə məǧolə dəvarde...)Vyžnijə nyvyštəjǦədimə Misir – ce Afrika xəremi-xəšəxuni səmtisə ce Niləru ovəjzi orəxədə kišvəre. Vikipedijə cice?
Vikipedia (ing. Wikipedia) — internetədə ozodə, ce dynjo cand gylə xəlǧi zyvonədə de viki texnoloži cəmi bəštəxoši pesoxtə byə, əcəj pesoxtə odəmon pevylo kardə ensiklopedijəj. Cəj pesoxtomoniku žygošəj, mylxəs 2001-nə sori navonəni mangonku okoədəjonyš ružbəruž hejve bedə. Ym ensklopedijə ružbəruž tikəjən ve čər bedə. İnternetədə (Vikipedia) de texnloži cəmi koəkə ənhorə ozodə onlajn ensklopedijəj. Cəj bino 1999-nə soriku pegətə bedə. Ce lo sərredaktor ijən onəkəs Larri Senger ijən Bomis nomədə kompanijədə koəkə sərdor by lojro pulədə Čimmi Uels Viki texnoloži binoədə onlajn ensklopedijə tumo kardejro bə i čo rajsə oməjn. Cəj nomyšon Nupedija (Nu Pedija.čom)-šon nošone. Nupedija virtualə ensiklopedija 2000-nə soriku bə ko dəšej. Ingilisi zyvonədə pesoxtə bə ym ensklopedija bənəj viki sajti zyne nəbi. Əcəj bino alimon ijən sənətkon əjo noə bə nyvyštəjon sərisof kardə be. Nupedijadaə nyvyštəjon noj ko elangero 2003-nə sori əcəj bastej roədə bə raj oməjn. Nupedija baste ləzədə əjo 24 təmom bə 74 osəǧandə nyvyštəjon hestbin. Binoš ce Nupedijaku pegətə bə Vikipedia ožə ensklopedija 2001-nə soriku internetədə bə ko dəše. Ce Vikipedia Nuperijaku fərǧyš əve ki,əjo har xonəxo dəše zyndə cəjo əjo nyvyštəjon sərostə karde zyndə. Əve ym ko bə vikipedia ovč ijan zangin be təkomyš doše. Ensklopedijə nom ce ingilisi texnolži “wiki “ syxaniku mandə. Ce Vikipedijə onoə xonəxon Čimmi Uejls ijən Larri Senger sof bə čo fəlsəfə bešt dəbasəbin. Əvon dylyšonbe sof čo cəmisə gardə fəlsəfə, ce dynjo həmmə havərisə šə internet ensklopedijə onən. Ym ovardemon ovandin bej, kyrt gələ vaxtədə Vikipedika ce dynjo 25 sajton dylədə de cokə nomi čər be. 2009-nə sori ce ingilisi zyvonədə bešə Vikipedia internetədə ce dynjo ən ve handə sajton dylədə bə 1-nə vyrə bešə bə dumo dəvard...
|
Akaunt / NyvyšteVikipedijə, umumijə əməle bo žəgo odəmon bənə ty!
Ruži vyžnijə šikil Intiboh dovr ijən Renesans (fr. Renaissance, ital. Rinascimento - "Tožə bə dynjo ome") - ce Avropə fərhəngi tarixədə, ce mijonə sasor ijən nuyə dovri fərhəngi mijonədə gylə mərhələ bə Həšinyštə de Dylə Avropə XIV sasori əvvəl XVI sasori oxo əhotə kardejdə. Intiboh syxani ce italjanon humaniston nyvyštəšone (Čorčio Vazari). Bəj ysətnə məno XIX sasosri fransyz tarixəkə Jil Mišle doəše. Adam Mets ǧejd kardəš be bəpe ce Avropə Intiboh Dovr syxan de Mysylmonon Intiboh Dovri syxani i vyrədə bynyvyeton. (bə dumo dəvarde...)
Zyndəjon?
|
Platformon
- Ičtimoijə portal – Mərəngoje bo ištirokəkon de mənbon, linkon, məsəlon ijən elonon.
- Dastək – Forum bo Vikpedijə no-pegət karde, de sijosəti ijən texniki parson.
- Vikipediá:Səforət – Vikipedijə barədə əloǧə gəte čo zyvononədə syvoj tolyši. For Wikipedia-related communication in languages other than Talysh
- Sijosət – Explain here
- Xəbon – Explain here
- Collaboration – Explain here
- First article – Explain here.
Kategorijon
Vikimedijə
|