1540

1540

Eeuwen:	15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw
Decennia:	1530-1539 · 1540-1549 · 1550-1559
Jaren:	<< · < · 1539 · 1540 · 1541 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2293 MMCCXCIII
Armeense jaartelling:		989 – 990 ԹՎ ՋՁԹ – ՋՂ
Chinese jaartelling:		4236 – 4237 丙亥 – 丁子
Christelijke jaartelling:		1540 MDXL
Ethiopische jaartelling:		1532 – 1533
Hebreeuwse jaartelling:		5300 – 5301
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1595 – 1596
- Shaka Samvat		1462 – 1463
- Kali yuga		4641 – 4642
Iraanse jaartelling:		918 – 919 ۹۱۸ – ۹۱۹
Islamitische jaartelling:		946 – 947 ٩٤٧ – ٩٤٦
Maçonnieke jaartelling:		5539 – 5540
Juliaanse kalender van 1540

Het jaar 1540 (in Romeinse cijfers MDXL) was een schrikkeljaar dat op een donderdag begon. Het was het 40e jaar van de 16e eeuw.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

6 - Hendrik VIII van Engeland trouwt met Anna van Kleef omdat het Duitse protestantisme volgens minister Thomas Cromwell een bondgenoot kan zijn tegen het katholicisme en keizer Karel V.
In januari vinden in Lyon op last van de Inquisitie de eerste ketterverbrandingen van hugenoten plaats.

Paaszondag - Koning Afonso I van Kongo ontsnapt tijdens de hoogmis aan een moordaanslag.
25 - De plaats Ayacucho in de Andes wordt gesticht door de Spaanse conquistador Francisco Pizarro.
29 - Omwille van het verzet van de Gentenaars tegen de door Karel V opgelegde maatregelen komt de keizer terug naar zijn geboortestad. Hij ontvangt het stadsbestuur enkele keren in het Prinsenhof en legt de stad in de grote zaal de Concessio Carolina op. Een aantal Gentse ingezetenen zitten op hun knieën voor hem, met een strop om de hals. Zeventien onder hen worden onthoofd, één verbrand.

4 - De Venetianen verliezen bij de Vrede van Constantinopel de stad Nauplion aan de Ottomanen.
23 - Tijdens de Heilig Bloedprocessie in Boxtel raakt door de meegevoerde toortsen een hooibaal in brand. Het vuur slaat over en het halve dorp brandt af.

1 - Koning Frans I van Frankrijk vaardigt het Edict van Fontainebleau uit, waarin hij op het protestantisme als "hoogverraad aan God" de doodstraf stelt.

9 - Koning Hendrik VIII van Engeland laat zijn huwelijk met zijn vierde vrouw, Anna van Kleef, nietig verklaren.

13 - Keizer Karel V arriveert met groot gevolg in Amsterdam. In het Grote zonnejaar zijn hitte en stank er ondraaglijk, en er is nauwelijks drinkwater beschikbaar. Karel breekt zijn bezoek af en komt nooit meer terug in de stad.

27 – De Sociëteit van Jezus, bekend als de jezuïeten, wordt goedgekeurd door paus Paulus III.

16 - Keizer Karel V vaardigt als koning van Spanje een edict uit, waarin Maranen met straf worden bedreigd als ze heimelijk de joodse godsdienst belijden.

De zomer van 1540, ook wel het grote zonnejaar genoemd, is uitzonderlijk lang, warm en droog en duurt zeven maanden. Naar aanleiding hiervan besluiten veel boeren wijn aan te planten.
De stad Nijkerk wordt door brand vrijwel volledig verwoest.
Voor het eerst ziet een Europeaan, de Spanjaard García López de Cárdenas, de Grand Canyon in de huidige Amerikaanse staat Arizona.
Bhuvanaikabahu VII, koning van Ceylon, stuurt een ambassadeur naar Lissabon.

5 - Josephus Justus Scaliger, geboren in Agen, een Franse protestantse historicus, humanist, dichter, en hoogleraar aan de Leidse universiteit

Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde (te Brussel), Zuid-Nederlands schrijver, assistent van Willem van Oranje, mogelijk auteur van het Wilhelmus
Gasparo da Salo, waarschijnlijk de man die de definitieve vorm van de cello heeft gemaakt

Zie de categorie 1540 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.