صفحهٔ اصلی
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس زیاری از امیرزادگان دودمان زیاریان و نویسندهٔ کتاب قابوسنامه بود. تبار کیکاووس از خاندانی است که در نواحی طبرستان و گرگان سالها حکومت و امارت داشتند؛ اما در به حکومت رسیدن خود او تردید وجود دارد. کیکاووس حاصل ازدواج اسکندر بن قابوس زیاری و دختر مرزبان بن رستم باوندی بود. کیکاووس و پسرش گیلانشاه، آخرین اعضای خاندان زیاری هستند که در تاریخ شناختهشدهاند؛ اما مشخص نیست که آیا آنها همچنان امارتی هرچند کوچک، در کوهستانهای البرز داشتند یا خیر. به روایتی او که پس از ۲۱ سال امیری درگذشت. نظرات مورخان در این باره بسیار متفاوت و گوناگون است. کیکاووس بیشتر عمر خود را دور از وطن خود به عنوان یک نجیبزادهٔ تبعیدی، در خدمت سلاطین معاصر گذراند. او در رکاب سلطان مودود و ابوالسوار شاوور در جنگهایی علیه نامسلمانان هندوستان و ماورای قفقاز شرکت کرد و در یکی از این جنگها، در گرجستان، مجروح شد و بنا بر روایتی درگذشت. بنا بر روایت دیگری، او سپس به لاهور، نزد شیرزاد بن مسعود، رفت و تا دههٔ آخر قرن پنجم زنده بود. کیکاووس بیش از هر چیز، به خاطر نگارش پندنامهای به زبان فارسی شناخته میشود که برای نصیحت پسر و جانشینش، گیلانشاه زیاری، به رشتهٔ تحریر درآورد. این پندنامه، قابوسنامه نامیده میشود. قابوسنامه کتاب مهمی در ادبیات فارسی برشمرده میشود که در چهل و چهار باب، پر از حکایتهای گوناگون عبرتدهنده است و با متنی ساده و نزدیک به فارسی معیار امروزی نوشته شدهاست. کیکاووس با تجارب گسترده خود در این کتاب تصویر بسیار کاملی از جامعهٔ ایران در قرون میانه ارائه میدهد که از دیدگاه یک اشرافزاده که درک دقیقی از مسائل مربوط به زندگی رعایا دارد، بیان میشود.
- … چهرههایی ترسناک روی کدوی هالووین کندهکاری میشود تا روح افسانهای جک خسیس، دور شود؟ (در تصویر)
- … گورو گوبیند سینگ — از گوروهای دین سیک — پس از جنگ با اورنگ زیب، در شعری فارسی به نام ظفرنامه، ویژگیهای خوب او را ستود؟
- … جنگ جهانی دوم باعث شد شرکت خودروسازی بامو، در یک مقطع زمانی قابلمه و ماهیتابه تولید کند؟
- … دعای ربنا یک نسخهٔ تمرینی بود که محمدرضا شجریان، آن را برای آموزش و تمرین شاگردانش خواند؟
- … دادستان آلبرتو نیسمان، قصد داشت دربارهٔ همکاری رئیسجمهور آرژانتین با جمهوری اسلامی ایران برای لاپوشانی نقش ایران در بمبگذاری آمیا صحبت کند، اما کمی پیش از این جلسه به قتل رسید؟
- … متفکر ادوارد دوبونو استدلال میکرد که درگیری اعراب و اسرائیل، ممکن است تحت تأثیر مصرف نان فطیر باشد؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند. ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۳ دی ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۸۵٬۶۳۳ نوشتار دارد.
- با مرگ نواف، برادر ناتنی او مشعل الاحمد الجابر الصباح (در تصویر) امیر کویت شد.
- کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل متحد با فراخوانی برای کنارگذاشتن استفاده از سوختهای فسیلی به پایان رسید.
- دونالد توسک درپی انتخابات پارلمانی اکتبر، نخستوزیر لهستان شد.
- بالدورز گیت ۳ در مراسم گیم آواردز برندهٔ بازی سال شد.
- محمد ولد عبدالعزیز، رئیس جمهور سابق موریتانی به اتهام فساد مالی به زندان محکوم شد.
امروز: یکشنبه، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۳ میلادی برابر ۳ دی ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۱۰ جمادیالثانی ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۹۴۱ - امپراتوری ژاپن، در جریان جنگ جهانی دوم، هنگ کنگ را تصرف کرد.
- ۱۹۵۱ - لیبی از ایتالیا اعلام استقلال کرد.
- ۱۹۶۸ - فضاپیمای آپولو ۸ با ۳ سرنشین (در تصویر) وارد مدار ماه شد و ده بار به دور آن چرخید.
- زادروزها
- ۱۷۹۸ - زادروز آدام میکیوویچ شاعر ملی، مقالهنویس، مترجم، ناشر و نویسندهٔ سیاسی لهستانی
- ۱۸۱۸ - زادروز جیمز ژول فیزیکدان انگلیسی
- ۱۹۴۳ - زادروز تاریا هالونن یازهمین رئیسجمهور فنلاند
- ۱۹۵۷ - زادروز حامد کرزی سیاستمدار برجستهٔ افغان، رئیسجمهور کشور افغانستان
- ۱۹۸۱ - زادروز دیما بیلان خواننده پاپ روسی
- درگذشتها
- ۱۵۲۴ - درگذشت واسکو دو گاما دریانورد و کاشف پرتغالی
- ۱۸۶۳ - درگذشت ویلیام تاکری نویسنده، شاعر و طنزپرداز انگلیسی
- ۱۹۸۰ - درگذشت کارل دونیتس از رهبران نیروی دریایی آلمان در جنگ جهانی دوم
- ۱۹۹۷ - درگذشت توشیرو میفونه بازیگر ژاپنی
- ۲۰۰۷ - درگذشت اکبر رادی نمایشنامه نویس ایرانی
- ۲۰۰۸ - درگذشت هارولد پینتر نویسنده، نمایشنامه نویس، بازیگر، کارگردان و فعال سیاسی انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۵ میلادی