صفحهٔ اصلی
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس زیاری از امیرزادگان دودمان زیاریان و نویسندهٔ کتاب قابوسنامه بود. تبار کیکاووس از خاندانی است که در نواحی طبرستان و گرگان سالها حکومت و امارت داشتند؛ اما در به حکومت رسیدن خود او تردید وجود دارد. کیکاووس حاصل ازدواج اسکندر بن قابوس زیاری و دختر مرزبان بن رستم باوندی بود. کیکاووس و پسرش گیلانشاه، آخرین اعضای خاندان زیاری هستند که در تاریخ شناختهشدهاند؛ اما مشخص نیست که آیا آنها همچنان امارتی هرچند کوچک، در کوهستانهای البرز داشتند یا خیر. به روایتی او که پس از ۲۱ سال امیری درگذشت. نظرات مورخان در این باره بسیار متفاوت و گوناگون است. کیکاووس بیشتر عمر خود را دور از وطن خود به عنوان یک نجیبزادهٔ تبعیدی، در خدمت سلاطین معاصر گذراند. او در رکاب سلطان مودود و ابوالسوار شاوور در جنگهایی علیه نامسلمانان هندوستان و ماورای قفقاز شرکت کرد و در یکی از این جنگها، در گرجستان، مجروح شد و بنا بر روایتی درگذشت. بنا بر روایت دیگری، او سپس به لاهور، نزد شیرزاد بن مسعود، رفت و تا دههٔ آخر قرن پنجم زنده بود. کیکاووس بیش از هر چیز، به خاطر نگارش پندنامهای به زبان فارسی شناخته میشود که برای نصیحت پسر و جانشینش، گیلانشاه زیاری، به رشتهٔ تحریر درآورد. این پندنامه، قابوسنامه نامیده میشود. قابوسنامه کتاب مهمی در ادبیات فارسی برشمرده میشود که در چهل و چهار باب، پر از حکایتهای گوناگون عبرتدهنده است و با متنی ساده و نزدیک به فارسی معیار امروزی نوشته شدهاست. کیکاووس با تجارب گسترده خود در این کتاب تصویر بسیار کاملی از جامعهٔ ایران در قرون میانه ارائه میدهد که از دیدگاه یک اشرافزاده که درک دقیقی از مسائل مربوط به زندگی رعایا دارد، بیان میشود.
- … جنگ جهانی دوم باعث شد شرکت خودروسازی بامو، در یک مقطع زمانی قابلمه و ماهیتابه تولید کند؟ (در تصویر)
- … چهرههایی ترسناک روی کدوی هالووین کندهکاری میشود تا روح افسانهای جک خسیس، دور شود؟
- … گورو گوبیند سینگ — از گوروهای دین سیک — پس از جنگ با اورنگ زیب، در شعری فارسی به نام ظفرنامه، ویژگیهای خوب او را ستود؟
- … دعای ربنا یک نسخهٔ تمرینی بود که محمدرضا شجریان، آن را برای آموزش و تمرین شاگردانش خواند؟
- … دادستان آلبرتو نیسمان، قصد داشت دربارهٔ همکاری رئیسجمهور آرژانتین با جمهوری اسلامی ایران برای لاپوشانی نقش ایران در بمبگذاری آمیا صحبت کند، اما کمی پیش از این جلسه به قتل رسید؟
- … متفکر ادوارد دوبونو استدلال میکرد که درگیری اعراب و اسرائیل، ممکن است تحت تأثیر مصرف نان فطیر باشد؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند. ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۱ دی ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۸۵٬۳۷۲ نوشتار دارد.
- با مرگ نواف، برادر ناتنی او مشعل الاحمد الجابر الصباح (در تصویر) امیر کویت شد.
- کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل متحد با فراخوانی برای کنارگذاشتن استفاده از سوختهای فسیلی به پایان رسید.
- دونالد توسک درپی انتخابات پارلمانی اکتبر، نخستوزیر لهستان شد.
- بالدورز گیت ۳ در مراسم گیم آواردز برندهٔ بازی سال شد.
- محمد ولد عبدالعزیز، رئیس جمهور سابق موریتانی به اتهام فساد مالی به زندان محکوم شد.
امروز: جمعه، ۲۲ دسامبر ۲۰۲۳ میلادی برابر ۱ دی ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۸ جمادیالثانی ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۸۵۶ (میلادی) - زمینلرزهای به بزرگی ۷،۹ در رشتهکوه البرز و نواحی باختری خراسان، با حدود ۲۰۰،۰۰۰ نفر کشته روی داد.
- ۱۹۴۲ (میلادی) - جنگ جهانی دوم: آدولف هیتلر طرح توسعه و گسترش جنگافزار وی-۲ را امضا کرد.
- ۱۹۶۳ (میلادی) - کشتی گردشی تیاساماس لاکونیا در ۱۸۰ مایل (۲۹۰ کیلومتر) شمال مادیرا، پرتغال آتش گرفت و ۱۲۸ نفر گم شدند.
- زادروزها
- ۲۴۴ - زادروز دیوکلتیان امپراتور روم از سال ۲۸۴ تا ۳۰۵ میلادی
- ۱۶۳۹ - زادروز ژان راسین یکی از ۳ درامنویس برتر قرن هفدهم فرانسه همراه با کورنی و مولیر
- ۱۸۵۸ - زادروز جاکومو پوچینی آهنگساز ایتالیایی
- ۱۸۸۷ - زادروز سرینیواسا رامانوجان ریاضیدان اهل هندوستان
- ۱۹۶۲ - زادروز رالف فاینس بازیگر انگلیسی
- ۱۹۸۴ - زادروز بیسهانتر تهیهکننده و خواننده موسیقی اهل سوئد
- درگذشتها
- ۶۹ - درگذشت ویتلیوس امپراتور روم
- ۱۶۰۳ - درگذشت محمد سوم (در تصویر) سیزدهمین سلطان امپراتوری عثمانی
- ۱۸۷۰ - درگذشت گوستاو آدولفو بکر شاعر و داستانسرای اهل اسپانیا
- ۱۸۸۰ - درگذشت جرج الیوت انگلیسی خالق رمانهای:آدام بد، آسیابی بر رودخانه، سیلاس مارنر، میدلمارچ
- ۱۹۴۳ - درگذشت بیترکس پاتر نویسنده ادبیات کودک
- ۱۹۸۹ - درگذشت ساموئل بکت نمایشنامهنویس، رماننویس و شاعر ایرلندی