NASA
NASA (ing. National Aeronautics and Space Administration, "Milli Aeronavtika və Kosmik Idorəbykə")[1] AIŠ-i mylki kosmik progrəmon bə žimon dəvordonije gorə perosnijə ičra kardə kešvərə agentlijie. NASA,1958-nə sori fevralədə bino byə NASA agentli xələfe. 2006-nə sori fevralə mangədə NASA ǧəbul kardə missija “Kosmik tədǧiǧətonədə ijən elmi kəšfonədə avangard bej”e. NASA bə žimon ovoštonijə elmi tədǧiǧaton əsosən dy Zamini Mušahidə Sistemi, Zamin planeti tikəjən čok mušahidə karde, heliofizikə ijən astrofizikə elmon tikəjən nyǧylijədə omute ijən avtomatinə sistemon vositə Həši sistemi aid byə fəza čisimon kəšf kardə koj əhotə kardeje. NASA 18 800 kəs ko kardəkəsyš heste. Agentlij dastə kardə xəbon rəjrə bə čo kešvəron ijən bejnəlxəlǧ təškiləton pevylo kardə.
Tarixyš[sərost bykə | kodi sərost karde]
1957-nə oktjabri 4-ədə SSR iminə kərə bə kosmos suni pejkış vadoj AIŠ-i yštə tožə bino kardə kosmik progrəmi ǧyrbəǧ karde məčburyş karde. AIŠ kongresi SSR yn gəmi kešvəri milli betəhlukə tərəf kardə bənə təhdid ǧyjmətyş noj ijən dastpocə bə hərəkət ovašte xəbəš doj. 7 mang dəvom kardə no-pegəton nətičədə tožə kosmik agentlik bino noj həxədə bə rozi oməj. Yn agentlijəti bino noj gornə xysusi komissijə NASA binošon karde. NASA ijən vej de elm odəmon, həmən nemes elm mytəxəssisi byə Verner fon Brauni no-pegətonyš barde. De komissijə məsləhəti 1958-nə ijuli 29-də tožə kosmik agentlik NASA əsosyšon noj.
