Marrocos

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Marrocos, Sismundi, Cariño.

Reino de Marrocos
المملكة المغربية ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ
Bandeira de Marrocos Escudo de Marrocos
Bandeira Escudo
Lema: Allāh, al-Watan, al-Malik (Árabe: «Deus, Patria, Rei»)
Capital  • Poboación	Rabat 1 200 000 (2005)
Cidade máis poboada	Casablanca
Linguas oficiais	Árabe, amazigh
Rei Primeiro Ministro	Mohammed VI Aziz Akhannouch
Independencia de Francia/España
- Declarada	2 de marzo/7 de abril de 1956
Superficie	Posto 57º
• Total	446 550 km²
• % auga	Desprezable
Fronteiras	2 018 km
Costas	1 835 km
Poboación	Posto 37º
• Total (2007)	33 757 175 hab.
• Densidade	70 hab./km²
PIB (nominal)
• Total (2008)	n/d
• per cápita	n/d
PIB (PPA)	Posto 59º
• Total	137,3 mil mill. US$
• per cápita	4 000 US$
Moeda	Dirham (MAD)
IDH	n/d
Xentilicio	marroquí
Fuso horario	UTC+1 UTC+0 (durante o Ramadán)
• Horario de verán	Non aplica
Dominio de Internet	.ma
Prefixo telefónico	+212
Prefixo radiofónico	n/d
Código ISO	504 / MAR / MA
Membro de: LA, ONU, UMA
1 Tamén nalgunhas zonas se falan dialectos do bérber (tamazight), o francés é moi usual e o español fálase con frecuencia no norte e na costa sur.

Marrocos (en árabe: المغرب; Al-Magrib, en bérber: ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ; lmeɣrib), oficialmente Reino de Marrocos (en árabe: المملكة المغربية; Al-mamlaka al-maḡribiyya, en amazigh: ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ; Tageldit n lmeɣrib) é un país do noroeste de África. A súa longa costa atlántica chega desde o Sáhara Occidental ata o estreito de Xibraltar para dar ao mar Mediterráneo (ao norte), e continúa cara ao leste ata chegar a Alxeria, coa que limita ao leste e sueste.

Historia

Artigo principal: Historia de Marrocos.

Agadir, Marrocos.

• 1894 : Morte de Mulai-al-Hasan. Proclamación do novo sultán, o novo Mulai Abd el Aziz. Pero o verdadeiro poder ostentábao Ba Ahmed, quen mostra a influencia dos elementos negros nos asuntos marroquís.
• 1900 : As finanzas marroquís prosperan grazas aos resultados da acción económica de Mulai-al-Hasan. Isto garántelle a Marrocos a independencia nacional.
• 1900 : Morte de Ba Ahmed que é substituído polo pródigo Mulai Abd el Aziz. As súas dispensas favorecen a intervención dos organismos de crédito europeo integrados pola banca de París e dos Países Baixos.

O Protectorado Francés

• 1902-1912: A penetración económica europea intensifícase até tal punto que o sultán Mulai Hafid, irmán de Mulai Abd el Aziz, é forzado a asinar en 1912 o tratado de protectorado na convención de Fez.
• 1907: As forzas francesas deben intervir para protexeren os seus nacionais.
• 1907-1910: Hubert Lyautey pacifica Marrocos oriental, o xeneral Drude, que sucede o xeneral Amade, debe pacificar Marrocos occidental.
• 1911: As tropas francesas teñen que librarse do sultán asentado en Fez. Esta intervención provoca a segunda crise marroquí.
• 1912: Hubert Lyautey é nomeado xeneral residente de Francia, o que provoca a sublevación das tribos. Mouley Youssef substitúe o sultán Mulei Hafid, que ve a súa autoridade afianzada en Marrocos.

Primeira guerra mundial

• 1915: Hubert Lyautey recibe a orde de París de retirar as tropas do interior para envialas a Francia. Esta evacuación parece prematura na medida en que a pacificación se encontra agora co problema dos movementos rebeldes sostidos polos alemáns.

Sáhara occidental

Marrocos anexionouse de feito parte do Sáhara Occidental en 1976, tras acordar España a súa independencia, pero a resolución final sobre o status do territorio queda en suspenso en espera dun referendo organizado pola ONU, que se viu aprazado varias veces a causa dun desacordo de Marrocos sobre o censo do corpo electoral elaborado pola ONU.

Política

Marrocos é unha monarquía parlamentaria.

Xeografía

Os países limítrofes son Sáhara Occidental ao sur e Alxeria ao leste e ao sueste. A certa distancia da costa atlántica atópanse as Illas Canarias, Madeira e as Salvaxes. Ao norte do estreito de Xibraltar atópase a Península Ibérica.

Hai tamén catro enclaves españois situado ao longo da costa mediterránea: Ceuta e Melilla no mesmo continente e Peñón de Vélez de la Gomera e Peñón de Alhucemas como illotes próximos; así como varios illotes Perexil e Chafarinas. A existencia destes territorios é unha fonte de tensión entre os dous estados.

A capital é Rabat. Entre as vilas salientables atópanse Casablanca, Agadir, Fez, Marrakech, Mequinez, Tánxer ou Tetuán.

Economía

Artigo principal: Economía de Marrocos.

Cultura

Ahidus en 2002.

Linguas

O idioma oficial de Marrocos é o árabe clásico; é a lingua da lexislación, aínda que as leis tamén se traducen ao francés e ás veces ao español.

A lingua maioritaria falada pola poboación é o árabe marroquí, cada día máis influído pola chamada lingua culta. De feito, existe unha diglosia e, incluso unha triglosia. O rei marroquí cando quere que un discurso chegue a todo o mundo vese obrigado a utilizar o árabe dialectal.

As zonas rurais berberófonas, nos seus tres dialectos das linguas bérberes (tarifit, tamazight e tachelhit) empregan a súa lingua diariamente.

A lingua francesa é a lingua do comercio; e a ensinanza superior impártese en francés.

Nas cidades de Tetuán e Nador o coñecemento e uso do español é elevado; tamén na poboación saharauí do antigo Sáhara Español; na maior parte da poboación de Larache, Tánxer, Al-Hoceima e Ifni é usual. Existen grupos de hispanofalantes en cidades como Rabat, Agadir, Kenitra, Casablanca, Taza, Fez, Marrakech, Mequinez e Uxda. Actualmente, existen seis centros do Instituto Cervantes, sendo unha das maiores concentracións nun só país desta institución encargada da difusión da lingua española no mundo.

Véxase tamén

Outros artigos

• Guerra do Rif
• Homosexualidade en Marrocos
• Historia de Marrocos

Ligazóns externas

• Maroc - Wikivoyage (fr)
• Une bibliographie complète et commentée sur le Maroc, ainsi qu'une banque de données