Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Woensdag, 4 Oktober 2023 Hier is tans 111 606 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Die Ougelowiges of Ouritualiste (Russies: старове́ры, staroweri; of старообря́дцы, staroobrjadtsi) was lede van die Russies-Ortodokse Kerk wat ná 1666-'67 van die amptelike Kerk afgeskei het uit protes teen die hervormings van patriarg Nikon van 1652 af. Hulle het vasgeklou aan die liturgiese praktyke wat voorheen in die Kerk beoefen is.

Die rede vir die hervormings was dat kerkamptenare agtergekom het daar is verskille tussen die gebruike in die Russiese en Griekse Kerk wat deur die eeue ingesluip het. Die Russiese Kerk was dus nie meer in gemeenskap met die res van die Ortodokse kerke nie. Dit was vir Nikon onaanvaarbaar. Hy het selfs beweer sommige Russiese praktyke grens aan kettery.

Nikon het, met die ondersteuning van tsaar Aleksei, in 1652 ’n sinode saamgestel om Russiese en Griekse liturgiese boeke met mekaar te vergelyk. So 'n taak sou egter jare duur en Nikon het, sonder om verder te wag, opdrag gegee vir die druk van nuwe weergawes van die Russiese psalm- en misboek. Die nuwe weergawes het dikwels gebruikte woorde en tekens in die liturgie verander. Verder het die manier waarop Nikon die veranderings deurgedwing het, baie lede van die Kerk ontstig.

Die haastig gedrukte nuwe weergawes het ongerymdhede bevat en moes herhaardelik herdruk word in 'n poging om dit reg te stel. Van die belangrikste veranderings waarteen die Ougelowiges was, is: die spelling van Jesus se naam, veranderings in die bewoording van die geloofsbelydenis en die maak van die kruisteken met twee vingers tot drie vingers.

Nadat hulle weerstand gebied het teen die Kerk se hervormings is die banvloek in 'n sinodebesluit oor hulle en hulle rituele uitgespreek. Dit het 'n skeuring veroorsaak tussen die Ougelowiges en dié wat die staatskerk se hervormings aanvaar en die ou rituele verwerp het. Baie Ougelowiges is geëkskommunikeer en verban, en sommige is selfs tronk toe gestuur of tereggestel.

Ná 1685 het 'n tydperk van vervolging begin. Baie Ougelowiges het uit Rusland gevlug en hulle denominasies kan vandag in baie afgeleë streke van Rusland en oorsee gevind geword. Daar is tans twee hoofgroepe, die popoftsi (поповцы, "met priesters") en die bespopoftsi (беспоповцы, "sonder priesters").

...lees verder

In die nuus

FIFA het Argentinië, Marokko, Paraguay, Portugal, Spanje en Uruguay aangewys as gasheerlande vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2030.
Die 2023-Nobelprys vir Chemie word toegeken aan Moungi Bawendi, Louis Brus en Alexej Ekimof "vir die ontdekking en sintese van kwantumpunte".
Tydens die 45ste sessie in Riaad, Saoedi-Arabië, lys Unesco onder andere Anticosti, Erfurt, Jogjakarta, Kaunas, Kuldīga en Pelée as nuwe wêrelderfenisgebiede.
Die tiende Rugbywêreldbekertoernooi duur voort met groepwedstryde in verskeie stede van Frankryk, die gasheerland.
Die 13de Krieketwêreldbekertoernooi duur voort met groepwedstryde in verskeie stede van Indië, die gasheerland.

Het u geweet...

...dat Julius Richard Petri die eerste mikrobioloog was wat 'n moderne stelsel daargestel het om bakterieë te kweek met die ontdekking van die petribakkie?

...dat die eerste fiets, wat in 1817 vervaardig is, nie pedale gehad het nie? Pedale is in 1865 bygevoeg, maar die fietse self is toe nog uit hout vervaardig.

...dat water nie altyd by 100° Celsius kook nie? Hoe hoër bo seevlak 'n persoon is, hoe laer die kookpunt.

...dat Indië die land is wat die meeste rolprente vervaardig? Die Indiese rolprentbedryf, waaronder ook Bollywood, vervaardig jaarliks 'n gemiddelde 800 rolprente, twee keer soveel as Hollywood.

...dat slegs een van die oorspronklike Sewe Wonders steeds bestaan? Buiten die Groot Piramide van Giza het almal vergaan.

Vandag in die geskiedenis

4 Oktober

1886 – Amptelike stigtingsdag van die goudstad Johannesburg, na die ontdekking van goud aan die Witwatersrand.
1916 – Gebore: Dr. Anton Rupert, Afrikaanse entrepreneur, sakeman en omgewingsbewaarder van Suid-Afrika, in Graaff-Reinet in die Oos-Kaap.
1929 – Die oorspronklike Tafelberg-kabelspoor word in Kaapstad, Suid-Afrika, geopen. Verbeterde kabelkarre word op 4 Oktober 1997 in gebruik geneem.
1958 – Die Grondwet van die Franse Vyfde Republiek, wat met medewerking van Charles de Gaulle en Michel Debré geskryf is, word aanvaar.
1966 – Lesotho word van die Verenigde Koninkryk onafhanklik.
1984 – Die laaste volledige Toepolef Tu-144, die eerste supersoniese passasiersvliegtuig ter wêreld, word in diens geneem.