Wikipedia:Strona główna
Witaj w Wikipedii,
wolnej encyklopedii, którą każdy może redagować.
1 584 858 artykułów, w tym 4872 wyróżnione
Nauki ścisłe • Nauki przyrodnicze • Nauki społeczne • Nauki humanistyczne • Technika • Filozofia • Historia • Kultura • Sztuka • Religioznawstwo • Gospodarka • Społeczeństwo • Sport • Polska • Biografie
Zapraszamy do udziału w akcji Wielkie Wyzwanie Wikipedii 2023!
Czy wiesz…
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…na czym żerują larwy, a na czym – postacie dorosłe omięka baryłkarza?
…kiedy Fagata wydała swój pierwszy singiel?
…kto był ostatnim dowódcą batalionu KOP „Kleck”?
…która niemiecka aktorka pracowała w Gdańsku jako telefonistka?
…że Bouclier był najszybszy spośród wszystkich niszczycieli swojego typu?
Wydarzenia
Inwazja Rosji na Ukrainę • Puchar Świata w Rugby 2023
- Laureatką Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii zostalła Claudia Goldin (na zdjęciu) za pogłębienie naszej wiedzy na temat sytuacji kobiet na rynku pracy (9 października)
- Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała Narges Mohammadi (na zdjęciu) za walkę z uciskiem kobiet w Iranie i walkę na rzecz promowania praw człowieka i wolności dla wszystkich. (6 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymał Jon Fosse za nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz niewysłowionemu. (5 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali Moungi Bawendi, Louis Brus i Aleksiej Jekimow za odkrycie i syntezę kropek kwantowych. (4 października)
- Kevin McCarthy został odwołany ze stanowiska Spikera Izby Reprezentantów USA jako pierwsza osoba w historii. (3 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier za metody eksperymentalne generujące attosekundowe impulsy światła do badania dynamiki elektronów w materii. (3 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali Katalin Karikó i Drew Weissman za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19. (2 października)
Zmarli: Ireneusz Kania • László Sólyom • Agneta Andersson • Maruf al-Bachit • Janusz Grudziński • Michał Głowiński • Ion Druță • Michael Gambon • Tadeusz Olszański • Giorgio Napolitano
Rocznice
9 października: imieniny obchodzą m.in.: Aaron, Ginter i Sybilla; Światowy Dzień Poczty
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1633 – na gdańskim Długim Targu uruchomiono Fontannę Neptuna
- 1683 – dowodzone przez króla Jana Sobieskiego wojska koalicji odniosły w drugiej bitwie pod Parkanami strategiczne zwycięstwo nad armią Imperium Osmańskiego
- 1873 – urodził się Karl Schwarzschild, niemiecki pionier astrofizyki (na ilustracji symulacja czarnej dziury)
- 1888 – w stolicy USA odsłonięto Pomnik Waszyngtona, upamiętniający pierwszego prezydenta federacji
- 1908 – na stokach warszawskiej Cytadeli został przez Rosjan powieszony Józef Mirecki ps. „Montwiłł”, jeden z przywódców Organizacji Bojowej PPS
- 1963 – osunięcie się brzegów sztucznego jeziora, spiętrzonego przez zaporę Vajont we włoskich Dolomitach, spowodowało przelanie się przez nią 50 mln m³ wody; wywołana tym fala powodziowa przyniosła śmierć dwu tysiącom mieszkańców położonych poniżej tamy miejscowości
- 1978 – zmarł belgijski bard – kompozytor, poeta i pieśniarz (La valse en mille temps, Amsterdam, Ne me quitte pas) – Jacques Brel (na fotografii z 1963 r.)
Artykuł na medal
Hr.Ms. Soemba – holenderska kanonierka z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz II wojny światowej, jedna z dwóch zbudowanych jednostek typu Flores. Okręt wypierał 1683 tony, a jego główne uzbrojenie stanowiły trzy działa kalibru 149 mm Boforsa, uzupełniane przez artylerię przeciwlotniczą. Jednostka została zwodowana w sierpniu 1925 roku w stoczni Wilton w Schiedam, a do składu Koninklijke Marine wcielono ją w kwietniu 1926 roku. Nazwa pochodziła od wyspy Sumba. Okręt przeznaczony był do służby w holenderskich posiadłościach w Azji, stacjonując w Holenderskich Indiach Wschodnich. Po rozpoczęciu w grudniu 1941 roku przez Japonię wojny na Pacyfiku kanonierka wzięła udział w obronie holenderskich posiadłości, a następnie ewakuowała się do Indii. Uczestniczyła w eskorcie konwojów morskich, a od 1943 roku operowała na Morzu Śródziemnym, biorąc udział w kampanii włoskiej. W 1944 roku wspierała lądowanie w Normandii. Po zakończeniu wojny jednostka pełniła funkcję radarowego okrętu szkolnego, a od 1951 roku okrętu naprowadzania samolotów. W 1985 roku jednostka została wycofana ze służby, po czym sprzedana i złomowana. Czytaj więcej…
Dobry artykuł
Wari rudy – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurowatych. Jeden z największych lemurów. Od blisko spokrewnionego wari czarno-białego odróżnia się czerwonym ubarwieniem z czarnymi oraz białymi elementami. Zamieszkuje półwysep Masoala na północnym wschodzie Madagaskaru, gdzie zasiedla tropikalne wilgotne lasy, preferując wysokie, grube drzewa. Wyznacznikiem liczebności populacji wari rudych jest wielkość korony drzew. Żywi się głównie owocami. Zwierzę to wiedzie nadrzewny, dzienny tryb życia, co wiąże się z polimorficznym trochromatyzmem. Ponad połowę swego czasu spędza na odpoczynku. Żyje w grupach liczebności od 5 do 31, które łączą się i rozdzielają. W takiej grupie żyje kilka samic i kilka samców. Grupa zajmuje obszar między 23 a 58 ha i w razie potrzeby broni swego terenu. Gatunek ten jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Czytaj więcej…
Ilustracja na medal
Pamięć USB marki Verbatim Store ‘n’ Click 16 GB