صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۶۸٬۰۸۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

عملیات بارباروسا که با عنوان تهاجم آلمان به اتحاد جماهیر شوروی نیز شناخته می‌شود، اسم رمز یورش ورماخت (نیروهای مسلح آلمان) و برخی متحدانش در نیروهای محور به اتحاد جماهیر شوروی در جریان جنگ جهانی دوم بود که به‌عنوان بزرگترین و گسترده‌ترین یورش نظامی تاریخ در روز یکشنبه ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ آغاز شد. این عملیات قصد داشت هدف ایدئولوژیک آلمان برای تصرف سرزمین‌های غربی شوروی به‌عنوان فضای حیاتی و جای دادن نژاد آلمانی در آن را به منصه اجرا بگذارد. هدف آلمانی‌ها از طرح جامع برای شرق به‌دست آوردن منابع نفتی قفقاز و همچنین اراضی کشاورزی شوروی بود. در طول عملیات بارباروسا، حدود سه میلیون نیروی مهاجم (بزرگترین نیروی تهاجمی در تاریخ نظامی) در جبهه‌ای به‌طول ۲۹۰۰ کیلومتربه شوروی حمله بردند. این تهاجم نقطه اوج جنگ جهانی دوم به‌لحاظ جغرافیایی و نظامی بود. آغاز این عملیات موجب گشوده شدن جبهه شرقی جنگ برای آلمان گردید. در بعد تاکتیکی–عملیاتی، نیروهای آلمانی با اجرای تاکتیک جنگ برق‌آسا پیروزی‌های قابل‌توجهی کسب کرده، برخی از مهم‌ترین مراکز اقتصادی و سیاسی شوروی به‌ویژه در اوکراین را تصرف نمودند و با وجود متحمل شدن تلفاتی سنگین، با اجرای نبردهای محاصره‌ای به دشمن خود مقدار بیشتری تلفات و خسارات وارد آوردند و در مجموع بیش از سه میلیون سرباز ارتش سرخ شوروی را به اسارت گرفتند. با وجود موفقیت‌های اولیه، تهاجم آلمان به مشکلات عدیده‌ای هم‌چون معضلات ترابری و تدارکاتی، کاستی‌های طراحی عملیاتی و زمستان روسیه گرفتار شد. در پایان این عملیات در دسامبر ۱۹۴۱، نیروهای آلمانی با شکست در نبرد مسکو و ضدحمله زمستانی شوروی از حومه پایتخت شوروی به عقب رانده شدند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… دریای خزر ۴۰ تا ۴۴ درصد از کل آب دریاچه‌های جهان را تشکیل می‌دهد؟ (در تصویر)
… آیزاک آسیموف به هنگام ابداع واژه «رباتیک» در داستان دروغگو! گمان می‌کرد در حال استفاده از واژه‌ای رایج است؟
… هیرو اوندا، افسر ژاپنی، تا ۲۹ سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، در جنگل‌های فیلیپین دست از نبرد برنداشته بود؟
… هشت‌پاها دارای ۳ قلب هستند؟
… کامی ریتا، رکورددار صعود به قله اورست، از سال ۱۹۹۴ تا کنون به‌طور متوسط سالی یک بار این قله را فتح کرده‌است؟
… معبد شیطانی به شیطان ماوراء طبیعی اعتقاد ندارد؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۵ تیر ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۶۸٬۰۸۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

ژائیر بولسونارو

دادگاه عالی انتخابات برزیل، رئیس جمهور سابق ژائیر بولسونارو (در تصویر) را به دلیل سوء استفاده از قدرت پیش از برگزاری انتخابات عمومی سال ۲۰۲۲، تا سال ۲۰۳۰ از نامزدی برای مناصب سیاسی منع کرد.
پس از شلیک منجر به مرگ پلیس فرانسه به یک نوجوان ۱۷ ساله، ناآرامی‌ها در این کشور زبانه کشید.
در روسیه، گروه مزدور واگنر به رهبری یوگنی پریگوژین، پس از آنکه بر علیه دولت شورش کرد از مواضع خود عقب‌نشینی نمود.
انفجار در یک رستوران باربیکیو در یینچوان چین، ۳۱ کشته و ۷ زخمی برجای گذاشت.
پس از شورش در یک مرکز بازپروری زنان در هندوراس ۴۶ تن کشته شدند.

یادبودها

امروز: یکشنبه، ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۳ میلادی برابر ۲۵ تیر ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۲۶ ذی‌الحجّه ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

آغاز هفته بهزیستی، روز تأمین اجتماعی

رویدادها

۱۲۸۸ - پناهندگی محمدعلی‌شاه به سفارت روس
۱۳۳۱ - استعفای محمد مصدق از نخست وزیری
۶۲۲ - آغاز گاه‌شماری هجری قمری
۱۹۷۹ - احمد حسن البکر، رئیس دولت وقت عراق، کناره‌گیری کرد و صدام حسین به جای او نشست.
۲۰۰۸ - به دلیل مصرف پودر شیر آلوده، در شانزده کودک استان گانسوی چین سنگ کلیه تشخیص داده شد؛ در کل به ۳۰۰٬۰۰۰ کودک آسیب رسید.

زادروزها

۱۸۷۲ - زادروز روئال آمونسن (در تصویر)، کاشف نروژی قطب جنوب
۱۸۹۶ - زادروز تریگوه لی سیاستمدار نروژی، اولین دبیرکل سازمان ملل متحد از ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۲
۱۹۱۱ - زادروز جینجر راجرز هنرپیشه و نمایشنامه‌نویس آمریکایی
۱۹۳۶ - زادروز یاسوئو فوکودا رهبر حزب لیبرال دموکرات ژاپن و نود و یکمین نخست‌وزیر این کشور
۱۹۴۳ - زادروز رینالدو آرناس نمایش‌نامه‌نویس، نویسنده و شاعر کوبایی
۱۹۶۸ - زادروز لری سنگر فیلسوف اهل ایالات متحده، از بنیانگذاران ویکی‌پدیا
۱۹۸۹ - زادروز گرت بیل فوتبالیست ولزی لالیگا و باشگاه رئال مادرید و تیم ملی ولز
۱۹۹۵ - زادروز کی هوی-هیون خواننده اهل کره جنوبی

درگذشت‌ها

۲۳ (قمری) قتل عمر بن خطاب خلیفه دوم به دست ابولولو پیروز نهاوندی

۱۵۵۷ - درگذشت آن کلیو چهارمین همسر هنری هشتم پادشاه انگلستان
۱۹۶۰ - درگذشت آلبرت کسلرینگ فیلد مارشال آلمانی در دورهٔ رایش سوم، رئیس ستاد کل لوفت‌وافه از ۳ ژوئن ۱۹۳۶ تا ۳۱ مه ۱۹۳۷
۱۹۸۵ - درگذشت هاینریش بل نویسنده آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۷۲
۱۹۸۹ - درگذشت هربرت فون کارایان رهبر ارکستر اتریشی ارکستر فیلارمونیک برلین به مدت ۳۵ سال
۱۹۹۴ - درگذشت جولیان شوینگر فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۵
۲۰۱۲ - درگذشت جان لرد آهنگ‌ساز و نوازنده کیبورد

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژوئیه – یادبودهای بیشتر…