Vagner guruhi
Vagner guruhi | |
---|---|
ruscha: Группа Вагнера; ЧВК «Вагнер» | |
Boshqa nomi | Vagnerchilar[1][2] Musiqachilar,[3][2] |
Shiori | Qon, sharaf, vatan, jasorat |
Shtab-kvartirasi | Sankt-Peterburg, Rossiya |
Tuzilgan vaqti | 2013-yil |
Aʼzolari soni |
Vagner guruhi, toʻliq nomi Vagner xususiy shirkati (ruscha: Группа Вагнера) — Yevgeniy Prigojin tomonidan yaratilgan va boshqariladigan noaniq huquqiy maqomga ega Rossiyaning nodavlat qurolli tizilmasidir . Ayrim mamlakatlarda u terroristik tashkilot maqomiga ega[9] .
Shakllanish nomi podpolkovnik Dmitriy Utkinning „Vagner“ chaqiruv belgisi tufayli paydo boʻldi. Birlik komandiri bastakor Richard Wagner sharafiga shunday chaqiruv belgisini oldi[10][11][12]. Aynan shuning uchun „Vagnerchilar“ koʻpincha „musiqachilar“ yoki „orkestr“ deb nomlanadi va ularning oʻzlari musiqa asboblari bilan suratga olinadi.
2014-yildan beri guruh Ukraina hududida, keyin esa Suriyada faoliyat yuritadi[13][14]. Guruh ogʻir texnika, artilleriya va harbiy aviatsiya bilan qurollangan[15].
BMT va Fransiya Vagner yollanma askarlarini Markaziy Afrika Respublikasida zo‘rlash va talonchilikda ayblamoqda[16]. Yevropa Ittifoqi va boshqa bir qator davlatlar Vagnerga qarshi sanksiyalar kiritib, guruhni Ukrainaning hududiy yaxlitligi va suverenitetiga putur etkazish, Suriya va Liviyadagi vaziyatni beqarorlashtirish, shuningdek, inson huquqlarini qoʻpol ravishda buzishda aybladi[17].
Ushbu tuzilma Rossiyaning kuch tuzilmalari bilan muvofiqlashtirilgan holda, javobgarlikka tortish qiyin boʻlgan parallel yoki soyali qurolli tuzilma sifatida ishlaydi. Vagner va uning rahbari Prigojin Rossiya va Ukraina oʻrtasidagi urushda muhim rol oʻynadi[18][19]. 2023-yil may oyida Prigojin oʻz yollanma askarlari tomonidan Ukrainaning Baxmut shahrini egallab olganini eʼlon qildi. Koʻp odamlarning hayotiga zomin boʻldi va bu Rossiya uchun ramziy yutuq edi[18]. Oq uy maʼlumotlariga koʻra, 2023-yil fevral oyi oʻrtalariga kelib, Vagnerchilar Ukrainada 30 mingga yaqin odamni oʻldirgan va yarador qilgan[20][21].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Зеленский заявил, что ему стыдно за операцию по "вагнеровцам" - ТАСС“. TACC.
- ↑ 2,0 2,1 „Грубо говоря, мы начали войну Как отправка ЧВК Вагнера на фронт помогла Пригожину наладить отношения с Путиным — и что такое «собянинский полк». Расследование «Медузы» о наемниках на войне в Украине“. Meduza.
- ↑ „«Музыканты» едут в Африку стрелять“. Daily Storm (2-noyabr 2017-yil).
- ↑ Watson, Ben; Hlad, Jennifer „Today's D Brief: Zelenskyy thanks Americans, lawmakers; North Korea sent arms to Wagner, WH says; Breaking down the omnibus; Germany's year ahead; And a bit more.“. Defense One (22-dekabr 2022-yil).
- ↑ Rai, Arpan. „Nearly 3,000 of Russia's notorious Wagner mercenary group have been killed in the war, UK MPs told“. Independent (21-aprel 2022-yil).
- ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedallcosts
- ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedputin
- ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedsvobproyect
- ↑ „Бизнесмен Евгений Пригожин подтвердил свою причастность к «ЧВК Вагнера»“ (ru). Медиазона. 26-sentabr 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-sentabr 2022-yil.
- ↑ [https://24tv.ua/ru/pochemu-vagnerivci-jeffektivnyj-instrument-gibridnoj-novosti-rossija_n1475839 Armiya prizrakov: kak Rossiya ispolzuet vagnerovsev vo vremya gibridnoy voyni https://24tv.ua/ru/pochemu-vagnerivci-jeffektivnyj-instrument-gibridnoj-novosti-rossija_n1475839]
- ↑ Siriyskie poteri „Slavyanskogo korpusa“
- ↑ Utkin Dmitriy Valerevich
- ↑ „В Сирии задумались о привлечении частной военной компании к боям под Алеппо“. lenta.ru. 20-sentabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-sentabr 2016-yil.
- ↑ Oni srajalis za dengi Wayback Machine saytida arxivlandi (2022-11-23). fontanka.ru 23.08.2017
- ↑ „Евгений Пригожин впервые признал свою связь с "ЧВК Вагнера"“. Радио Свобода (26-sentabr 2022-yil). Qaraldi: 26-sentabr 2022-yil.
- ↑ „What is Russia's Wagner Group of mercenaries in Ukraine?“. BBC News (3-oktabr 2022-yil). Qaraldi: 6-oktabr 2022-yil.
- ↑ „Евросоюз ввел санкции против ЧВК Вагнера“. 23-oktabr 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 23-oktabr 2022-yil.
- ↑ 18,0 18,1 Uliana Pavlova,Radina Gigova. „Wagner chief rejects Russian Defense Ministry efforts to rein in his force“ (en). CNN (11-iyun 2023-yil). 11-iyun 2023-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-iyun 2023-yil.
- ↑ Andreas Heinemann-Grüder, Stephen Aris (2022-12-22) (en). Wagner Group. 290 (Russian Analytical Digest (RAD) nashri). doi:10.3929/ethz-b-000588677. ISSN 1863-0421. https://www.research-collection.ethz.ch/handle/20.500.11850/588677.
- ↑ „В Белом доме заявили, что ЧВК Вагнера потеряла в Украине убитыми и ранеными более 30 тысяч человек“ (ru). Meduza. 18-fevral 2023-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-fevral 2023-yil.
- ↑ Tom Nichols. „Putin’s Desperate Hours“ (en). The Atlantic (21-fevral 2023-yil). 9-may 2023-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 22-fevral 2023-yil.