Forsíða
Velkomin á Wikipedíu
Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameininguÁ hinni íslensku Wikipedíu eru nú 56.907 greinar.
Grein mánaðarins
Andrea Ghez er bandarískur stjarnfræðingur og prófessor við eðlisfræði- og stjörnufræðideild Kaliforníuháskóla í Los Angeles (UCLA). Árið 2020 hlaut Ghez Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði. Hún deildi helmingi verðlaunanna með Reinhard Genzel fyrir rannsóknir þeirra á svartholinu í miðju vetrarbrautarinnar. Roger Penrose hlaut hinn helming verðlaunanna. Ghez er fjórða konan sem hefur unnið til Nóbelsverðlauna í eðlisfræði.
Með því að ljósmynda miðju vetrarbrautarinnar með innrauðum bylgjulengdum hefur Ghez og samstarfsmönnum hennar tekist að gægjast í gegnum þykkt ryklag sem hleypir ljósi ekki í gegn og þannig framleiða myndir af miðju Mjólkurslæðunnar. Þökk sé 10 metra ljósopi W. M. Keck-sjónaukanna og notkun á aðlögunarhæfu ljóstæknilegu kerfi til að laga niðurstöðurnar að ólgu í andrúmsloftinu eru myndirnar í afar hárri rúmupplausn og hafa gert það mögulegt að fylgjast með sporbrautum stjarnanna í kringum svartholið, sem einnig er kallað Sagittarius A* eða Sgr A*.
Í fréttum
- 10. júlí: Eldgos hefst við Litla-Hrút.
- 8. júlí: Elton John spilar lokatónleika sína í Stokkhólmi.
- 7. júlí: Mark Rutte (sjá mynd) segir af sér sem forsætisráðherra Hollands og tilkynnir að hann muni hætta í stjórnmálum.
- 7. júlí: Skýrslu Sigurðar Þórðarsonar, fyrrum setts ríkissaksóknara, um Lindarhvol ehf., er lekið til almennings.
- 26. júní: Skýrsla fjármálaeftirlits Seðlabankans um sölu ríkisins á Íslandsbanka er birt. Komist er að þeirri niðurstöðu að brot við söluna hafi verið alvarleg og kerfisleg.
- 24. júní: Wagner-hópurinn, undir forystu Jevgeníj Prígozhín, gerir misheppnaða uppreisn gegn rússneska hernum og ræðst inn í borgirnar Rostov við Don og Voronezh.
Yfirstandandi: Átökin í Súdan • Borgarastyrjöldin í Jemen • Eldgosið við Litla-Hrút • Innrás Rússa í Úkraínu / Stríð Rússlands og Úkraínu • Sýrlenska borgarastyrjöldin
Atburðir 19. júlí
- 2001 - Breski stjórnmálamaðurinn Jeffrey Archer var dæmdur í 4 ára fangelsi fyrir að bera ljúgvitni.
- 2007 - Prathiba Patil var kosin fyrsti kvenforseti Indlands.
- 2007 - Kauphöllin í Osló náði hámarki, 524,37 punktum.
- 2019 - Íranski byltingarvörðurinn hertók breska olíuflutningaskipið Stena Impero í Persaflóa.
- 2020 - Flóð í Brahmaputra ollu dauða 189 manns og eyðilögðu heimili 4 milljóna í Indlandi og Nepal.
- 2021 - Jeff Bezos, bróðir hans, Mark, Oliver Daemen (18 ára) og Wally Funk (82 ára), fóru út í geim á vegum Blue Origin með New Shepard-eldflaug. Daemen og Funk urðu þar með yngsta og elsta manneskjan sem fer út í geim.
- 2021 - Pedro Castillo tók við embætti forseta Perú.
- 2022 - Hitabylgjurnar í Evrópu 2022 hófust og urðu yfir 50.000 að bana áður en yfir lauk í ágúst.
Vissir þú...
- … að samkvæmt breskri munnmælasögu gengur draugur keltnesku stríðsdrottningarinnar Bódíseu (sjá mynd) aftur í Lincolnshire?
- … að rússneska rétttrúnaðarkirkjan bannfærði úkraínska kósakkaleiðtogann Ívan Mazepa fyrir uppreisn hans gegn Pétri mikla á 18. öld?
- … að hljómsveitin Destiny's Child hét upphaflega Girl's Tyme?
- … að fyrir leik sinn og framlög til tónlistar myndarinnar A Star Is Born árið 2018 varð Lady Gaga fyrsta konan í sögunni til að vinna Óskarsverðlaun, Grammy-verðlaun, BAFTA-verðlaun og Golden Globe-verðlaun á einu ári?
- … að höfundur vegglistaverksins Flatus lifir við botn Esju er óþekktur en talið er að það hafi upphaflega birst á níunda áratugnum?
- … að bandaríski knattspyrnumaðurinn Bert Patenaude er talinn hafa skorað fyrstu þrennuna í sögu HM?
Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði
Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð
Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun
Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi
Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi
Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður
Systurverkefni
Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók |
Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur |
Wikivitnun Safn tilvitnana | |||
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir |
Wikilífverur Safn tegunda lífvera |
Wikifréttir Frjálst fréttaefni | |||
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn |
Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna |
Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni | |||
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur |
Wikivoyage Ferðaleiðarvísar |
Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins |