9. mars

9. mars er 68. dagur ársins (69. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 297 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 1152 - Friðrik barbarossa var krýndur keisari.
• 1309 - Klemens 5. páfi flutti aðsetur páfa til Avignon.
• 1497 - Nikulás Kópernikus gerði fyrstu skráðu stjörnuathugun sína.
• 1573 - Sautján fiskibátar með 53 mönnum fórust undan Hálsahöfn í Suðursveit í Austur-Skaftafellssýslu.
• 1607 - Vasilíj Sjúiskíj afturkallaði réttindi bænda sem falski Dimítríj 2. hafði veitt þeim.
• 1685 - 132 menn af ellefu skipum fórust í snöggu áhlaupsveðri, sem gengið hefur undir nafninu Góuþrælsveðrið. Skipin voru frá Stafnesi og Vestmannaeyjum.
• 1796 - Napoleon Bonaparte giftist fyrstu konu sinni, Josephine de Beauharnais.
• 1831 - Lúðvík Filippus Frakkakonungur stofnaði frönsku útlendingaherdeildina.
• 1839 - Kökustríðinu lauk þegar Frakkar drógu herlið sitt frá Mexíkó.
• 1862 - Fyrsti bardagi á milli tveggja brynvarinna skipa, Monitor og Virginia, var háður í Bandaríkjunum og lauk með jafntefli.
• 1945 - Síðari heimsstyrjöld: Japanir ákváðu að leggja allt Indókína undir sig.
• 1950 - Sinfóníuhljómsveit Íslands hélt sína fyrstu tónleika í Austurbæjarbíói og telst hún stofnuð þennan dag.
• 1957 - Jarðskjálfti af stærðargráðunni 9,1 varð á Aleúteyjum.
• 1977 - Hanafiumsátrið: Um tugur meðlima Hanafihreyfingarinnar tóku 130 gísla og drápu einn í þremur byggingum í Washington DC.
• 1983 - Anne Gorsuch Burford sagði af sér sem yfirmaður Bandarísku umhverfisstofnunarinnar vegna ásakana um fjármálaóreiðu.
• 1986 - Kafarar Bandaríkjaflota fundu stjórnklefa geimskutlunnar Challenger með líkum allra geimfaranna sjö.
• 1987 - Plata U2 The Joshua Tree kom út.
• 1989 - Sovétríkin gengust undir lögsögu Alþjóðadómstólsins.
• 1990 - Lögregla lokaði af hverfið Brixton í Suður-London eftir mótmælaöldu vegna nýs nefskatts.
• 1991 - Tugþúsundir mótmæltu stjórn Slobodan Milosevic í Belgrad.
• 1992 - Alþýðulýðveldið Kína undirritaði Samning um að dreifa ekki kjarnavopnum.
• 1997 - Bandaríski rapparinn The Notorious B.I.G. var myrtur í Los Angeles.

• 2002 - Mont Blanc-göngin voru opnuð aftur eftir 3 ára lokun.
• 2006 - Geimfarið Cassini-Huygens uppgötvaði goshveri á tungli Satúrnusar, Enkeladosi.
• 2007 - Byggingu nýja Wembley-leikvangsins lauk.
• 2008 - Evrópska geimferðastofnunin sendi fyrsta ómannaða flutningafarið með varning til Alþjóðlegu geimstöðvarinnar.
• 2015 - Frönsku íþróttamennirnir Camille Muffat, Florence Arthaud og Alexis Vastine, fórust í þyrluslysi við upptökur á þættinum Dropped í Argentínu.
• 2018 - Forseti Bandaríkjanna, Donald Trump, þáði boð leiðtoga Norður-Kóreu, Kim Jong-un, um leiðtogafund til að ræða kjarnorkuvopnaáætlun Norður-Kóreu.
• 2020 – Ítalía tók upp útgöngubann á landsvísu vegna COVID-19.
• 2022 – Yoon Suk-yeol var kjörinn forseti Suður-Kóreu.

Fædd

• 1213 - Húgó 4., hertogi af Búrgund, franskur krossfari (d. 1271).
• 1454 - Amerigo Vespucci, ítalskur landkönnuður (d. 1512).
• 1564 - David Fabricius, hollenskur stjörnufræðingur (d. 1617).
• 1629 - Alexis 1. Rússakeisari (d. 1676).
• 1707 - Guðríður Gísladóttir, biskupsfrú í Skálholti, kona Finns Jónssonar biskups (d. 1766).
• 1806 - Páll Pálsson, íslenskur bókbindari (d. 1877).
• 1814 - Taras Sjevtjenko, úkraínskt skáld (d. 1861).
• 1833 - Sigurður Guðmundsson málari (d. 1874).
• 1888 - Sigurjón Pétursson á Álafoss (d. 1955).
• 1890 - Vjatsjeslav Molotov, sovéskur stjórnmálamaður (d. 1986).
• 1918 - George Lincoln Rockwell, stofnandi Ameríska Nasistaflokksins (d. 1967).
• 1934 - Júrí Gagarín, fyrsti geimfarinn, (sovéskur). Hann fórst í flugslysi 1968.
• 1938 - Lill-Babs, sænsk söngkona (d. 2018).
• 1942 - John Cale, velskur tónlistarmaður.
• 1943 - Bobby Fischer, bandarískur skákmaður og fyrrum heimsmeistari í skák (d. 2008).
• 1945 - Guðjón Friðriksson, íslenskur sagnfræðingur.
• 1949 - Nicholas Crafts, enskur sagnfræðingur.
• 1957 - Mona Sahlin, sænskur stjórnmálamaður.
• 1964 - Herbert Fandel, þýskur knattspyrnudómari.
• 1965 - Mike Pollock, bandarískur leikari.
• 1978 - Lucas Neill, ástralskur knatsspyrnumaður.
• 1980 - Matthew Gray Gubler, bandarískur leikari.
• 1983 - Clint Dempsey, bandarískur knattspyrnumaður.
• 1993 - Junya Ito, japanskur knattspyrnuleikari.

Dáin

• 1202 - Sverrir Sigurðsson, Noregskonungur (f. um 1151).
• 1332 - Snorri Narfason, lögmaður á Skarði.
• 1648 - Halldór Jónsson hertekni, íslenskur bóndi (f. 1586).
• 1661 - Mazarin kardináli, franskur stjórnmálamaður (f. 1602).
• 1791 - Björn Markússon, lögmaður sunnan og austan (f. 1716).
• 1847 - Mary Anning, breskur steingervingasafnari (f. 1799).
• 1888 - Vilhjálmur 1., Þýskalandskeisari (f. 1797).
• 1916 - Símon Dalaskáld, íslenskt skáld (f. 1844).
• 1952 - Alexandra Kollontaj, sovésk stjórnmálakona og erindreki (f. 1872).
• 1961 - Friðrik Friðriksson, íslenskur prestur og æskulýðsfrömuður (f. 1868).
• 1964 - Paul von Lettow-Vorbeck, þýskur herforingi (f. 1870).
• 1975 - María Maack, íslensk hjúkrunarkona (f. 1889).
• 1981 - Max Delbrück, þýskur og bandarískur sameindaerfðafræðingur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1906).
• 1994 - Kjartan Ólafsson, íslenskur rithöfundur (f. 1905).
• 2003 - Bernard Dowiyogo, nárúskur stjórnmálamaður (f. 1946).
• 2004 - Albert Mol, hollenskur leikari (f. 1917).
• 2011 - Valgerður Hafstað, íslenskur myndlistarmaður (f. 1930).
• 2015 - Florence Arthaud, frönsk siglingakona (f. 1957).