Kenya

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Republic of Kenya Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Kenya
Republic of Kenya Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Ala
Dirûşm: Magical Kenya Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sirûd: Ee Mungu Nguvu Yetu Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Kenya li ser nexşeyê
Map
Paytext
0°6'Bk, 38°0'Rh
Zimanên fermî
Zimanên tên bikaranîn
Rêber
 •  Serokdewlet William Ruto (2022–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokwezîr William Ruto (2022–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Avakirin
 •  Dema avakirinê 1963 
 •  Rûerd 581.309 ±1 kîlometre çargoşe Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Gelhe
 •  Giştî 48.468.138 (2017) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Demjimêr UTC+3
Hatûçûna ajotinê çep[1]
Koda telefonê +254
Malper
http://www.president.go.ke Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

Kenya, bi fermî Komara Kenya (bi swahîlî: Jamhuri ya Kenya), welatekî li rojhilatê Afrîkayê ye. Paytexta vî welatî Naîrobî ye.

Bi 580,367 kîlometre çargoşe, Kenya 48emîn welatê herî mezin ê cîhanê ye. Di serjimêriya 2019an de nifûsa xwe 47.6 mîlyon bû.[2] Bi vê yekê Kenya 27emîn welatê herî qelebalix ê cîhanê ye.[3] Paytext û bajarê herî mezin ê welêt Naîrobî ye. Mombasa, bajarek peravê û yê herî kevn ê welêt, paytexta yekem bû û îro duyemîn meztirîn bajarê welêt e. Kisumu City sêyemîn bajarê herî mezin e û li ser Gola Viktoria hatiye damezrandin. Bajarên din ên girîng Nakuru û Eldoret in. Ji sala 2020an de, Kenya piştî Nîjerya û Afrîkaya Başûr xwediyê sêyemîn meztirîn aboriya li Afrîkaya Sub-Saharayî ye.[4]

Kenya li bakur rojavayê bi Sûdana Başûr, li bakurê bi Etiyopya, li rojhilatê bi Somalya, li rojavayê bi Ûganda, li başûrê bi Tanzanya û li başûr rojhilatê bi Okyanûsa Hindî re sînordar e. Erdnîgarî, avhewa û gelheya wê li gorî herêman pir diguhêre. Li welêt herêmên çiyayî yên sar (Batian, Nelion û Point Lenana li Çiyayê Kenya), daristanên berfireh, jîngeha kovî, herêmên çandiniyê yên bi bereket, avhewaya nerm li wîlayetên geliyên rojavayî û deştê, deverên kêm berdar û nîv-hiş û çolên teqez (li çola Çalbî û çola Nyiri) hene.

Mijarên têkildar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. http://www.kra.go.ke/customs/faqcustoms2.html#Q1.
  2. "2019 KENYA POPULATION AND HOUSING CENSUS - POPULATION BY COUNTY AND SUB COUNTY - Kenya Data Portal". web.archive.org. 16 nîsan 2021. Ji orîjînalê di 16 nîsan 2021 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 10 kanûna paşîn 2023.
  3. adminusr (4 çiriya paşîn 2019). "2019 Kenya Population and Housing Census Results". Kenya National Bureau of Statistics (bi American English). Roja wergirtinê: 10 kanûna paşîn 2023.
  4. Reporter, Standard. "Kenya now third-largest economy in sub-Saharan Africa". The Standard (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 10 kanûna paşîn 2023.