فینیقیه اتا باستانی منطقه نوم هسته که مدیترانه‌یِ شرقی‌وَر دیّه و اسا لبنان ِبنه و ات‌که سوریه و اسراییل سرزمین ره شامل وونه. فینیقیه جایی دیّه که تجاری راهون وه ره چک گیتنه و همینسه این منطقه جه خله گت‌گتِ تاجرون راست بینه و هزاره‌ی اول پیش از میلاد اونجه اتا مهمِ تمدن بیّه و فینیقی مردم حتا شینه مدیترانه‌ی دور-دور گردستنه و اونجه مستعمره شهر ساتنه. فینیقیه‌یِ مهم‌ترین شهرون بیبلوس، صیدا، صور و بروت بینه که هنتا لبنان دله درنه.
فینیقیه نوم اتا یونانی کلمه جه انه که Phoinix هسته و میّن نی‌یه خِدی فینیقی مردم هم این نوم ره استفاده کردنه یا نا. فینیقیه دله حکومت شهر-شهر وسّه فرق کرده و هر شهری اتا مستقل حکومت داشته و مردم هم شه ره شه شهرِ نوم جه معرفی کردنه. ات‌سری نومه کشف بیّه که پونزه قرن پیش از میلاد شنه و آکدی ِزوون جه مصر ِشاهون وسّه بنویشت بیّه؛ ونه دله فینیقی مردم ِسرزمین نوم ره کنعان گانه.
فینیقیه‌یِ شهرها دله گت‌گتِ خانواده‌ئون شاهی کردنه و هر شهری سیوا اداره بی‌یه و اینتی که میّن هسته، هیچ گدر اتا متحدِ فدراسیون وشون میون برقرار نیّه. بعضی گدر همساینون این شهرها ره گیتنه و شه قِد ره فینیقیه سر یشتنه. مصرِ چاردهمین سلسله قرن شونزهم پیش از میلاد بمو بینه بیلبوس ِشهر دله تجارت کردنه و کم‌کم این شهر ره بیتنه و اینتی شه نفوذ ره ویشته هاکردنه و تموم فینیقیه ره صاحاب بینه. ولی قرن چاردهم پیش از میلاد، اوضاع قارش-میش بیّه و مصریون این منطقه جه بریم هکتنه. قرن نهم پیش از میلاد اَی فینیقی شهرون ِاستقلال تهدید بیّه و آشور دولت وشون ره نهب بورده. آشوریون چن صوه فینیقیه یا ونه چنتا شر ره گیتنه و مردم وسّه خراج یشتنه. سال 538 پیش از میلاد هخامنشیون فینیقیه ره بیتنه و این منطقه ره انده داشتنه تا اسکندر مقدونی گدر دکته یونانی‌شون دست‌په. سال 64 پیش از میلاد هم رومی‌ها فینیقیه ره شه سوریه‌یِ استان دله جا هدانه. با این‌چنین، آرادوس و صیدا و صور شه محلی حکومت ره حفظ هکرد بینه.
