Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 134.322 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Писменост — поим кој традиционално се дефинира како способност за читање и пишување. Денес значењето е проширено да вклучува и способност да се користат јазикот, бројките, сликите, сметачите и други основни начини за разбирање, општење, стекнување со корисни знаења, решавање на математички проблеми и употреба на доминантниот симболски системи на културата. Концептот за писменост се прошири во земјите-членки на ОЕЦД да вклучува и вештини за пристап до знаење преку технологијата и способност за проценка на комплексни контексти. Лице кое патува и престојува во странска земја, но не е во можност да чита или пишува на јазикот на месното население во земјата исто така би се сметало од страна на месното население за неписмено.

Клучот за писменоста е развојот на читањето, напредок во однос на вештините кое започнува со способноста да се разберат изговорените зборови и декодираат напишаните зборови и кулминира во длабоко разбирање на текстот. Развојот на читањето вклучува голем спектар на комплексни јазични основи вклучувајќи свест за говорни звуци (фонологија), правописни модели (правопис), значењето на зборот (семантиката), граматика (синтакса) и модели на образување на зборови (морфологија), сите обезбедувајќи ја потребната платформа за разбирање при читањето.

Откако овие вештини се стекнати, читателот може да стекне целосна јазична писменост, која вклучува способности да се аплицира на печатениот материјал критичка анализа, оценка и синтеза; да се пишува со точност и кохерентност; и за да се користат информацијата и увидот од текстот како основа за информирани одлуки и креативна мисла. Неможноста да се направи ова се нарекува неписменост или аналфабетизам.

Oрганизацијата за oбразование, наука и култура на ООН (УНЕСКО) ја дефинира писменоста како "способност да се идентификува, разбере, толкува, твори, општи и да се пресметува користејќи печатени и писмени материјали кои се поврзани со различни контексти. Писменоста вклучува континуитет во учењето со цел овозможување на поединците да ги постигнат своите цели, да ги развијат своите знаења и потенцијали и да учествуваат целосно во нивната заедница и поширокото општество. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Нилски крокодил (Crocodylus niloticus) во Националниот парк Чобе, Боцвана.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека името на денешната скопска населба Црниче потекнува од средновековната тврдина Чрнче на Водно?
... дека Јована Лудата имала 6 деца, и сите станале европски монарси?
... дека селото Б’с, Кривопаланечко е населено место со најкраткото име во Македонија?
... дека ботулинскиот токсин е најсмртоносната супстанција на светот, и може да предизвика смрт во рок од неколку минути?
... дека Пелгониската битка (1259) одиграна кај леринските села Неокази и Овчарани му го ставила крајот на крстоносното Латинско Царство на Балканот?
... дека Синајскиот Полуостров е копнен мост помеѓу Африка и Азија?
... дека елементот кадмиум (Cd) е наречен по феникискиот јунак Кадмо, основач на Теба и Лихнид (денешен Охрид)?
... дека Свети Стефан е првиот христијански маченик?
... дека дрвото гинко останало непроменето цели 200 милиони години?
... дека во геометријата постои едноаголник?
... дека Дупјачката таблица пронајдена кај костурското село Дупјак сведочи за писменоста во Македонија пред повеќе од 7000 години?
... дека на светот постојат дури 4.000 сорти на компир?
... дека тесерактот е хиперкоцка која се простира во четири просторни димензии?
... дека соѕвездието Јужен Крст има само четири ѕвезди?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 15 март 2023 г.

Настани:

1776	Американскиот конгрес донесе одлука за укинување на зависноста од англиската круна. Независноста на САД е прогласена на 4 јули 1776 година.
1993	ПТТ „Македонија“, вклучувајќи се во активноста за меѓународно признавање на Република Македонија, ја промовира редовната поштенска марка со мотив на знамето на Република Македонија.
1997	Во Заир бунтовниците го зазедоа Кисангани, трет по големина град во земјата и последно упориште на владините сили во источниот дел на државата.
2004	Формирана е Лугола, група на корисници на GNU/Линукс од Битола.
2013	Ли Кеќанг стапува на функцијата Премиер на НР Кина.

Родени:

1767	Ендру Џексон — претседател на САД.
1915	Венко Марковски — македонски и бугарски поет.
1933	Филип де Брока — француски филмски режисер.
1935	Ташко Георгиевски — македонски писател.
1940	Фил Леш — американски рок-музичар, член на групата The Grateful Dead.
1943	Дејвид Кроненберг — канадски филмски режисер.
1943	Слај Стоун — американски соул-музичар.
1944	Јоаким Кин — германски џез-пијанист.
1944	Иван Ќурковиќ — хрватско-српски фудбалер.
1947	Рај Кудер — американски гитарист.
1948	Давид Албахари — српски писател.
1955	Јасна Злокиќ — хрватска и југословенска поп-пејачка.
1955	Стив Лиливајт — англиски музички продуцент.
1956	Иван Јуришиќ — српски фудбалер.
1957	Виктор Муњос — шпански фудбалер.
1963	Нели Хупер — британски музички продуцент.
1968	Милорад Улемек - Легија — српски командант и атентатор на премиерот на Србија.
1975	Веселин Топалов — бугарски шаховски велемајстор.
1975	Ева Лонгорија — американска глумица.
1981	Брис Гијар — француски мечувалец.
1985	Константин Бакун — украински и руски одбојкар.
1990	Драгана Цвииќ — српска ракометарка.
1993	Пол Погба — француски фудбалер.

Починале:

44 п.н.е.	Гај Јулиј Цезар — римски војсководец, политичар и писател.
220	Цао Цао — кинески војсководец и државник.
493	Одоакар — италијански крал.
1903	Тома Давидов — бугарски офицер.
1937	Хауард Филипс Лавкрафт — американски писател.
1959	Лестер Јанг — американски џез-музичар.
1974	Глигор Смокварски — македонски композитор, кларинетист и музиколог.
1981	Рене Клер — француски филмски режисер.
1991	Миодраг Булатовиќ — црногорски и југословенски писател.
1997	Виктор Вазарели — унгарско-француски сликар.
2006	Јоргос Ралис — грчки политичар.
2006	Жозуе Монтело — бразилски писател.
2014	Скот Ештон — американски рок-музичар, член на групата „Стуџис“ (The Stooges).
2021	Драгољуб Ѓуричиќ — црногорско-српски рок-музичар.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич

најгоре · превчитај ја страницава · статистики · односи со јавноста · пријавете неправилност · village pump