Apirilaren 8

Apirilaren 8a gregoriotar egutegiaren urteko laurogeita hamazortzigarren eguna da, 99.a bisurteetan. 267 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Mikel Vesga Jaiotza: Gasteiz, 1993 Patricia Elorza Jaiotza: Gasteiz, 1984 Mikel Agirrezabalaga Jaiotza: Zarautz, 1984 Lourdes Oiarbide Jaiotza: Egino, 1994 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Kofi Annan Jaiotza: Kumasi, 1938 Heriotza: Berna, 2018ko abuztuaren 18a Edmund Husserl Jaiotza: Prostějov, 1859 Heriotza: Friburgo, 1938ko apirilaren 27a Jacques Brel Jaiotza: Schaerbeek, 1929 Heriotza: Aviccene Ospitalea, 1978ko urriaren 9a Alberto I.a Belgikakoa Jaiotza: Palace of the Count of Flanders (en) , 1875 Heriotza: Marche-les-Dames (en) , 1934ko otsailaren 17a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 8ko jaiotzak Katee Sackhoff • Robert Kiyosaki • Emperor Gaozu of Tang • Julian Lennon • Igor Akinfeev • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Pedro Agerre Jaiotza: Urdazubi, 1556 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Sara, 1644 Emilio Serrano Ruiz Jaiotza: Gasteiz, 1850eko martxoaren 13a Heriotza: Madril, 1939 Xabier Gereño Jaiotza: Bilbo, 1924ko abuztuaren 12a Heriotza: Bilbo, 2011 Jasone Salaberria Jaiotza: Ermua, 1952ko uztailaren 18a Heriotza: Baiona, 2021 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Pablo Picasso Jaiotza: Málaga, 1881eko urriaren 25a Heriotza: Mas Notre-Dame-de-Vie de Mougins (en) , 1973 Margaret Thatcher Jaiotza: Grantham (en) , 1925eko urriaren 13a Heriotza: Ritz hotela (Londres), 2013 Wilhelm von Humboldt Jaiotza: Kabinetthaus (en) , 1767ko ekainaren 22a eta 1767 Heriotza: Berlin, 1835 Gaetano Donizetti Jaiotza: Bergamo, 1797ko azaroaren 29a Heriotza: Bergamo, 1848 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 8ko heriotzak Richard Rorty • Malcolm McLaren • Georg Bühler • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Rom Herriaren edo ijitoen nazioarteko eguna 1779 - Birmaniarrek Ayutthayako Erresuma bereganatu zuten. 1957 - Suezko kanala, Egipton, berriz ireki zuten. 1971 - Ijitoen Lehen Mundu Kongresua burutu zen Londresen, euren burua Rom deituz eta bandera (irudian) nahiz ereserkia aukeratuz. 2010 - Errusiako eta AEBetako zientzialari talde batek taula periodikoaren 117. elementua atzeman zuen historian lehen aldiz. + Gertaera gehiago... Egutegia << Apirila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2023 Aurreko eta hurrengo urteetan 2020: asteazkena 2021: osteguna 2022: ostirala 2024: astelehena 2025: asteartea 2026: asteazkena Izendegia Santutegia: Julia Billiart, Denis Alexandriakoa, Denis Korintokoa Seaska egutegia: Nahia/Nahaia/Nahis/Nahiane/Nahikari eta Juli.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1976 - ETAk, Angel Berazadi Urbe, Donostiako Sigma lantegiko industriala erail zuen Elgoibarren. ETAk eraildako lehenengo bahitua izan zen.
• 2010 - Eibarko lau gazte hil ziren Elgoibarren izandako auto-istripu larrian.
• 2017 - ETAren armagabetzea gauzatu zen, bakegileen parte hartzearekin.

Mundua

• 1271 - Sirian, Baibars I.ak Zaldunen Krak konkistatu zuen.
• 2010 - Errusiako eta AEBetako zientzialari talde batek taula periodikoaren 117. elementua atzeman zuen historian lehen aldiz.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1950 -
  • Entre Sevilla y Triana (euskaraz: Sevilla eta Triana artean), Pablo Sorozabalen musika eta Luis Fernández Sevilla eta Luis Tejedor Pérez libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Circo Pricen.
  • La condesa de la aguja y el dedal (euskaraz: Orratza eta titarearen kondesa), Jesus Guridiren musika eta Jesús María Arozamena eta Adolfo Torradoren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Teatro Madrid antzokian.
• 1990eko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Manolo Arozena, Joxe Fermin Argiñarena, Euxebio Fagoaga Fagoaga I eta Antonio Olanok osatutako taldeak jantzi zuen txapela.
• 2001 - Martxoaren 29an Gasteizen hasitako 12. Korrikari amaiera eman zitzaion Baionan.
• 2017ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Julio Sotok jantzi zuen txapela laugarren aldiz.

Mundua

• 1820 - Milos uhartean Venus Miloskoa aurkitu zen.
• 1990 - AEBko CBS telebista katean Twin Peaks telesaila estreinekoz aireratu zen.

Zientzia eta teknologia

Mundua

• 1911 - Heike Kamerlingh Onnes fisikariak supereroankortasuna aurkitu zuen.
• 2007 - Debian Linux banaketaren Etch bertsio egonkorra kaleratu zen.

Kirolak

Euskal Herria

• 2005 - Danilo Di Luca txirrindulariak 45. Euskal Herriko Itzulia irabazi zuen.

• 2006 - Jose Angel Gomez Marchantek 2006ko Euskal Herriko Itzulia irabazi zuen.
• 2017ko Euskal Herriko Itzulia: Alejandro Valverde espainiarra irabazle, Alberto Contador espainiarra bigarren eta Ion Izagirre euskalduna hirugarren.
• 2018 -
  • 2018ko Udaberriko Klasikoa: Andrey Amador kostarrikarra garaile.
  • 2018ko Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia: Ezkurdia-Zabaleta bikotea txapeldun, Elezkano II.a-Rezusta bikoteari 22-9 irabazi ondoren.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1696 - Joan Batista Gamiz, euskal idazlea (h. 1773).
• 1852 - Daniel Zuloaga, gipuzkoar margolari eta zeramikaria, Madrilen (h. 1921).
• 1886 - Alberto Alcocer Ribacoba, bizkaitar abokatu eta politikaria (h. 1957).
• 1900 -
  • Matias Aranzabal, gipuzkoar futbolaria (h. 1963).
  • Frantziska Astibia, euskal militantea, idazlea eta itzultzailea (h. 1964).
• 1901 - Macaria Iriarte, arabar ipuin eta kontakizun folklorikoen kontalaria (h. 1992).
• 1909 - José María Castellanos, Athleticeko bizkaitar futbolaria (h. 1973).
• 1923 - José Gallego, gipuzkoar futbolaria, Ingalaterran aritutakoa (h. 2006).
• 1941 - Alfredo Amestoy, bizkaitar kazetaria.
• 1951 - Xabier Agirre Lopez, arabar politikaria, Arabako Ahaldun Nagusia (h. 2021).
• 1953 - Pedro María Uribe-Etxebarria, arabar botanikaria (h. 2013).
• 1959 - Txiki Idoate, nafar idazlea (h. 2009).
• 1961 - Mila Aierbe, gipuzkoar astrologo-iragarlea.
• 1962 - Balbino Sáenz, gipuzkoar ETAkidea.
• 1970 - Amaia Cía Abascal, gaztelaniazko haur literaturaren idazle nafarra.
• 1974 - Idoia Torregarai, gipuzkoar kazetaria, komunikazio-arduraduna eta umorista.
• 1976 - Ricardo Sanzol, nafar futbolari ohia.
• 1982 - Carol Miranda, nafar futbolari ohia.
• 1984 -
  • Mikel Agirrezabalaga, gipuzkoar eskubaloi jokalaria.
  • Patricia Elorza, arabar eskubaloi jokalaria.
• 1993 - Mikel Vesga, arabar futbolaria.
• 1994 -
  • Iker Hernández, gipuzkoar futbolaria.
  • Lourdes Oiarbide, arabar txirrindularia.
• 1995 - Lierni Lekuona, gipuzkoar txirrindularia.
• 2000 - Xabier Berasategi, gipuzkoar txirrindularia.
• 2003 - Ibon Ispizua, bizkaitar futbolaria.

Mundua

• 1320 - Petri I.a, Portugalgo Erregea (h. 1367).
• 1460 - Juan Ponce de León, espainiar itsasgizona eta konkistatzailea (h. 1521).
• 1605 - Filipe IV.a Espainiakoa, Espainiako erregea eta Portugalgo erregea (h. 1665).
• 1692 - Giuseppe Tartini, italiar musikagilea eta biolinista (h. 1770).
• 1761 - Gilen Josef Chaminade, frantziar apaiz katolikoa, Mariaren Lagundiaren eta Marianista Familiaren sortzailea (h. 1850).
• 1818 -
  • August Wilhelm von Hofmann, alemaniar kimikaria (h. 1892).
  • Kristian IX.a Danimarkakoa, Danimarkako erregea (h. 1906).
• 1827a - Barbara Bodichon, britainiar, pedagogo, artista eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1891).
• 1853 - Laura Alberta Linton, estatubatuar kimikari eta medikua (h. 1915).
• 1859 - Edmund Husserl, alemaniar filosofoa (h. 1938).
• 1863 - Josep Llimona i Bruguera, kataluniar eskultorea, Kataluniako modernismoaren artista nagusietariko bat (h. 1934).
• 1869 - Harvey Williams Cushing, estatubatuar sendagilea (h. 1939).
• 1875 - Alberto I.a Belgikakoa, Belgikako erregea (h. 1934).
• 1885 - Juana Teresa Juega López, galiziar poeta (h. 1979).
• 1886 -
  • Margaret Ayer Barnes, estatubatuar eleberrigile eta antzerkigilea (h. 1967).
  • Dolores García-Negrete Ruiz Zarco, espainiar politikaria (h. 1940).
• 1892 -
  • Richard Neutra, austriar-estatubatuar arkitektoa (h. 1970).
  • Mary Pickford, kanadar-estatubatuar aktorea eta United Artists estudioaren fundatzailea (h. 1979)
• 1898 - Achille Van Acker, Belgikako lehen ministroa (h. 1975).
• 1901 - Jean Prouvé, frantziar arkitekto eta diseinatzailea (h. 1984)
• 1902 - Andrew Irvine, britainiar mendizalea, agian Everest mendia eskalatzen lehena (h. 1924).
• 1904 - John Hicks, ingeles ekonomista, 1972ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1989).
• 1909 - John Fante, estatubatuar idazle eta gidoilaria (h. 1983).
• 1911 -
  • Melvin Calvin, estatubatuar kimikaria, 1961eko Kimikako Nobel Saria (h. 1997).
  • Emil Cioran, errumaniar jatorriko frantsesezko idazle eta filosofoa (h. 1995).
• 1912 -
  • Julián Berrendero, El negro de los ojos azules, espainiar txirrindularia (h. 1995).
  • Sonja Henie, norvegiar izotz patinatzailea eta aktorea (h. 1969).
• 1913 - Sourou-Migan Apithy, Dahomeyko presidentea (h. 1989).
• 1914 - María Félix, La Doña, mexikar aktorea (h. 2002).
• 1918 - Betty Ford, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (h. 2011).
• 1919 - Ian Smith, Rhodesiako (gaur egun Zambia eta Zimbabwe) lehen ministroa (h. 2007).
• 1921 - Franco Corelli, italiar tenorra (h. 2003).
• 1929 -
  • Bartolomé Benassar, frantziar historialari eta hispanista (h. 2018).
  • Jacques Brel, belgikar abeslari, kantautore eta aktorea (h. 1978).
• 1930 - Karlos Hugo Borboi-Parmakoa, Parmako duke eta erregegai karlista (h. 2010).
• 1932 -
  • József Antall, Hungariako lehen ministroa (h. 1993).
  • Iskandar Johorgoa, Johorgo sultan eta Malaysiako erregea (h. 2010).
  • Jean-Paul Rappeneau, frantziar zinema zuzendari eta gidoigilea.
• 1933 - Thomas Ming Swi Chang, kanadar medikua, zelula artifizialaren asmatzailea.
• 1934 - Kisho Kurokawa, japoniar arkitektoa (h. 2007).
• 1938 - Kofi Annan, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia eta 2001eko Bakearen Nobel Saria (h. 2018).
• 1940 - John Havlicek, estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. 2019).
• 1941 - Vivienne Westwood, britaniar diseinugile eta enpresaria (h. 2022).
• 1943 - Luis Fernando Orozco, kolonbiar aktorea (h. 2020).
• 1944 -
  • Masanobu Izumi, japoniar futbolari ohia.
  • Julissa, mexikar aktore, abeslari, antzerki-ekoizle eta film-zuzendaria.
• 1950 -
  • Nobuo Fujishima, japoniar futbolari ohia.
  • Grzegorz Lato, poloniar futbolari ohia.
• 1951 - Luisa Gavasa, espainiar antzezlea.
• 1955 - Kazuyoshi Nakamura, japoniar futbolari ohia.
• 1962 - Izzy Stradlin, estatubatuar gitarra-jotzaile eta musikagilea eta Guns N' Roseseko taldekide ohia.
• 1964 - Janne Teller, daniar idazlea.
• 1966 -
  • Melchor Mauri, kataluniar txirrindulari ohia.
  • Robin Wright, estatubatuar aktorea.
• 1968 - Patricia Arquette, estatubatuar aktorea.
• 1969 - Dulce Pontes, portugaldar abeslaria, fado eta beste estilo batzuk lantzen dituena.
• 1970 - Care Santos, kataluniar idazle eta literatura kritikaria, gaztelaniaz eta katalanez.
• 1972 - Piotr Świerczewski, poloniar futbolari ohia.
• 1973 - Emma Caulfield, estatubatuar aktorea.
• 1975 - Anouk Teeuwe, herbeheretar rock abeslari eta musikagilea.
• 1978 - Paola Núñez, mexikar modelo eta aktorea.
• 1979 - Alexi Laiho, finlandiar gitarra-jotzaile, musikagile eta abeslaria, Children of Bodom taldeko kide sortzailea (h. 2020).
• 1980 -
  • Bill English, estatubatuar aktore eta umorista.
  • Katee Sackhoff, estatubatuar aktorea.
• 1982 - Gennady Golovkin, kazakhstandar boxeolaria.
• 1983 - Diogo Correa de Oliveira, brasildar futbolaria (h. 2021).
• 1984 - Júlia Liptáková, eslovakiar modeloa.
• 1986 - Erika Sawajiri, japoniar aktore eta modeloa.
• 1990 - Jonghyun, hegokorear abeslari eta irrati esataria (h. 2017).
• 1992 -
  • Mathew Ryan, australiar futbolaria.
  • Lucas Velasco, argentinar aktorea, abeslaria eta modeloa.
• 1993 - Danilo Nikolić, montenegrotar saskibaloi jokalaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1644 - Pedro Agerre, Axular, euskal idazlea (j. 1556).
• 1863 - Ascensio Ignacio Altuna, gipuzkoar politikaria (j. 1802).
• 1882 - Luciano Urizar, euskal politikari eta enpresaburua (j. 1823).
• 1939 - Emilio Serrano Ruiz, arabar musikagilea, Madrilen (j. 1850).
• 1944 - Alberto Arrue, euskal margolaria (j. 1878).
• 1976 - Angel Berazadi, gipuzkoar enpresaburua, 20 egunez bahituta eduki ondoren ETAk eraila (j. 1918).
• 1985 - Paben Loidi, euskal olerkaria (j. 1909).
• 1994 - Marcelino Galatas, eusko-filipinar futbolaria, Benalmádenan (j. 1903).
• 2005 - Mario Salegi, gipuzkoar idazle, kazetari eta ezkerreko aktibista abertzalea, New Yorken (j. 1918).
• 2007 - Eli Galdos Zubia, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailburuordea (j. 1934).
• 2010 - Justina Aldalur, klaratar ordenako gipuzkoar lekaimea eta bertsozalea (j. 1922).
• 2011 - Xabier Gereño, euskal idazlea (j. 1924).
• 2012 - Regina Araluze, bizkaitar irrintzilaria (j. 1922).
• 2018 - Dolores Txurruka Zubiria, bizkaitar noblezia eta aristokraziako kidea (j. 1913).
• 2020 - Miguel Jones, Ekuatore Ginean jaiotako bizkaitar futbolaria (j. 1938).
• 2021 -
  • Iñaki Aldekoa Azarloza, Aralar alderdiko bizkaitar politikaria (j. 1940).
  • Sagrario Aranburu, nafar dantzaria, abeslaria eta piano-jotzailea (j. 1930).
  • Jasone Salaberria, bizkaitar linguista eta irakaslea (j. 1952).

Mundua

• 217 -
  • Karakala, erromatar enperadorea, Pretoriar Goardiak eraila.
  • Julio Martzial, Sabinoren semea, pretoriar guardia ko ofiziala.
• 1143 - Joan II.a Komneno, Bizantziar enperadorea (j. 1087).
• 1150 - Gertrudis Babenbergekoa, Bohemiako dukesa ezkontidea (j. c. 1118).
• 1364 - Joan II.a Frantziakoa, Frantziako erregea (j. 1319).
• 1492 - Lorentzo Medici, Florentziako printzea, arteen mezenas, bankari, olerkari eta filosofo pizkundetarra (j. 1449).
• 1512 - Margarita Brunswick-Lüneburgekoa, Brunswick-Lüneburgeko dukesa jaiotzez eta Mecklenburg-Stargardeko dukesa ezkontzaz (j. 1442).
• 1735 - Ferenc II.a Rákóczi, Transilvaniako printzea (j. 1676).
• 1791 - István Széchenyi, Hungariako politikaria (j. 1791).
• 1835 - Wilhelm von Humboldt, prusiar hizkuntzalari, filosofo, diplomatiko eta noblea (j. 1767).
• 1848 - Gaetano Donizetti, italiar musikagilea (j.1797).
• 1861 - Elisha Otis, estatubatuar asmatzailea, Otis igogailu konpainiaren sortzailea eta igogailuetarako segurtasun gailu baten asmatzailea (j. 1811).
• 1879 - Antonio Panizzi, italiar idazlea (j. 1797).
• 1885 - C. A. Rosetti, errumaniar idazlea (j. 1816).
• 1894 - Bankim Chandra Chatterji, indiar eleberrigilea (j. 1838).
• 1905 - Sarah E. Goode, estatubatuar asmatzailea, Estatu Batuetako patente bat jaso zuen lehen emakume afroamerikarra (j. 1855).
• 1918 - Grigori Txudnovski, Ukrainan jaiotako boltxebike judua (j. 1890).
• 1922 - Erich von Falkenhayn, Alemaniako Estatu Nagusiaren nagusia (j. 1861).
• 1925 - Karl von Pflanzer-Baltin, Austria-Hungariako jenerala, Lehen Mundu Gerran parte hartu zuena (j. 1855).
• 1931 - Erik Axel Karlfeldt, suediar poeta, 1931n hilondoko Literaturako Nobel Saria (j. 1864).
• 1936 -
  • Robert Barany, austriar medikua, 1914ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1876).
  • Božena Benešová, txekoslovakiar eleberrigile feminista (j. 1873).
• 1950 - Vatslav Nijinski, poloniar-errusiar ballet dantzari eta koreografoa (j. 1890).
• 1962 - Juan Belmonte, el Pasmo de Triana, espainiar zezenketaria (j. 1892).
• 1969 - Zinaida Aksentieva, ukrainar astronomo eta geofisikaria (j. 1900).
• 1973 - Pablo Picasso, espainiar margolari eta eskulturagilea, XX. mendeko artista esanguratsuenetarikoa (j. 1881).
• 1975 - Joseph Laniel, Frantziako lehen ministroa (j. 1889).
• 1977 - Stefania Turkewitx, ukrainar musikagile, piano-jotzaile eta musikologoa (j. 1898).
• 1981 - Omar Bradley, estatubatuar militarra (j. 1893).
• 1984 - Piotr Kapitsa, errusiar fisikaria, 1978ko Fisikako Nobel Saria (j. 1894).
• 1992 -
  • Mariano Aguilar Navarro, espainiar legelari, irakasle eta politikaria (j. 1916).
  • Daniel Bovet, suitzar botikaria, 1957ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1907).
• 1993 - Marian Anderson, estatubatuar kontraltoa, XX. mendeko ahotsik onenetarikoa (j. 1897).
• 1996 - Ben Johnson, estatubatuar aktorea (j. 1918).
• 1997 - Laura Nyro, estatubatuar egile abeslari, musikari eta piano-jotzailea (j. 1947).
• 2000 - Claire Trevor, estatubatuar aktorea (j. 1910).
• 2002 - María Félix, La Doña, mexikar aktorea (j. 1914).
• 2003 - José Couso, Telecinco espainiar telebista kate pribatuaren kameralaria (j. 1966).
• 2007 - Sol LeWitt, estatubatuar artista (j. 1928).
• 2010 -
  • Malcolm McLaren, Sex Pistols taldearen agentea (j. 1946).
  • Abel Muzorewa, Zimbabwe Rhodesiako lehen ministroa (j. 1925).
• 2011 - Xabier Gereño, euskal idazlea eta ohorezko euskaltzaina (j. 1924).
• 2013 -
  • Waldemar Esteves da Cunha, Santos hiriko Momo erregea, inoiz izan den Momo erregerik zaharrena (j. 1920).
  • Sara Montiel, espainiar aktore eta abeslaria (j. 1928).
  • José Luis Sampedro, espainiar idazlea eta ekonomialaria (j. 1917).
  • Margaret Thatcher, Erresuma Batuko lehen ministroa eta Thatcherismoaren sortzailea eta bultzatzaile nagusia (j. 1925).
• 2016 - Elizabeth Roemer, kometa eta asteroideen ikerketan espezializatutako estatubatuar astronomoa (j. 1929).
• 2018 - Chuck McCann, estatubatuar aktore, umorista eta gidoigilea (j. 1934).
• 2020 - Valeriu Muravschi, Moldaviako lehen ministroa (j. 1949).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Nahia/Nahaia/Nahis/Nahiane/Nahikari eta Juli.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2503
• Multimedia: 8 April

Apirilaren 7 | Urteko egutegi | Apirilaren 9