صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۵۳٬۶۱۴ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

گتسبی بزرگ رمانی نوشتهٔ نویسندهٔ آمریکایی، اف. اسکات فیتزجرالد است که در سال ۱۹۲۵ منتشر شد. این رمان که در عصر جاز در لانگ آیلند، در نزدیکی نیویورک رخ می‌دهد، روابط متقابل نیک کاراوی، راوی اول‌شخص داستان با جی گتسبی، میلیونر مرموز و فکر همیشگی گتسبی برای پیوستن دوباره به معشوقۀ سابقش، دیزی بیوکنن را شرح می‌دهد. این رمان الهامی از رابطه‌ای عاشقانه در جوانی فیتزجرالد با جینورا کینگِ مهمانی‌رو و مهمانی‌های آشوبگرانهٔ نورث شور لانگ آیلند بود که در سال ۱۹۲۲ در آن‌ها شرکت می‌کرد. فیتزجرالد به‌دنبال نقل‌مکان به ریویرای فرانسه، پیش‌نویسی از رمان را در سال ۱۹۲۴ کامل کرد. او پیش‌نویس را برای ویراستارش، مکسول پرکینز فرستاد که فیتزجرالد را متقاعد کرد تا این اثر را در زمستان پیش رو اصلاح کند. فیتزجرالد پس از بازبینی‌ها از متن، راضی اما درمورد اسم کتاب مردد بود و چندین عنوان را برای گزینش در نظر گرفت. طرح روی جلد فرانسیس کوگات فیتزجرالد را بسیار تحت‌تأثیر قرار داد و جنبه‌هایی از آن را در رمان گنجاند. این رمان از نه فصل تشکیل شده‌است. شخصیت گتسبی در آغاز رازآلود است و به‌مرور، گذشتۀ توأم با دروغ و واقعیت وی به‌کمک زندگی‌نامه و خودزندگی‌نامه آشکار می‌شود. نیک کاراوی که یکی از شخصیت‌های اصلی این رمان است، هم‌زمان روایت آن را نیز برعهده دارد و سعی می‌کند تا این کار را بی‌طرفانه انجام دهد. انتشارات اسکرینبرز گتسبی بزرگ را در آوریل ۱۹۲۵ منتشر کرد. پس از انتشار، نقادان به‌طور کلی نقدهای مطلوبی دربارۀ این رمان نوشتند؛ با این حال، برخی از آن‌ها معتقد بودند که این اثر با تلاش‌های قبلی فیتزجرالد برابری نمی‌کند. گتسبی در مقایسه با رمان‌های قبلی او، شکستی تجاری بود و انتظارات مالی فیتزجرالد برآورده نشد. هنگامی که این نویسنده در سال ۱۹۴۰ درگذشت، خودش را ناکام و این اثر را فراموش‌شده تصور می‌کرد.

ادامه... مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… صدای غرش شیر از فاصله هشت کیلومتری توسط انسان قابل شنیدن است، در حالی که این فاصله برای صدای انسان ۱۸۰ متر است؟ (در تصویر)
… فرانکلین روزولت تنها رئیس‌جمهور آمریکاست که چهار بار پیاپی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شده‌است؟
… نام خودمانی پله، در زبان پرتغالی بی‌معنی است و ریشه عبری دارد؟
… هیچ باستان‌شناسی جرات نزدیک شدن به منطقه باستانی سلیمان‌تپه را ندارد؟
… مرضیه ارفعی، نخستین زن ایرانی است که در نیروهای مسلح ایران درجه سرتیپی گرفت؟
…دلکش در ابتدا با اجرای ترانه‌های بومی مازندران در سال‌هایی که موسیقی بومی فراگیر نشده بود به شهرت رسید؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۵ اسفند ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۵۳٬۶۱۴ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

خرابی‌های پس از زلزله در ترکیه

در ۷۶مین دوره جشنواره فیلم بفتا ، فیلم در جبهه غرب خبری نیست برنده جایزه بهترین فیلم و شش جایزه دیگر شد.
در سانحه برخورد قطار در یونان ۴۴ کشته و عده ای مجروح شدند.
چرخند گابریل منجر به سیل گسترده و خسارات فراوان در نیوزیلند شد.
زمین‌لرزه‌های سهمگینی ترکیه و سوریه را لرزاند (تصویر) و بیش از ۵۱٬۰۰۰ نفر کشته و ۱۲۲٬۰۰۰ زخمی برجای گذاشت.
در انتخابات سراسری موناکو، حزب اتحادیه ملی مونگاسک به رهبری بریژیت بوکون-پاژس تمام ۲۴ کرسی شورای ملی را تصاحب کرد.

یادبودها

امروز: دوشنبه، ۶ مارس ۲۰۲۳ میلادی برابر ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۱۳ شعبان ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

در غنا: روز استقلال (۱۹۵۷)، در ایران: روز درخت‌کاری

رویدادها

۱۰۷۹ - خیام، گاه‌شماری جلالی را تکمیل کرد.
۱۵۲۱ - فردیناند ماژلان و خدمهٔ کشتی‌اش اولین اروپایی‌هایی بودند که به جزیرهٔ گوآم (در نقشه) از مجمع‌الجزایر ماریانا پاگذاشتند.
۱۸۶۹ - دیمیتری مندلیف اولین جدول تناوبی عناصر را به انجمن شیمی روسیه ارائه کرد.

زادروزها

۱۴۷۵ - زادروز میکل آنژ نقاش و مجسمه‌ساز شهیر ایتالیایی
۱۷۸۷ - زادروز یوزف فون فراونهوفر فیزیکدان آلمانی قرن نوزدهم
۱۹۲۷ - زادروز گابریل گارسیا مارکز رمان‌نویس، روزنامه‌نگار، ناشر و فعال سیاسی کلمبیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات
۱۹۳۷ - زادروز والنتینا ترشکوا کیهان‌نورد روس، نخستین زن فضانورد جهان
۱۹۴۶ - زادروز دیوید گیلمور گیتاریست، خواننده، آوازنویس انگلیسی، از اعضاء گروه پینک فلوید
۱۹۷۲ - زادروز شکیل اونیل بسکتبالیست آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۰۴۰ - درگذشت ابن هیثم ریاضیدان و فیزیکدان ایرانی
۱۹۰۰ - درگذشت گوتلیب دایملر مهندس، مکانیک، طراح صنعتی و صنعتگر آلمانی
۱۹۷۳ - درگذشت پرل باک نویسندهٔ آمریکایی برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۳۸
۱۹۸۲ - درگذشت آین رند رمان‌نویس، فیلسوف، نمایشنامه‌نویس و فیلمنامه‌نویس روسی - آمریکایی، بنیانگذار «عینیت‌گرایی» (آبژکتویسم)
۱۹۸۶ - درگذشت جورجیا اوکیف نقاش زن آمریکایی
۲۰۰۵ - درگذشت هانس بته دانشمند و فیزیکدان سرشناس آمریکایی آلمانی، الاصل برندهٔ جایزه نوبل فیزیک

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای مارس – یادبودهای بیشتر…