صفحهٔ اصلی
عبّاس میرزا (۲۶ اوت ۱۷۸۹ – ۲۵ اکتبر ۱۸۳۳) نامدار به عبّاس میرزا نایِبُالسَّلطَنه از شاهزادگان قاجار و فرزند فتحعلیشاه و آسیهخانم دولو بود که در فاصلهٔ سالهای ۱۷۹۹ تا ۱۸۳۳ ولایتعهد ایران و نیابت سلطنت پدرش در آذربایجان را بر عهده داشت. او پیش از مرگ پدرش درگذشت و پسرش محمد میرزا جانشین او شد.
عباس میرزا در عصر جنگهای ایران و روسیه در آذربایجان و قفقاز رشد کرد. فتحعلی شاه در ۲۰ مارس ۱۷۹۹ برای شاهزاده عباس میرزا با عنوان «نایبالسلطنه» تاجگذاری کرد. در همان زمان عباس میرزا حکمرانِ آذربایجان شد. در سال ۱۸۰۳، مراسم ازدواج او با دختر میرزا محمدخان دَوَلّو قاجار در تهران برگزار شد. در تابستان ۱۸۰۵ بهطور رسمی به سمت حکمران «آذربایجان و قرهباغ، از قپلان کوه تا دربند» منصوب شد. در جنگ اول روسیه و ایران و در اول ژوئیهٔ ۱۸۰۴، با سیسیانوف در ایروان جنگید که نتیجهای قطعی نداشت. این جنگ سرانجام پس از ده سال با انعقاد عهدنامهٔ گلستان با شکست ایران پایان رسید که موجب واگذاری دربند، باکو و شروان شد. پس از جنگ اول روس و ایران، همراه با برادرش محمدعلی میرزا به عثمانی حمله کرد، اما ناگزیر از صلح شد. جنگ با معاهدهٔ ارزروم پایان یافت. از آنجا که صلح گلستان به حل و فصل نهایی اختلافات روسیه و ایران منجر نشد، در مهٔ ۱۸۲۶ ارتش روسیه میرک در خانات ایروان را اشغال کردند. در سپتامبر ۱۸۲۶، عباس میرزا از طریق شوشی به سمت گنجه پیشروی کرد، اما شکست شدیدی را متحمل شد. روسها به آذربایجان نفوذ کردند و تبریز را در ۲۴ اکتبر ۱۸۲۷ تسخیر کردند. به موجب شرایط معاهده ترکمانچای، تمام سرزمینهای شمال ارس به روسیه واگذار شد. افزون بر اینها، ۲۰ میلیون روبل غرامت به ایران تحمیل شد. در پی آن، محافل درباری در تهران او را بهعنوان طرفدار روس به دیدهٔ مذمت نگریستند.
- … سوسن تسلیمی، هنرپیشه باشو، غریبه کوچک برای جلوگیری از سانسور فیلم، مجبور بود طوری بدود که بدن او زیاد تکان نخورد؟ (در تصویر)
- … در بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۰۰ از کبوتر به عنوان هدف در مسابقات تیراندازی استفاده میشد؟
- … اگر پیاز در زیر آب جاری بریده شود، باعث سوزش چشم نمیشود؟
- … زبان آذری زبان باستانی سرزمین آذربایجان و زبانی از خانواده زبانهای آریایی است و ارتباطی با زبان ترکی آذربایجانی ندارد؟
- … یاقوت حموی هنگام فرار از حمله مغول، همه اموالش را رها کرد و تنها کتابها و یادداشتهایش را برداشت که بعداً معجمالبلدان را با استفاده از همانها نوشت؟
- … عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان و نظریهپردازِ ژَنولوژی، شعار زن، زندگی، آزادی را در تقابل با سهگانهٔ «سکس، مرگ، بردهداری» توصیف کرده بود؟
- کریس هیپکینز (تصویر)، پس از جاسیندا آردرن به عنوان نخستوزیر نیوزیلند و رهبر حزب کارگر این کشور انتخاب شد.
- کنستانتین دوم، آخرین پادشاه یونان در سن ۸۲ سالگی درگذشت.
- حامیان ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور سابق برزیل، به کنگره ملی، دادگاه فدرال عالی و کاخ پلانالتو حمله کردند.
- کرواسی با پذیرش یورو به منطقه شنگن پیوست.
- پاپ بندیکت شانزدهم رهبر پیشین کاتولیکهای جهان در ۹۵ سالگی درگذشت.
امروز: یکشنبه، ۲۹ ژانویه ۲۰۲۳ میلادی برابر ۹ بهمن ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۷ رجب ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۹۹۶ - ژاک شیراک، رئیسجمهور فرانسه، پایان قطعی آزمایش جنگافزار هستهای این کشور را اعلام کرد.
- ۲۰۰۲ - در سخنرانی وضعیت کشور آمریکا، جرج دبلیو بوش رئیسجمهور آمریکا جمهوری اسلامی ایران، عراق و کره شمالی را که به گفتهٔ او «حامیان تروریسم» بودند «محور شرارت» خواند.
- زادروزها
- ۱۸۱۰ – زادروز ارنست ادوارد کومر ریاضیدان آلمانی.
- ۱۸۶۰ - زادروز آنتوان چخوف (در تصویر) نویسنده و نمایشنامهنویس برجستهٔ روسی
- ۱۹۲۶ - زادروز عبدالسلام، فیزیکدان پاکستانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک.
- ۱۹۵۴ - زادروز اپرا وینفری، از مشهورترین و مطرحترین مجریهای تلویزیونی آمریکا و جهان.
- درگذشتها
- ۱۶۷۶ - درگذشت الکسیس یکم روسیه، تزار روسیه
- ۱۹۳۴ - درگذشت فریتس هابر، شیمیدان آلمانی؛ برندهٔ جایزه نوبل شیمی.
- ۱۹۶۲ - درگذشت فریتز کرایسلر، آهنگساز و ویولونیست آمریکایی متولد اتریش.
- ۱۹۶۳ - درگذشت رابرت فراست، شاعر آمریکایی.