سده

برای دیگر کاربردها سده (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سَده یا قَرن یکای زمان و برابر است با یکصد ۱۰۰ سال. همانند ۱۰ دهه و ۱۰۰۰ هزاره.

ریشه‌شناسی

قرن وام واژه ای عربی در فارسی است که معادل سده است. قرن در زبان فارسی بیشتر از سده بکار می‌رود.

سال آغازین و پایان سده

در یک مدل سال شماری قاعده بر این است که سال یکم هر سده آغاز آن سده است؛ بنابراین سدهٔ بیستم از سال ۱۹۰۱ (۰۱/۰۱/۰۱ آغاز سده است) تا پایان سال ۲۰۰۰ ادامه داشته‌است؛ یعنی آغاز سده‌شماری با سال ۱ آغاز می‌شود. اما در یک مدل دیگر که بیشتر محبوبیت دارد و در عمل بیشتر بکار می‌رود سده را بر اساس سال‌هایی که رقم صدگان و بالاتر مشترک دارند نام‌گذاری می‌کنند و تمام مثلاً سال‌هایی به ۱۹ شروع می‌شوند (از جمله ۱۹۰۰) متعلق به سده بیستم دانسته می‌شوند.

جشن سده

فردوسی شاعر بزرگ و به نام کشور ایران نظراتی درباره ی جشن سده بیان کرده است.

شب آمد بر افروخت آتش چو کوه ؛ همان شاه در گرد او با گروه

یکی جشن کرد آن شب و باده خْوَرد ؛ سده نام آن جشن فرخنده کرد

ز هوشنگ ماند این سده یادگار ؛ بسی باد چون او دگر شهریار

کز آباد کردن جهان شاد کرد ؛ جهانی به نیکی از او یاد کرد

فردوسی در شاهنامه اشاره خاصی به جشن سده داشته است و معتقد است که،  جشن سده به خاطر پدید آمدن آتش از سوی هوشنگ پدید آمده است.

جستارهای وابسته

• جشن سده

منابع

Wikipedia-bijdragers, "Eeuw," Wikipedia, de vrije encyclopedie, http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eeuw&oldid=19667322 (accessed januari ۱۳، ۲۰۱۰).