900

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Król Anglii
899 Edward Starszy 924
Hrabia Aragonii
893 Galindo II 922
Król Armenii
890 Symbat I Męczennik 913
Hrabia Barcelony
897 Wilfred Borrell II 911
Książę Bawarii
889 Luitpold 907
Książę Burgundii
880 Ryszard I Prawodawca 921
Cesarz Bizancjum
886 Leon VI Filozof 912
886 Aleksander 913
Chan Bułgarii
893 Symeon I 913
Cesarz Chin
888 Zhaozong 904
Książę Czech
895 Spitygniew I 915
Władca Egiptu
896 Harun Ibn Chumarawajh 904
Król Franków
wschodnich
900 Ludwik IV Dziecię 911
Król Franków
zachodnich
893 Karol III Prostak 922
Cesarz Japonii
897 Daigo 930
Kalif
892 Al-Mu'tadid 902
Wielki książę
Kijowa
882 Oleg Mądry 912
Patriarcha
Konstantynopola
893 Antoni II Kauleas 901
Król Leónu
866 Alfons III Wielki 910
Król Mercji
879 Aethelred 911
Król Nawarry
880 Fortun Garces 905
Król Norwegii
872 Harald Pięknowłosy 930
Papież
898 Jan IX 900
900 Benedykt IV 903
Książę Saksonii
880 Otto Dostojny 912
Król Szkocji
889 Donald II 900
900 Konstantyn II 943
Doża Wenecji
888 Pietro Tribuno 912
Książę Węgier
896 Arpad 907
Książę wielkomorawski
894 Mojmir II 906
894 Świętopełk II 906

Rok 900 / CM

stulecia: VIII wiek ~ IX wiek ~ X wiek
lata: 890 « 895 « 896 « 897 « 898 « 899 « 900 » 901 » 902 » 903 » 904 » 905 » 910


Wydarzenia[edytuj | edytuj kod]

Miejsca[edytuj | edytuj kod]

Imperium Arabskie[edytuj | edytuj kod]

  • Wiosna – siły pod dowództwem transoksańskiego emira Isma'il ibn Ahmad zwyciężyły w Balch (Północny Afganistan) nad Amrem ibn al-Layth; ten ostatni zostaje schwytany i wysłany do kalifa Al-Mu'tadida w Bagdadzie[1]. Dynastia Samanidów rządzi Khorasanem, a także Transoksanią[2]. Kilka miesięcy później Samanowcy podbili emirat Zaydida w Tabarystanie. To zwycięstwo zapoczątkowało rozproszenie miejscowych szyitów przez nową sunnicką potęgę.
  • Wojna arabsko-bizantyjska: cesarz Leon VI rozpoczyna ofensywę przeciwko armii Abbasydów w Cylicji, Mezopotamii i Armenii. Kontynuuje także wojnę z muzułmanami na Sycylii i południowych Włoszech[3].
  • Fatymidzi odrywają się od kalifatu Abbasydów i migrują do Afryki Północnej. Twierdzą, że są potomkami Fatimy bint Muhammad, córki islamskiego proroka Mahometa.
  • Karmaci z Al-Bahrayn, pod Abū-Sa'id Jannābī, odnieśli wielkie zwycięstwo nad armią Abbasydów dowodzoną przez Al-Abbasa ibn 'Amra al-Ghanawi.

Europa[edytuj | edytuj kod]

  • Zbudowano gród plemienny w miejscowości Ewinów w Wielkopolsce[4].
  • 4 lutego – możni wybrali na króla wschodniofrankońskiego Ludwika III Dziecię, syna cesarza Arnulfa. Najbardziej wpływowymi radnymi Ludwika są Hatto I, arcybiskup Moguncji i Salomon III – biskup Konstancji[5].
  • Wiosna – Atenulf I, lombardzki książę Kapui, podbija Księstwo Benewentu. Pozbywa się księcia Radelchisa II i jednoczy dwie południowe księstwa Lombard w Mezzogiorno (południowe Włochy). Bizantyjczycy oferują strategiczny sojusz Atenulfowi, który kieruje kampanią przeciwko Saracenom. Osiedliły się nad brzegiem rzeki Garigliano. Stąd arabskie hordy przeprowadzały regularne najazdy[6].
  • 8 czerwca – Edward Starszy (syn Alfreda Wielkiego) zostaje koronowany na króla Anglii w Kingston upon Thames[7].
  • 17 czerwca – Baldwin II Łysy, hrabia Flandrii, zamordował Fulka Czcigodnego, biskupa Reims[8].
  • 29 czerwca – Wenecjanie bronią się przed najeźdźcami madziarskimi w Rialto[9].
  • Lato – Po śmierci żony Zoe Zoutzes cesarz bizantyjski Leon VI poślubia Eudokię Bajanę[10]
  • Sierpień – Abdallah, syn aghlabidzkiego emira Ibrahima II, tłumi bunt swoich muzułmańskich poddanych, a następnie inicjuje kampanię przeciwko ostatnim bizantyńskim fortecom na Sycylii[3].
  • 13 sierpnia – Zwentibold, król Lotaryngii, zostaje zabity w bitwie nad Mozą, walcząc ze swymi zbuntowanymi poddanymi, którzy następnie uznają Ludwika IV za prawowitego zwierzchnika[11]
  • 12 października – Po najazdach Madziarów na Lombardię król Ludwik III Ślepy zostaje wezwany do Włoch przez szlachciców. Podbija Pawię, zmuszając króla Berengara I do ucieczki i zostaje Królem Włoch[12].
  • Król Donald II zostaje zabity po 11 latach panowania. Jego następcą zostaje jego kuzyn Konstantyn II jako król Szkocji[13]; jego rządy będą trwały ponad 40 lat.
  • Docibilis I z Gaety i jego Saraceńscy najemnicy podjęli nieudany atak na Kapuę[14].
  • Po odrzuceniu propozycji sojuszu przez Bawarów, Węgrzy zaatakowali ten kraj, okupując Panonię, która do dziś pozostaje częścią państwa węgierskiego.

Azja[edytuj | edytuj kod]

  • 21 kwietnia – Namwaran i jego dzieci, Lady Angkatan i Bukah, otrzymują ułaskawienie od Lakana (władcy) Tondo, reprezentowanego przez Jayadewa, lorda ministra regionu Pila, który uwolnił ich od wszystkich swoich długów zapisanych w tzw. "Laguna Copperplate Inscription" (Filipiny).
  • Maravarman Rajasimha II, król Pandy, zaczyna rządzić. Ciągle toczy wojnę z Cholą (swoim panem) i zostaje ostatnim władcą pierwszego imperium Pandy (Indie)[15].
  • 1 grudnia – Imperator Zhao Zong zostaje zniesiony i zmuszony przez grupę eunuchów Tang prowadzonych przez Liu Jishu, by zrzec się tronu swojemu synowi, Księciu Li Yu (do 901).

Ameryka[edytuj | edytuj kod]

  • Okres postklasyczny: cywilizacja Majów, która rozkwitła przez około 650 lat na wyżynnych obszarach, 9obecnie Ameryka Środkowa), dobiega końca w wyniku wyczerpania zasobów rolnych lub działań wojennych pomiędzy około 40 rywalizującymi miastami-państwami. Wielkie kamienne piramidy, boiska i inne konstrukcje w takich miastach jak Tikal, Copán i Palenque są opuszczone i porośnięte dżunglą, podobny los spotka rzeźby Majów, którzy opracowali kalendarz oparty na niemal doskonałych astronomicznych pomiarach. Miasta takie jak Chichen Itza, Mayapan i Uxmal na wyżynach Półwyspu Jukatan będą nadal się rozwijać.
  • W Peru ludzie z Lambayeque osiedlają się na obszarach wcześniej opracowanych przez Moche (przybliżona data).

Wydarzenia tematyczne[edytuj | edytuj kod]

Sztuka[edytuj | edytuj kod]

Religia[edytuj | edytuj kod]

Handel[edytuj | edytuj kod]

  • Na wschodnie wybrzeże Afryki ma wpływ handel, a arabscy, perscy i indyjscy kupcy mieszają się z rdzennym Bantu. Wiele przybrzeżnych Bantu przyjmuje islam, sięgając aż na południe, do Sofali (Mozambik).

Odkrycia[edytuj | edytuj kod]

  • Grenlandia zostaje odkryta przez Norseman Gunnbjörn Ulfsson, płynącego z Norwegii na Islandię: jest zestrzelony przez burzę i widzi kilka wysp u wybrzeży (przybliżona data).

Medycyna[edytuj | edytuj kod]

Perski naukowiec Muhammad ibn Zakariya al-Razi odróżnia ospę od odry w trakcie swoich badań.

Urodzili się[edytuj | edytuj kod]

  • Abū Ja'far al-Khāzin, perski astronom (zm. 971)
  • Adaldag, arcybiskup Bremy (przybliżona data) (zm. 988)
  • Berengar II, król Włoch (przybliżona data) (zm. 966)
  • Bertold, książę Bawarii (przybliżona data) (zm. 947)
  • Konrad, biskup Konstancji (przybliżona data) (zm. 975)
  • Fujiwara no Saneyori, japoński mąż stanu (zm. 970)
  • Gero, arcybiskup Kolonii (przybliżona data) (zm. 976)
  • Gero, frankijski szlachcic (przybliżona data) (zm. 965)
  • Jean de Gorze, frankisjki opat i dyplomata (zm. 974)
  • Mord Fiddle, islandski farmer i znawca prawa (zm. 968)
  • Nikodem z Mammoli, włoski mnich (zm. 990)
  • Ramiro II, król Leónu (przybliżona data) (zm. 951)
  • Ramwold, frankijski opat (przybliżona data) (zm. 1000)
  • Ratbod, frankijski dowódca wojskowy, hrabia na Diessen-Andechs (przybliżona data) (zm. 953)
  • Yang Pu, władca Wu (zm. 939)

Zmarli[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Par Ṭabarī (translated by Franz Rosenthal): The return of the Caliphate to Baghdad. SUNY Press, 1985. ISBN 978-0-87395-876-9.
  2. René Grousset (1885-1952): L'empire des steppes, Attila, Gengis-Khan, Tamerlan. Wyd. 4. Paris: Payot, 1965.
  3. a b Louis Bréhier: Vie et mort de Byzance. Paris: Albin Michel, 1946, s. 596.
  4. Kolejne grodziska | Gunthera miejsce w sieci, gunthera.wordpress.com [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  5. Jacques Flach Les Origines de l'ancienne France. Volume 4 Ayer Publishing ISBN 978-0-8337-1147-2
  6. Barbara M. Kreutz Before the Normans University of Pennsylvania Press, 1996 ISBN 978-0-8122-1587-8
  7. N. J. Higham, David Hill Edward the Elder, 899-924 Routledge, 2001 ISBN 978-0-415-21497-1
  8. Heinrich Joseph Wetzer Dictionnaire encyclopédique de la théologie catholique Gaume frères et J. Duprey, 1864
  9. Enrico Guidoni La ville européenne: formation et signification du quatrième au onzième siècle Editions Mardaga, 1981 ISBN 978-2-87009-133-3
  10. Theodora Antonopoulou, The Homilies of the Emperor Leo VI, Leiden: BRILL, 1997, ISBN 978-90-04-10814-1, OCLC 36423417.
  11. A. Charguéraud Les batards célèbres M. Lévy, 1859
  12. Charles Albert Cingria, La reine Berthe, Lausanne (Suisse): L'Age d'Homme, 1992, ISBN 978-2-8251-0347-0, OCLC 29640709.
  13. Fiona Somerset Fry The history of Scotland Routledge, 1985 ISBN 978-0-415-06601-3
  14. Caravale, Mario (ed). Dizionario Biografico degli Italiani XL Di Fausto – Donadoni. Rome, 1991.
  15. N. Jayapalan: History of India. Atlantic opublikowanys & Distri, 2001. ISBN 978-81-7156-928-1.
  16. Artaud de Montor Histoire des souverains pontifes romains Didot, 1846