Wikipedia:Pagina principala

Bainvegni tar la Vichipedia rumantscha, l'enciclopedia libra a la quala mintgin po contribuir – ils emprims pass èn fitg simpels!

Oz è venderdi, ils 18 da november 2022 e nus avain actualmain 3’757 artitgels.

Geografia  Istorgia  Sport

Scienzas  Religiun  Politica

Persunas  Cultura ed art  Linguistica

Grischun  Svizra  Lingua rumantscha

Tut ils artitgels Artitgels recumandads Artitgels tenor idiom

Artitgel da l’emna Il charpin (Carpinus betulus), er fau alv u fau coller, tutga tar il gener Carpinus entaifer la famiglia Betulaceae. La spezia crescha sco planta da grondezza mesauna u sco chaglia en l’Europa e l’Asia dal Vest. Cuntrari a quai ch’il num fau alv u fau coller sugerescha, n’è la planta betg parentada cun il fau verd (Fagus sylvatica). La denominaziun ‹fau› deriva da la sumeglientscha exteriura cun il fau verd (grondezza, furma e muster dals gnervs da la feglia, scorsa glischa); areguard autras caracteristicas (habitus, fritgs) èn las duas spezias però dal tuttafatg differentas. Sco ‹fau alv› vegn la spezia designada perquai che ses lain è pli cler che quel dal fau verd. Er en autras linguas han ins fatg questa colliaziun (sistematicamain faussa) dal fau alv tar il fau verd, per exempel cun numnar l’emprim ‹Hainbuche› u ‹Hagebuche›. Dal num ‹Hainbuche› deriva er l’adjectiv ‹hanebüchen› (per ‹grop›, ‹rubiesti› resp. figurativ ‹maiudì›, ‹impertinent›) che sa referescha al lain dir e zai da la planta. Tar il charpin sa tracti d’ina planta che perda la feglia d’atun, che cuntanscha autezzas da 25 meters ed in diameter dal bist da fin in meter. En il Caucasus vegn la planta schizunt fin 35 meters auta. La vegliadetgna maximala munta a ca. 150 onns. En effectivs serrads furman ils bists mutagls da 8–10 meters lunghezza, en cas extrems da fin a 18 meters. Il bist ha per il pli in profil irregular ed è savens guersch.  » Leger vinavant Anteriurs artitgels da l'emna Maletg da l’emna La tur residenziala dils vizdums da Raron. Foto: Hans Stieglitz Anteriurs maletgs da l'emna Dapli rumantsch en la rait Il suandant è ina survista da purschidas rumantschas sin Internet. Pledari Grond online (rumantsch-tudestg) chattà.ch Lexicon Istoric Retic Radio e Televisiun Rumantscha Lia Rumantscha Giuventetgna Rumantscha (GiuRu) Punts, la gasetta giuvna Pledari rumantsch, talian, franzos, englais, tudestg Crestomazia Retorumantscha Digitala Tut davart software rumantscha

Davart Vichipedia Vichipedia è in'enciclopedia online, cooperativa e gratuita. Disponibla en passa 280 linguas, tracta Vichipedia temas tipics per enciclopedias, ma era tals preschents en almanacs, lexicons geografics e publicaziuns spezialisadas. Vichipedia è libramain modifitgabla, vul dir che mintgin po contribuir als artitgels gia existents u crear novs. Mintga cuntegn vegn publitgà sut la licenza Creative Commons CC-BY-SA e po perquai vegnì copià e reutilisà sch'ils cundiziuns da la licenza vegnan observadas. Participaziun Vuls ta participar? Legia las pretensiuns minimalas per artitgels; la registraziun è recumandada ma betg obligatorica. Vuls empruvar? Has basegn d'agid? Legia las instrucziuns u tschenta ina dumonda en la pinta. Gida a scriver e meglierar ils artitgels che mintga Vichipedia duai aver. ils 100 artitgels vitals. Projects accumpagnants Wikimedia Commons Collecziun da datotecas multimedialas Wikisource Collecziun da texts rumantschs sin il Wikisource multiling Wikisource Collecziun da texts rumantschs sin il Wikisource talian Wikibooks Cudeschs Wikispecies Inventari da spezias Meta-Wiki Coordinaziun tranter tut ils projects da Wikimedia Translatewiki Translaziun da l'interfatscha d'utilisader per rumantsch Wikidata Banca da datas universala