صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۳۵٬۵۸۶ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فهیمه اکبر با نام دوشیزگی فهیمه یمین اسفندیاری (آذر ۱۲۹۶ – ۱۲ شهریور ۱۳۸۸) خواننده و نویسندهٔ گیلان‌شناس و فعال اجتماعی بود. او فرزند اسدالله یمین اسفندیاری، از سیاستمداران دورهٔ پهلوی بود و به خاطر سرکنسول بودن پدرش، سنین کودکی خود را در باکو گذراند. استعداد موسیقی فهیمه در باکو کشف شد و پس از بازگشت به ایران، کار موسیقایی را ادامه داد و مدتی شاگرد مرتضی خان محجوبی شد. او به سبک شانسون‌های اروپایی آواز می‌خواند و آواز خواندن به چند زبان را می‌دانست. در سال ۱۳۱۷، فهیمه با محسن اکبر ازدواج کرد و نام خانوادگی شوهرش را به روی خود گذاشت. فهیمه و محسن اکبر در گیلان ساکن شدند و در آنجا فهیمه به پژوهش فرهنگ گیلک‌ها پرداخت. او نخستین کتاب دربارهٔ آشپزی گیلان را به رشتهٔ تحریر درآورد و به خواندن ترانه‌های گیلکی روی آورد. فهیمه همچنین در فعالیت‌های اجتماعی مردم‌نهاد فعالیت داشت. پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، فهیمه و محسن به همراه سه فرزندشان، به ایالات متحده آمریکا کوچیدند. فهیمه در سال‌های حضورش در آمریکا، یک آلبوم موسیقی گیلکی در این کشور منتشر کرد. او سرانجام در شهریور ۱۳۸۸، در سن ۹۱ سالگی، در شهر واشینگتن، دی.سی. درگذشت.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… شرکت نینتندو که امروزه در زمینه ساخت کنسول بازی ویدئویی و بازی‌های رایانه‌ای فعال است، در سال ۱۸۸۹ به عنوان شرکت تولیدکننده ورق‌های بازی هانافودا تأسیس شد؟(در تصویر)
… پرچم اوهایو تنها پرچم در میان ایالت‌های آمریکا است که شکل مستطیلی ندارد؟
… مرغ کریچ‌ساز ساتن در فصل جفت‌گیری و برای جلب نظر ماده، انواع اشیاء شیشه‌ای و پلاستیکی آبی رنگ را در درون آشیانه قرار می‌دهد؟
… زینب بیگم یکی از پرنفوذترین و قدرتمندترین شاهزاده خانم‌های عصر صفوی بود و گاه نیز به عنوان تنها زن، در شورای روزمره دولت که بالاترین نهاد مشورتی کشور بود حضور می‌یافت؟
… معامله در مستیِ استیو پرکینز در بازار آتی نفت باعث افزایش ۱٫۵ دلاری قیمت هر بشکه نفت برنت و رسیدن آن به بالاترین حد خود در هشت ماه شد؟
… بازگشایی مقبره آنه بوهمی ملکه هم‌نشین و همسر ریچارد دوم انگلستان در کلیسای وست‌مینستر به سال ۱۸۷۱ مشخص ساخت که بسیاری از استخوانهای وی از طریق سوراخ کنار تابوت به سرقت رفته است؟
… منظور از سفرهای قریش که در سوره قریش ذکر آن آمده‌، سفرهای تجاری این قبیله به یمن در زمستان و غزه و دمشق در تابستان است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۴ آبان ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۳۵٬۵۸۶ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

ریشی سوناک

ریشی سوناک (در تصویر) به عنوان جانشین لیز تراس، رهبر حزب محافظه‌کار و نخست‌وزیر بریتانیا انتخاب شد.
شی جین پینگ برای سومین دوره متوالی توسط کنگره ملی حزب کمونیست چین به عنوان رهبر چین برگزیده شد.
لیز تراس بدنبال یک بحران دولتی، از نخست‌وزیری بریتانیا استعفا داد.
اولف کریسترسون در پی توافق بین چهار حزب سوئدی به‌عنوان نخست‌وزیر سوئد انتخاب شد.
در آتش‌سوزی زندان اوین، مرکز اصلی بازداشت زندانیان سیاسی ایران، چندین نفر زخمی و کشته شدند.

یادبودها

امروز: چهارشنبه، ۲۶ اکتبر ۲۰۲۲ میلادی برابر ۴ آبان ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۳۰ ربیع‌الاول ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

پرونده:Shah at his Palace.jpg

رویدادها

۱۳۵۹ - سقوط خرمشهر و اشغال آن توسط ارتش عراق، پس از مقاومت ۳۴ روزه رزمندگان ایرانی.
۱۹۶۷ - محمدرضا پهلوی آخرین پادشاه ایران که از سلطنت او ۲۶ سال می‌گذشت، در چهل و هشتمین زادروز خود، تاج‌گذاری کرد.
۱۹۷۳ - جنگ یوم کیپور یکی از جنگ‌های مهم بین اعراب (مصر، عراق و سوریه) و اسرائیل با پیروزی اسرائیل پایان یافت.
۱۹۷۹ - پارک چونگ هی که در دوران ۱۸ سال ریاست او بر دولت کره جنوبی، با وجود محدودیت‌های آزادی مدنی و سرکوب فعالیت مخالفان سیاسی، این کشور به رشد اقتصادی بی‌سابقه‌ای رسیده بود، توسط دوست خود؛ «کیم جائه کیو» رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کره جنوبی به قتل رسید.

زادروزها

۱۲۹۸ - (صدمین) زادروز محمدرضا پهلوی آخرین پادشاه ایران (در تصویر)
۱۲۹۸ - زادروز اشرف پهلوی خواهر آخرین پادشاه ایران
۱۶۸۵ - زادروز دومنیکو اسکارلاتی آهنگساز ایتالیایی، فرزند الساندرو اسکارلاتی
۱۹۱۶ - زادروز فرانسوا میتران، نخستین رئیس‌جمهور سوسیالیست فرانسه
۱۹۴۷ - زادروز هیلاری کلینتون وزیر سابق امور خارجه آمریکا در کابینه اول باراک اوباما، همسر بیل کلینتون چهل و دومین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا و بانوی اول ایالات متحده از سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱
۱۹۵۹ - زادروز اوو مورالس رئیس‌جمهور بولیوی
۱۹۷۳ - زادروز ست مک‌فارلن انیماتور، نویسنده، کمدین، تهیه‌کننده، بازیگر، خواننده، کارگردان و صداپیشهٔ آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۳۸۲ - درگذشت ویگن دردریان خواننده و هنرپیشهٔ ایرانی
۸۹۹ - درگذشت آلفرد بزرگ پادشاه وسکس واقع در جنوب غربی انگلستان از سال ۸۷۱ تا ۸۹۹
۱۷۶۴ - درگذشت ویلیام هوگارت گراورساز، نقاش، طنز نویس تصویری، منتقد اجتماعی و طراح کارتن دنباله‌دار انگلیسی
۱۸۹۰ - درگذشت کارلو کلودی نویسندهٔ کودک و نوجوان اهل ایتالیا، خالق پینوکیو
۱۹۰۲ - درگذشت الیزابت کدی، فعال اجتماعی و حقوق زنان اهل ایالات متحده
۱۹۰۹ - درگذشت ایتو هیروبومی نخستین، پنجمین، هفتمین و دهمین نخست‌وزیر ژاپن
۱۹۵۷ - درگذشت نیکوس کازانتزاکیس نویسنده، شاعر، خبرنگار، مترجم و جهانگرد یونانی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر…