زبان فارسی از قدیم الایام در سرزمین های امروزی که به نامهای افغانستان، ایران، تاجکستان، ازبکستان یاد میگردند بطور گسترده به آن تکلم میکنند.
تال 70 سال قبل این زبان در شبه قاره هند زبان رسمی بود. این زبان توسط علما، دولت مردان، تجار، شعرا، مراکز تجارتی و داد و ستد و مدارس و دانشگاه ها مروج بود. به نسبت روانی و کامل بودن این زبان و به نسبت اینکه فارسی را هر کسی وقتی یاد بگیرد دیگر از لذت تحریر و تقریر آن سیر نمیشود، این زبان همچنان در حال توسعه است و بر شیرنی اش افزوده میشود.
تقسیم شدن فارسی زبانان ذریعۀ سرحدات سیاسی باعث ظهور اصطلاحات و کلماتی میشود که مختص به همان منطقۀ جغرافیایی میباشد. این پدیده حتی بدون وجود سرحدات و صرف در نواحی جغرافیایی هم بوجود میاید.
با ظهور کیپیوتر (رایانه) به مشکلات جدیدی مواجه شده ایم. قرارگرفتن حروف در صفحۀ کلید و معیار های عددی و واحد های پولی ایجاب داشتن صفحه کلید بخصوص برای هر منطقۀ جغرافیایی میکند. مثلا واحد پولی ایران و افغانستان هرکدام ایجاب داشتن دکمۀ جداگانه را میکند. جداکنندۀ واعداد اعشاری مثلا 5 و 2 دهم به طرق مختلف 5.2 یا 5،2 یا 5/2 نشان داده خواهد شد و این تابع معیار همان مملکت میباشد.
فارسی افغانستان، ایران و تاجیکستان
هر فارسی زبان چه در ایران یا افغانستان یا در تاجیکستان باشد و در چه ازبکستان با زبان و ادب و فرهنگ خوش رابطه قوی غیر قابل گسستن دارند.
هر فارسی زبان در هر گوشۀ با گوش دادن به گفتار متن معمولی یا شعر چه شعر مولوی جلال الدین بلخی باشد و چه شعر خواجه حافظ شیرازی و چه اشعار رودکی سمرقندی باشد، هیچ مشکل ندارند.
در تاجیکستان متاسفانه فرهنگ غنی و ادب فارسی تاجیکی با سقوط شوری، نظام حالم بر تاجیکستان حروف سریلیک (مشابه روسی) را بر مردم تحمیل کرده اند تا فارسی را به حروف سریلیک بنویسند. مثلا جملۀ “من فارسی را دوست میدارم” بصورت “Ман форсиро дӯст медорам.” نوشته میشود که مایۀ تاسف است. در الفبای سریلیک صدا های ه، ج، ق و جود ندارند. فرق میان حروف ص، س، ث و حروف ذ، ز، ظ و حروف ض و د ممکن نیست. نمیدانم چطور کسانیکه این تصمیم را گرفته اند چه جواب به نسلهای آینده خواهند داشت که ایشان را از زبان و فرهنگ و تاریخ درخشتان شان بیگانه میکنند. امید واریم کسانی دلسوز پیدا شوند که الفبای اصیل مردم تاجیک که هما فارسی است را احیا کنند و الفبای رسمی تاجیکستان شود.