Bosh Sahifa

Har kim hissa qoʻsha oladigan ochiq ensiklopediya

Oʻzbekcha Vikipediyadagi maqolalar soni: 164 303
8-avgust 2022-yil, dushanba

Tanlangan maqola

Portugaliya imperiyasining gerbi

Portugaliya imperiyasi (portugalcha: Império Português), shuningdek tarixda Portugaliya mustamlakachi imperiyasi (Império Colonial Português) deb yuritilgan ushbu davlat hozirgi Portugaliyadan tashqari dunyoning katta qismlarida joylashgan bir qancha mustamlakalarni oʻz ichiga olgan. Ushbu imperiya Yevropadagi eng uzun umr koʻrgan davlatlardan biri boʻlib, 1415-yil Shimoliy Afrikadagi Sueta urushidan to 1999-yil Makao suverinitetining Xitoyga topshirilguniga qadar qariyb olti asr tarixda oʻz mavjudligini surdirgan. Imperiyaga XV asrda asos solingan boʻlib, XVI asr boshidan Shimoliy va Janubiy Amerika, Afrika, Osiyo va Okeaniyaning turli mintaqalariga oʻz hududini kengaytirib borgan. Portugaliya imperiyasi Buyuk geografik kashfiyotlar davrida paydo boʻldi va Portugaliya qirolligining kuch va qudrati natijasida dunyoning koʻp qismlarini oʻziga boʻysundira oldi. Portugal dengizchilari 1418—1419-yillarda kartografiya va dengiz texnologiyasidagi soʻnggi yutuqlardan foydalangan holda ziravorlar savdosi uchun yangi dengiz yoʻllarini topish maqsadida Afrika qirgʻoqlarini va Atlantika okeani arxipelaglarini tadqiq qilishni boshladilar. (Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yaxshi maqola

Tolibon bayrogʻi

Tolibon yoki toliblar (pushtun tilidan: طالبان — oʻquvchilar, dars oluvchilar) — 1994-yilda Afgʻoniston pushtunlari tomonidan tuzilgan islomchi, radikal, diniy-siyosiy harbiylashgan harakat. 1996-2001-yillarda Afgʻonistonni („Afgʻoniston Islom Amirligi“) hamda 2004-yildan Pokistonning shimoliy qismidagi Vaziriston hududini boshqargan. 2001-yil Afgʻonistonga AQSh harbiylari kirib kelishi ortidan „Tolibon“ hokimiyatiga chek qoʻyilgandi. 2021-yil AQSh harbiylari Afgʻonistondan chiqib ketishi oqibatida keng koʻlamli hujumlar uyushtirgan va 2021-yil 15-avgustdan buyon Afgʻonistonni boshqarayotgan (Afgʻoniston islom amirligi) islomchilik harakati. Toliblar boshqaruvidagi Afgʻoniston islom amirligi (1996—2001) oʻz vaqtida Birlashgan Arab Amirliklari, Saudiya Arabistoni va Pokiston tomonidan rasman tan olingan. 2003-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Xavfsizlik Kengashi tomonidan terroristik tashkilotlar roʻyxatiga kiritilgan. 2021-yil bahorda AQSh harbiy kuchlari Afgʻonistondan chiqarilishi eʼlon qilinganidan soʻng „Tolibon“ harakati birin-ketin hujumlar uyushtirib, Afgʻoniston hududlarini egallab bordi. Avgust oyida Afgʻoniston hududining katta qismi „Tolibon“ qoʻl ostida qoldi, 15-avgustda „Tolibon“ poytaxt Kobulni egalladi, prezident Ashraf Gʻani mamlakatdan qochishga majbur boʻldi. (Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Xushsifat maqola

Anor Mahmudova

Anor Madaminovna Mahmudova (1942-yil, 2-may, Gurlan tumani, Xorazm viloyati, OʻzSSR, SSSR) — Oʻzbekiston qahramoni. Ilgʻor oʻzbek pedagogi. Xalq taʼlimi tizimining taniqli namoyandasi. Oʻzbekiston qahramoni oliy unvoni (2004), Mehnat shuhrati ordeni (1999), Mehnat faxriysi (1989), Mehnatdagi jasorati uchun (1981) medallari, Xalq maorifi aʼlochisi koʻkrak nishoni (1978), Mustaqillik bayrami arafasida beriladigan (2006—2017) va Oʻzbekiston Konstitutsiyasiga 25 yil (2017) esdalik nishonlari sohibasi.

Anor Mahmudova xalq taʼlimida qariyb 60 yilga yaqin mehnat qilib kelyapti. Turli yillarda matematika oʻqituvchisi (1964—1972), hunar bilim yurti direktori (1972—1984), xalq taʼlimi boʻlimi mudiri (1984—1986) lavozimlarida faoliyat yuritgan. 1986-yildan hozirgacha, uzoq yillar Gurlan shahridagi Ibn Sino nomli 5-maktab direktori vazifasida ishlab kelmoqda. (Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yangiliklar

COVID-19 pandemiyasi
Rossiyaning Ukrainaga bosqini

2022-yil 3-iyuldan 9-iyulgacha Yevropadagi havo harorati

Yevropa boʻylab kezayotgan issiqlik toʻlqinlari (tasvirda) natijasida 3 600 dan ortiq odam halok boʻldi.
Angolaning sobiq prezidenti José Eduardo dos Santos 79 yoshida vafot etdi.
Yaponiyaning sobiq bosh vaziri Shinzō Abe suiqasddan keyin vafot etdi.
Boris Johnson Birlashgan Qirollik bosh vaziri lavozimidan isteʼfoga chiqishini eʼlon qildi.

Oʻzgartirish

Bilasizmi...

Ravshan Ermatov

Toʻybop „Davraga tush“ ashulasi matnini qiziqchi Mirzabek Xolmedov yozgan.
Alfred Nobel nazariy fanlarga qiziqmagani uchun matematika boʻyicha mukofot taʼsis qilmagan (sevgilisi matametik bilan qochib ketgani uchun, degan gap esa afsonadir).
Ravshan Ermatov (tasvirda) futbol boʻyicha jahon chempionatlarini eng koʻp boshqargan hakam sifatida Guinness rekordlar kitobiga kiritilgan.
Avtomobil oynalarini qoraytirish — jinoyat emas.
Kompyuter sichqonini ishlatish mumkin boʻlgan ilk kompyuter Xerox Alto boʻlgan.
Adabiyot boʻyicha eng yosh Nobel mukofoti sohibi Rudyard Kipling boʻlgan.

Kelgusi sonni tayyorlash | Arxiv | Oʻzgartirish

Bugun

8-avgust

1793 — Lion mojarosi bostirildi (suratda).
1936 — Yaponiya Pekinni bosib oldi.
1945 — SSSR Yaponiyaga urush eʼlon qildi.
1960 — Laosda davlat toʻntarishi amalga oshirildi.
1967 — ASEAN xalqaro tashkiloti tuzildi.
1983 — Gvetamalada AQShparast hukumatga qarshi davlat toʻntarishi amalga oshirildi.
2008 — Janubiy Osetiyadagi harbiy toʻqnashuv.