Hiel Johann Schmidt (Deutänapüko: [joˈhan ʃmɪt]), se Weißkirchen am Taunus nilü Frankfurt am Main, äbinom cifal mälid Volapükanefa. Ätradutom lautanis famik, vü kels hieli Edgar Allan Poe e hieli Nathaniel Hawthorne, ed äpenom lautotis lönik mödik: konots, poedots, ed i koneds tel. Älabom bali konletas gretikün Volapükaliterata. Äpenom i lautotis (namapenädik) dö jenotem lomatopäd okik: belem di Taunus, kels padakipons in ragiv zifik di Oberursel. Älabom jimatani e soni te bal: hiel Reinhold Schmidt.
El Johann Schmidt pämotom tü 1895 setul 28 in Weißkirchen am Taunus (adelo topadiläd di Oberursel: zif nilü Frankfurt am Main), as son skulturana. Ya ün cilüp äjonon musigatälani, e famül musigiälik, pö kel idagetom musigatidami balid oma, äsedon omi as julan lü musigajul in Frankfurt. Ilärnölo musigateori e pläyi musigömas difik, el Schmidt älüvom musigajuli at ün 1912.
Dü volakrig balid, ädünädon in milit Deutänik, keli älüvom sekü vuns badik pö brads bofik. Vuns at ämütons omi ad ämiedükön oki ad pianodön, e dü yels 14 ävobom in bioskopöps di Oberursel, Straßburg e Frankfurt, kö älifükom biomagodemis ettimo nog seilikis. Daved tonodamagodemas ye ädrefon oni negöno. Noe äperom vobodi, abi monadef ämütom omi ad selön noatedakonleti gretik oma ta maks ti degmil. Atos äjenon ün 1933; bi ätaon ta reiganef netasogädimik Deutäna ettimik (l. poedoti omik: „Esepülobs libi“, ün 1943 pelautöli), nek ädalon yufön omi. Pas finü 1935 äplöpom ad tuvön vobapladi votik, in baoletajul privatik. Äsä poso äpenom hiele Brian Bishop: „De 1933 jü 1945 äbelifob timädi vo badik, bi ai ähetob tireni alseimik.“ (Yeged lölik)
|
|