2022
Irez a navigado
Irez a serchilo
| Historio > yarcento |
| Yarcenti: |
| 20ma21ma22ma
|
| Yardeki: 2000a • 2010a • 2020a • 2030a • 2040a |
| Yari: 2001 • 2002 • 2003 • 2004 • 2005 |
La yaro 2022 (MMXXII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komenconta ye saturdio segun Gregoriala kalendario. Ol esas la 22ma yaro de la triesma yarmilo, la 22ma yaro de la 21ma yarcento, e la 3ma yaro de la yari 2020a.
Klimato ed ambiento*[redaktar | redaktar fonto]
En Brazilia, somerala pluvegi en la stato Sao Paulo afektas 27 municipi en januaro, produktas 24 morti e 1546 familii partale o totale lia domi.[1] Ye la 15ma di februaro, 6-hora pluvego falas sur Petrópolis, stato Rio de Janeiro, Brazilia, e produktas adminime 78 morti e 269 ter-glitadi.[2] De mayo til la komenco di junio, komencinta ye la 22ma di mayo, eventas pluvegi che stato Pernambuco, en Brazilia, qui produktas 128 morti ed efektigas serioza domaji en 14 urbi, qui deklaras "urjanteso-stando".[3][4]
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
- 4ma di januaro - La 5 permananta membri di la Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni en rara konsento, afirmas ke "ne povos vinkesor ula nukleara milito, ed ol nulatempe mustas eventar".[5]
- 5ma di januaro - Guvernerio di Kazakstan dekretas urjanteso-stando pro populala protesti. Chefministro Askar Mamin e tota ministraro renuncas, samatempe kam prezidanto Kassym-Jomart Tokayev removas Nursultan Nazarbayev de lua ofico kom chef-sekretario di la Konsilistaro pri Sekureso di Kazakstan.[6]
- 7ma di januaro - La quanto di personi infektita da COVID-19 en tota mondo superiras 300 milioni.[7]
- 8ma di januaro - Che lago dil aquobarilo Furnas, en Minas Gerais, Brazilia, klifo krulas super 4 bateli transportanta turisti, e produktas 10 morti.[8]
- 9ma di januaro - Che quartero Bronx, New York, Usa, incendio en edifico produktas 19 morti e deceni di plusa homi vundita.
- 10ma di januaro - La Fakultato di Medicino dil Universitato di Maryland reportas pri l'unesma sucesoza transplanto kordiala de porko genetikale modifikita ad homo.[9][10]
- 13ma di januaro - En Australia, che urbo Onslow, enrejistresas la maxim varma temperaturo de la historio di la lando: 50,7 °C.[11]
- 15ma di januaro - Submara volkano Hunga Tonga eruptas en Tonga ed efektigas ondego qua produktas materiala domaji en l'arkipelago.[12]
- 23ma di januaro - Eventas stato-stroko en Burkina Faso. Prezidanto Roch Marc Christian Kaboré revokesas ed arestesas.[13]
- 23ma di januaro - Tropikala sturmo Ana produktas 88 morti en Madagaskar, Malawi e Mozambik.
- 28ma di februaro - La quanto di dozi di vacini aplikita kontre COVID-19 en tota mondo superiras 10 miliardi.
- 30ma di januaro - Eventas legifantal elekti en Portugal. Partito Socialista unesmafoye obtenas la majoritato di la voti.
- 6ma di februaro - Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi, chefo di Islama Stato mortigesas da Usana trupi dum atako en Siria.
- 4ma di februaro til la 20ma di februaro - Eventas Vintrala Olimpiala Ludi en Beijing, Popul-Republiko Chinia.
- 13ma di februaro - Frank-Walter Steinmeier rielektesas prezidanto di Germania.
- 15ma di februaro - Pluvego sur Petrópolis, Brazilia, produktas plu kam 100 morti, multa desaparinti,[14] e 269 ter-glitadi. Dum 6 hori la pluvo-quanto atingis 260 milimetri, plu kam la mezavalora quanto expektata por tota monato di februaro.[2]
- 21ma di februaro - Prezidanto Vladimir Putin de Rusia signatas dekreto agnoskanta la nedependo di Popul-Republiko Lugansk e Popul-Republiko Donetsk.
- 24ma di februaro - Rusia komencas invadar Ukraina.[15]
- 2ma di marto - Invado di Ukraina da Rusia: Rusa trupi komencas siejar Zaporizhia, ube jacas la maxim granda nukleara reaktoro di Europa.[16]
- 7ma di marto - La quanto di mortinti pro COVID-19 en tota mondo superiras 6 milion individui.[17]
- 9ma di marto - Invado di Ukraina da Rusia: Chefi di stati di diversa landi kondamnas Rusia pos bombardo qua destruktas akush-hospitalo en Mariupol.[18]
- 9ma di marto - Ciencisti anuncas ke li deskovris en Antarktika la restaji dil navo Endurance, komandita dal explorero Ernest Shackleton, qua sinkabis en 1915.[19]
- 21ma di marto - Aviono Boeing 737 de kompanio China Eastern Airlines iranta de Kunming a Guangzhou falas che montoza regiono Guangxi. Omna ek la 123 pasajeri e 9 kruani mortas.[20]
- 11ma di aprilo - Shehbaz Sharif, chefo dil opozantaro en la parlamento di Pakistan, elektesas chefministro di la lando, pos ke Imran Khan recevis voto di desfido du dii ante.
- 14ma di aprilo - Invado di Ukraina da Rusia: Rusa navo Moskva sinkesas da Ukrainana mar-armeo.
- 20ma di aprilo - Pro l'invado di Ukraina da Rusia, Rusa e Bielorusa tenisisti exkluzesas pri partoprenar teniso-konkurso di Wimbledon.
- 24ma di aprilo - Emmanuel Macron vinkas la duesma balotado di prezidantal elekto, kontre Marine Le Pen.
- 27ma di aprilo - Centrafrika komencas aceptar bitcoin kom legala pekunio, divenanta la duesma lando en la mondo qua facas to oficale.
- 9ma di mayo - Mahinda Rajapaksa, chefa ministro di Sri-Lanka, renuncas pos intensa populala protesti.
- 12ma di mayo - Cientisti montras imajo di nigra truo Sagittarius A*, existanta an la centro di Lakto-Voyo.
- 13ma di mayo - Mohamed bin Zayed Al Nahyan elektesas prezidanto dil Unionita Araba Emirii 1 dio pos la morto dil antea prezidanto Khalifa bin Zayed Al Nahyan.
- 14ma di mayo - Invado di Ukraina da Rusia: Rusa trupi retretas de Kharkiv.
- 24ma di mayo - En Uvalde, Texas, Usa, eventas pafado en primara skolo qua produktas 21 morti, di qui 19 esis pueri.[21]
- 5ma di junio - En Owo, Nigeria, adminime 50 personi mortigesas en du ataki per bombi e pafado.
- 14ma di junio - Kanada e Dania paktas pri dividar inter li la teritorio dil insulo Hans.
- 19ma di junio - En Kolumbia, Gustavo Petro vinkas la duesma balotado di prezidantal elekti, e divenas l'unesma sinistrano elektita prezidanto di la lando.
- 21ma di novembro til la 18ma di decembro - Mondala Kupo di Futbalo eventos en Katar.
Naski[redaktar | redaktar fonto]
Morti[redaktar | redaktar fonto]
.jpg)
- 2ma di januaro - Richard Leakey, Keniana paleontologiisto (n. 1944)[22]
- 3ma di januaro - Viktor Saneyev, Rusa-Sovietiana atleto, Olimpiala championo (n. 1945)[23]
- 5ma di januaro - Mircea Stoenescu, Rumaniana futbalisto (n. 1943)[24]
- 6ma di januaro - Sidney Poitier, Bahaman-Usana cinem-aktoro (n. 1927)[25]
- 6ma di januaro - Peter Peter Bogdanovich, Usana filmifisto (n. 1939)
- 9ma di januaro - Toshiki Kaifu, chefministro di Japonia (n. 1931)[26]
- 9ma di januaro - Bob Saget, Usan aktoro e komediisto (n. 1956)[27]
_(headshot).jpg)
- 11ma di januaro - Ernest Shonekan, prezidanto di Nigeria (n. 1942)[28]
- 16ma di januaro - Ibrahim Boubacar Keïta, chefa ministro e prezidanto di Mali (n. 1945)[29]
- 20ma di januaro - Elza Soares, Braziliana kantistino (n. 1930)
- 20ma di januaro - Meat Loaf, Usana kantisto (n. 1947)
- 23ma di januaro - Thierry Mugler, Franca modisto (n. 1948)
- 23ma di januaro - Keto Losaberidze, Gruziana-Sovietiana arkpafistino (n. 1949)
- 2ma di februaro - Monica Vitti, Italian aktorino (n. 1931)[30]
- 3ma di februaro - Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi, 2ma kalifo de Islamana Stato (n. 1976)[31]
_(headshot).jpg)
- 3ma di februaro - Kristos Sartzetakis, 4ma prezidanto di Grekia (n. 1929)[32]
- 8ma di februaro - Luc Montagnier, Franca virologiisto, Nobel-laureato (n. 1932)[33]
- 10ma di februaro - Manuel Esquivel, chefministro di Belize (n. 1940)[34]
- 16ma di februaro - Amos Sawyer, provizora prezidanto di Liberia (n. 1945)
- 20ma di februaro - Oleksandr Sydorenko, Ukrainana natisto, Olimpiala championo (n. 1960)
- 28ma di februaro - Abuzed Omar Dorda, prezidanto di Libia (n. 1944)[35]
.jpg)
.jpg)
- 7ma di marto - Muhammad Rafiq Tarar, prezidanto di Pakistan (n. 1929)[36]
- 11ma di marto - Rupiah Banda, prezidanto di Zambia (n. 1937)[37]
- 12ma di marto - Karl Offmann, prezidanto di Maurico (n. 1940)[38]
- 13ma di marto - William Hurt, Usan aktoro (n. 1950)[39]
- 19ma di marto - Shahabuddin Ahmed, prezidanto di Bangladesh (n. 1930)[40]
- 21ma di marto - Soumeylou Boubèye Maïga, chefministro di Mali (n. 1954)
- 25ma di marto - Taylor Hawkins, Usana kantisto (n. 1972)
- 27ma di marto - Ayaz Mutalibov, prezidanto di Azerbaijan (n. 1938)
- 31ma di marto - Georgi Atanasov, chefministro di Bulgaria (n. 1933)
- 3ma di aprilo - Lygia Fagundes Telles, Braziliana skriptistino (n. 1918)[41]
- 4ma di aprilo - Django Sissoko, chefministro di Mali (n. 1948)
- 5ma di aprilo - Sidney Altman, Kanadan-Usana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1939)[42]
- 7ma di aprilo - Dušan Čkrebić, chefministro e prezidanto di Serbia (n. 1927)
- 9ma di aprilo - Jack Higgins, Angla skriptisto (n. 1929)
- 13ma di aprilo - Freddy Rincón, Kolumbiana futbalisto (n. 1966)[43]
- 21ma di aprilo - Mwai Kibaki, prezidanto di Kenia (n. 1931)[44]
- 21ma di aprilo - Jacques Perrin, Franc aktoro e filmifisto (n. 1941)
- 10ma di mayo - Leonid Kravchuk, prezidanto di Ukraina (n. 1934)[45]
- 13ma di mayo - Khalifa bin Zayed Al Nahyan, prezidanto di Unionita Araba Emirati (n. 1948)[46]
- 13ma di mayo - Ben Roy Mottelson, Usana-Daniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1926)
- 17ma di mayo - Vangelis, Greka kompozisto e muzikisto (n. 1943)
- 26ma di mayo - Ciriaco De Mita, prezidanto di Italia (n. 1928)
- 26ma di mayo - Ray Liotta, Usan aktoro (n. 1954)[47]
- 28ma di mayo - Evaristo Carvalho, chefministro e prezidanto di San-Tome e Principe (n. 1941)
- 28ma di mayo - Bujar Nishani, prezidanto di Albania (n. 1966)[48]
- 30ma di mayo - Milton Gonçalves, Brazilian aktoro (n. 1933)
- 30ma di mayo - Boris Pahor, Sloveniana skriptisto (n. 1913)[49]
- 21ma di junio - Dragan Tomić, provizora prezidanto di Serbia (n. 1936)
Nobel-premiiziti[redaktar | redaktar fonto]
- Fiziko: [[
- Kemio: [[
- Fiziologio o Medicino: [[
- Literaturo: [[
- Paco: [[
- Ekonomiko: [[
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Mortes pelas chuvas chegam a 24 em São Paulo - Publikigita da Folha de S.Paulo. Dato di publikigo: 31ma di januaro 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ 2,0 2,1 Desastre provocado pelas fortes chuvas deixa 78 mortos em Petrópolis (RJ) - Publikigita da CNN Brasil. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Enchentes em Pernambuco: entenda, veja detalhes da tragédia e como ajudar - Publikigita da Costa Norte. Dato di publikigo: 30ma di mayo 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Após resgate da última vítima de enchentes em Pernambuco, bombeiros e cães retornam a Fortaleza - Publikigita da Diário do Nordeste. Dato di publikigo: 5ma di junio 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ ‘No one can win a nuclear war’: Superpowers release rare joint statement - Publikigita da The Sydney Morning Herald. Dato di publikigo: 4ma di januaro 2022. URL vidita ye 4ma di januaro 2022.
- ↑ Kazakh protesters torch public buildings; emergency declared, Cabinet resigns - Publikigita da Reuters. Dato di publikigo: 5ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Global Coronavirus Cases Top 300 Million - Publikigita da The New York Times. Dato di publikigo: 7ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Al menos 8 muertos y dos desaparecidos tras la caída de una porción de montaña rocosa contra varios barcos en Brasilpublikigita ye=8ma di januaro 2022 - Publikigita da CNN en Español.
- ↑ University of Maryland School of Medicine Faculty Sciencists and Clinicians Perform Historic First Successful Transplant of Porcine Heart into Adult Human with End-Stage Heart Disease - Publikigita da University of Maryland Medical Center. Dato di publikigo: 10 January 2022. URL vidita ye 11ma di januaro 2022.
- ↑ Man gets genetically-modified pig heart in world-first transplant - Publikigita da BBC News. Dato di publikigo: 10ma di januaro 2022.
- ↑ Australia matches its hottest day on record as Western Australia town hits 50.7C - Publikigita da The Guardian. Dato di publikigo: 13ma di januaro 2022.
- ↑ Após tsunami em Tonga, EUA, Japão, Chile e Equador ficam em alerta - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 15ma di januaro 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Mutinous soldiers announce overthrow of Burkina Faso president - Publikigita da The Washington Post. Dato di publikigo: 24ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Petrópolis. Mais de 100 mortos e número de desaparecidos ainda por apurar. Situação "quase de guerra" - Publikigita da Diário de Notícias. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Putin inicia guerra contra a Ucrânia; Kiev e Otan falam em invasão total - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 24ma di februaro 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Los rusos sitian la central nuclear de Zaporiyia - Publikigita da El Mundo. Dato di publikigo: 2ma di marto 2022. Idiomo: Hispana.
- ↑ Global Covid-19 deaths surpass 6 million - Publikigita da cnn.com. Dato di publikigo: 7ma di marto 2022.
- ↑ Children under rubble, says Zelensky, as Russia bombs hospital - Publikigita da bbc.co.uk. Dato di publikigo: 9ma di marto 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Endurance: Shackleton's lost ship is found in Antarctic - Publikigita da BBC News. Dato di publikigo: 9 March 2022. URL vidita ye 9ma di marto 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Avião com 132 pessoas a bordo cai na China; veja vídeo - Publikigita da G1. Dato di publikigo: 21ma di marto 2022.
- ↑ 19 crianças e professora são assassinadas a tiros em escola nos EUA - Publikigita da G1. URL vidita ye 26ma di mayo 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Message of Condolence from H.E Hon. Uhuru Kenyatta following the death of former Head of Public Service Dr Richard Leakey
- ↑ Georgian Three-Time Olympic Champion Viktor Saneyev Passes Away Publikigita da Georgian Journal. Publikigita ye 3ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Mircea Stoenescu Publikigita da Romanian Journal. Publikigita ye 5ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Sir Sidney Poitier dead: Oscar-winning Hollywood star tragically dies as tributes pour in
- ↑ Ex-Japan PM Kaifu dies at 91 -
- ↑ Muere Bob Saget, estrella de la famosa serie "Full House" - Publikigita da El Universal. Dato di publikigo: 9ma di januaro 2022. Idiomo: Hispana.
- ↑ Former Nigerian leader Ernest Shonekan dies at 85 - Autoro: Jenny Ese Obukohwo. Publikigita da The Streetjournal. Dato di publikigo: 11ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Mali's ousted president Ibrahim Boubacar Keita dies, former minister says
- ↑ È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano - Publikigita da la Repubblica. Dato di publikigo: 2ma di februaro 2022. URL vidita ye 7ma di februaro 2022.
- ↑ Islamic State leader Abu Ibrahim al-Qurayshi killed in Syria, US says - Publikigita da Bbc.com. Dato di publikigo: 4ma di februaro 2022. URL vidita ye 7ma di februaro 2022.
- ↑ Former president Christos Sartzetakis dead at 92 | eKathimerini.com - Publikigita da Ekathimerini.com. URL vidita ye 7ma di februaro 2022.
- ↑ Luc Montagnier, codécouvreur du virus du sida et Prix Nobel de médecine en 2008, est mort - Idiomo: Franca.
- ↑ Former Prime Minister Right Honourable Sir Manuel Esquivel passes
- ↑ وفاة أبوزيد دوردة في القاهرة عن عمر ناهز 78 عاما - Publikigita da Alwasat News. URL vidita ye 28ma di februaro 2022. Idiomo: Araba.
- ↑ Former Pakistan president Rafiq Tarar passes away
- ↑ Zambia's former president Rupiah Banda dies aged 85 -
- ↑ Karl Offmann n’est plus. - Idiomo: Franca.
- ↑ William Hurt Dies: Oscar-Winning Actor Was 71 -
- ↑ Former president Shahabuddin passes away
- ↑ Escritora Lygia Fagundes Telles morre aos 98 anos em SP - Idiomo: Portugalana.
- ↑ Sidney Altman, pathbreaking scientist
- ↑ Ídolo colombiano Freddy Rincón morre aos 55 anos - Idiomo: Portugalana.
- ↑ Ex-President Mwai Kibaki dies, Uhuru announces - Publikigita da Pulselive Kenya. Dato di publikigo: 22ma di aprilo 2022. URL vidita ye 22ma di aprilo 2022.
- ↑ Leonid Kravchuk Died. First President Of Ukraine Passed Away At Age Of 88 - Idiomo: Angla.
- ↑ UAE President Sheikh Khalifa bin Zayed has died at age 73 - Publikigita da CNBC. Dato di publikigo: 13ma di mayo 2022. URL vidita ye 13ma di mayo 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Ray Liotta Dies: 'Goodfellas' Star & 'Field Of Dreams' Actor Was 67 - Publikigita da Deadline. Dato di publikigo: 26ma di mayo 2022. URL vidita ye 26ma di mayo 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Former Albanian President, Bujar Nishani, passed away at 55
- ↑ Boris Pahor, Trieste-based Slovenian writer, dies