Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Saterdag, 25 Junie 2022 Hier is tans 103 692 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Proxima Centauri is 'n klein ster sowat 4,2465 ligjare van die Son af in die suidelike sterrebeeld Sentour. Sy Latynse naam beteken "die naaste ster van Sentour". Dit is in 1915 deur Robert Innes in Suid-Afrika ontdek en is die naaste ster aan die Son. Met 'n skynbare magnitude van 11,13 as dit nie opvlam nie, is dit te dof om met die blote oog te sien. Proxima Centauri is as Alpha Centauri C lid van die Alpha Centauri-sterstelsel, en lê 2,18° suidwes van die Alpha Centauri AB-paar. Dit is tans 12 950 AE (0,2 ligjare) van AB af en wentel een keer in 550 000 jaar om dié sterre.

Proxima Centauri is 'n rooidwergster met 'n massa van omtrent 12,5% van die Son s'n (sonmassa), en 'n gemiddelde digtheid van sowat 33 keer dié van die Son. Omdat Proxima Centauri so naby aan die Aarde is, kan sy hoekdeursnee regstreeks gemeet word: Dit is sowat 'n sewende (14%) van die Son s'n. Hoewel dit 'n baie lae gemiddelde ligsterkte het, is Proxima Centauri 'n opvlamster wat lukraak drastiese toenames in helderheid ondervind vanweë magnetiese aktiwiteit. Die ster se magneetveld word geskep deur konveksie deur die hele ster. Die opvlamaktiwiteit wat daardeur veroorsaak word, wek 'n algehele X-straalemissie op wat ooreenstem met die Son se uitstraling. Die interne vermenging van sy brandstof deur konveksie deur sy kern en Proxima se relatief lae energieopwekkingstempo beteken dit sal vir nog 4 biljoen jaar 'n hoofreeksster bly.

Proxima Centauri het drie bekende eksoplanete: b, c en d. Proxima Centauri b se wentelbaan is rofweg 0,05 AE van die ster af, met 'n wentelperiode van omtrent 11,2 aarddae. Sy geraamde massa is minstens 1,17 keer dié van die Aarde. Die planeet is in die ster se bewoonbare sone, waar die temperatuur reg is sodat vloeibare water op sy oppervlak kan voorkom. Omdat Proxima Centauri 'n rooidwerg en 'n opvlamster is, is daar egter twyfel oor die bewoonbaarheid van die planeet. Proxima Centauri c is 'n kandidaat-Superaarde en wentel sowat 1,5 AE van die planeet af, met 'n wentelperiode van 1 900 dae (5,2 jaar). Proxima Centauri d is 'n Subaarde wat rofweg elke 5,1 dae sowat 0,029 AE van die ster af om hom wentel.

...lees verder

In die nuus

Die Suid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa skors die Openbare Beskermer Busisiwe Mkhwebane met onmiddellike effek.
Tydens die Franse Ope het die Poolse tennisspeler Iga Świątek haar tweede Grand Slam-toernooi gewen, terwyl die Spaanse tennisspeler Rafael Nadal sy 22ste toernooi ingepalm het.
Die Suid-Afrikaanse omroeper en radiopersoonlikheid John Berks sterf op 81.
Die Franse president Emmanuel Macron word die eerste ampsbekleër in byna 20 jaar wat herverkies word.
Ná die erkenning van die selfverklaarde Volksrepubliek Donetsk en Volksrepubliek Loehansk begin Rusland 'n grootskaalse inval in Oekraïne.

Het u geweet...

...dat die Skotse uitvinder John Logie Baird reeds in 1926 in Londen die eerste publieke demonstrasie van 'n televisie gegee het? 10 jaar later was daar slegs 100 televisiestelle in die wêreld; vandag is daar meer as 1,5 miljard.

... dat regeringstroepe in Grenoble in Frankryk op die vooraand van die Franse Rewolusie met dakteëls bestook is? Dit het in 1788 in die sogenaamde "Dae van die Dakteëls" plaasgevind.

...dat water sy hoogste digtheid by 4°C bereik? Hierdie eienskap is belangrik vir waterorganismes en kom in slegs twee ander stowwe voor.

... dat Arabies saam met Hebreeus 'n amptelike taal van Israel is? Daar is sowat een miljoen Arabiessprekende burgers in Israel. Arabies is die amptelike taal in 25 lande, die derde meeste naas Engels en Frans.

... dat u kan sien watter artikels na 'n spesifieke een toe skakel en aanstuur? Onder "gereedskap" (links) is "Skakels hierheen" beskikbaar wat hierdie inligting verskaf. Dit werk selfs vir artikels wat nog nie bestaan nie.

Vandag in die geskiedenis

25 Junie:

1950 – Die Korea-oorlog tussen die Verenigde Nasies en Noord-Koreaanse magte begin.
1975 – Mosambiek verkry sy onafhanklikheid van Portugal.
1993 – Kim Campbell word verkies tot leier van die Progressiewe Konserwatiewe Party van Kanada en word die eerste vroulike eerste minister van Kanada.
1996 – Die Khobar Towers-bomaanval in Saoedi-Arabië laat 19 Amerikaanse soldate dood.
1998 – Microsoft se Windows 98 word vrygestel.

Voorbladbeeld

Die Nieu-Seelandse rugbyspeler Luke McAlister mik vir 'n doelskop vir die Franse Top 14-span Stade Toulousain in die wedstryd teen Castres Olympique op 10 Maart 2012.