Augmented reality: wat is het? Verschil met virtual reality en meer

Apple lijkt grote plannen te hebben met augmented reality (AR). Maar wat is augmented reality precies en wat kun je ermee? Wat zijn de verschillen tussen augmented reality, virtual reality en mixed reality? In deze gids lees je er alles over.

Wat is augmented reality?

Bij augmented reality (AR) wordt er informatie over de werkelijkheid heen gelegd. Je ziet dus nog wel de mensen en voorwerpen om je heen, maar er wordt extra informatie aan toegevoegd. Een goed voorbeeld is te vinden bij IKEA (zie hierboven), waar je met augmented reality kunt zien of een bepaalde leunstoel goed in jouw interieur past. Zonder dat je meubels hoeft te verschuiven. Een ander goed voorbeeld is te vinden in de LEGO-winkels: als je een LEGO-doos voor de camera houdt zie je niet alleen jezelf op het scherm, maar de inhoud van de doos komt ook tot leven.

Bij augmented reality (’toegevoegde realiteit’) hoef je meestal geen speciale bril te dragen. De extra’s zijn met het blote oog onzichtbaar en komen pas tevoorschijn als je bijvoorbeeld via de smartphonecamera kijkt. Augmented reality bestaat al sinds de jaren vijftig en wordt sinds de jaren negentig gebruikt in gevechtsvliegtuigen. Een piloot kan dan via een speciaal display gelijktijdig uit het raam kijken én belangrijke data uitlezen. Zoiets komt ook van pas in de auto, waar het vaak een Heads Up Display (HUD) wordt genoemd. Zie foto hieronder.

In Nederland is augmented reality vooral bekend geworden door de dinos-actie van Albert Heijn. Via de smartphone-camera kon je de dino’s van de verzamelkaarten tot leven brengen.

Dankzij de opkomst van smartphones is augmented reality binnen bereik van iedereen gekomen. Het kost nogal wat processorkracht om een virtueel meubelstuk of kledingstuk geloofwaardig in een bestaande situatie te projecteren, maar dat is met hedendaagse smartphones mogelijk.

Wat moet Apple met augmented reality?

Apple zoekt altijd naar mogelijkheden om de functies van de camera uit te breiden, bijvoorbeeld met HDR-fotografie, panoramafoto’s en portretfoto’s. Augmented reality is interessant voor Apple, omdat ze met de bestaande camera van de iPhone iets extra’s kunnen bieden. Zo kunnen ze zich onderscheiden van concurrenten zoals Google, Microsoft en Facebook, die ook met augmented reality (en virtual reality) bezig zijn. Tim Cook heeft meermaals aangegeven dat augmented reality een toekomstige kerntechnologie voor Apple wordt, dus we kunnen veel verwachten. Concrete aankondigingen verwachten we bij iOS 11.

Hoe werkt augmented reality?

Bij augmented reality gebruik je meestal een smartphone, waarbij je door de zoeker van de camera kijkt. De extra informatie verschijnt dan op het scherm van je iPhone. Vaak wordt voor augmented reality een zogenaamde marker gebruikt. Dit is een streepjescode, QR-code of andere unieke afbeelding zodat de app weet welke data of animatie getoond moet worden. De software analyseert de marker en haalt de gewenste data op. Dit kan steeds dezelfde informatie zijn of informatie die realtime bijgewerkt moet worden. Vandaar dat de smartphone moet beschikken over een goede camera, een krachtige processor en een goede internetverbinding.

Wat is virtual reality (VR)?

Een term die je ook vaak hoort is virtual reality (VR). Hierbij wordt geprobeerd om een virtuele werkelijkheid te creëren. Door je zintuigen te manipuleren lijkt het alsof je in een andere wereld bent, waarin je kunt rondkijken. De ziet, hoort en beleeft een totaal andere wereld om je heen. Voor virtual reality heb je een speciale bril nodig, zodat je de werkelijkheid niet meer ziet. Vaak zijn er interactieve mogelijkheden, bijvoorbeeld rondlopen of een deur openen. Voor dit soort handelingen heb je wel speciale apparatuur nodig, zoals een afstandsbediening of handschoenen die de beweging van je handen registreren.

Virtual reality creëert dus een kunstmatige, door een computer gegenereerde wereld. Je wordt ondergedompeld in een andere werkelijkheid. Je hebt een Oculus-headset of andere VR-bril nodig. VR-toepassingen zijn te vinden in games en entertainment, maar ook voor serieuze zaken zoals een flight simulator waarmee piloten een noodlanding kunnen oefenen.

Bij een VR-bril ben je afgesloten van de werkelijkheid.

Verschil augmented reality vs virtual reality

Bij virtual reality wordt een compleet andere werkelijkheid voorgespiegeld, die de indruk moet wekken dat je ergens anders bent. Omdat je meestal een speciale bril draagt heb je meestal geen contact meer met de mensen in je omgeving. Bij augmented reality krijg je de normale werkelijkheid te zien, aangevuld met extra informatie. Het is dus een extra laag op de realiteit, geen alternatieve realiteit. Bij augmented reality kun je de mensen en voorwerpen om je heen nog steeds zien en met ze praten.

Bij een AR-bril kun je nog normaal rondkijken.

Apple ziet augmented reality als de meest interessante technologie van deze twee, omdat het menselijk contact aanvult en versterkt. Je kunt nog steeds praten met mensen, terwijl je extra informatie te zien krijgt. In iOS 10 zitten al elementen die je ‘augmented reality’ zou kunnen noemen, bijvoorbeeld de trillingen die je voelt bij het ronddraaien van het kompas of het instellen van een datum. Deze extra feedback geeft je het gevoel alsof je aan een fysieke knop draait, waardoor het prettiger in gebruik is. Je krijgt ongemerkt hints dat een apparaat goed werkt.

Verschil augmented reality vs mixed reality

Er is ook nog mixed reality, dat ergens tussen AR en VR in zit. Daarbij krijg je geen volledige virtual reality-omgeving, maar een samenspel tussen digitale objecten en fysieke. Hieronder is een goed voorbeeld te zien in een filmpje. Gedurende de eerste 40 seconden zien je grafieken geprojecteerd op een bureau, typisch een geval van augmented reality. Op het moment dat de Mount Everest in 3D op het bureau verschijnt gaat het al richting mixed reality:

Onderstaande video laat een nog duidelijker voorbeeld van mixed reality zien, waarbij de robots C-3PO en R2-D2 zich bewust zijn van hun omgeving en er ook interactie mogelijk is.

Augmented reality vandaag

Er zijn vandaag al behoorlijk wat apps die gebruik maken van augmented reality. Zo heeft Bol.com een app waarmee je net als bij IKEA kunt kijken of meubels in je huis passen. Met apps zoals Star Walk is het al heel lang mogelijk om de sterrenbeelden en planeten geprojecteerd te zien op het scherm van je iPhone.

In Nederland was Layer een pionier: al in de begindagen van de iPhone maakte dit Nederlandse team een app waarmee je kon rondkijken om café’s, restaurants en andere nuttige plaatsen in de buurt te zien. Verder kreeg Google Glass in 2013 nogal wat aandacht, maar deze futuristische bril met een speciale projector boven het oog was zijn tijd ver vooruit. Google haalde de bril in 2015 weer van de markt, maar is wel van plan een nieuwe versie te maken. Google Glass heeft ook duidelijk gemaakt welke privacybezwaren er spelen rondom augmented reality. Mensen vinden het onprettig om ongemerkt gefilmd of gefotografeerd te worden en zijn bang dat hun privacy in gevaar komt als ze continu bloot staan aan gezichtsherkenning.

Toekomst van augmented reality

Bij augmented reality denken we vaak in eerste instantie aan smartphones en tablets, maar er zijn nog meer mogelijkheden. Bijvoorbeeld oordopjes en contactlenzen met augmented reality-functies, maar ook andere wearables die je op je lichaam draagt en waarvoor je geen smartphone nodig hebt. Bij augmented reality is het de bedoeling dat er op een niet-storende manier extra’s aan de werkelijkheid worden toegevoegd. Het is de vraag welke toepassingen Apple interessant vindt. Aanvankelijk zullen we vooral toepassingen voor de iPhone-camera zien, maar het is ook mogelijk dat Apple een speciale bril, wearables en andere accessoires gaat maken.

Het is te verwachten dat het smartphone niet het eindstadium is van de ontwikkelingen. Het doel van augmented reality is dat het ongemerkt werkt en menselijk contact niet in de weg staat. Steeds via je iPhone-camera kijken kan dan nog steeds storend zijn.