Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 128.535 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Јагуар — голема мачка од родот пантери. Ова е единственото животно од родот пантери кое живее во Америка. Јагуарот е трета најголема мачка, зад тигарот и лавот, и најголема и најмоќна мачка во западната полутопка. Денешната распространетост на јагуарот се протега од Мексико преку поголемиот дел на Средна Америка, до Парагвај и северна Аргентина. Освен една позната популација во Аризона (југозападно од Тускон), оваа голема мачка изумрела во САД за време на раните 1900-ти. Сепак постои голема можност ненабљудувани популации на јагуар да живеат во јужна Аризона, Ново Мексико па дури и Тексас.

Оваа дамчеста мачка физички доста е слична со леопардот, иако најчесто е поголема. По однесувањето и живеалиштето многу е поблиска до тигарот. Омилено живеалиште на јагуарот се густите дождовни шуми, но го среќаваме и во многу други шумски и отворени животни средини. Секогаш живее во близина на вода, и како тигарот, е една од ретките мачки кои уживаат во пливањето. Јагуарот е самотно животно, грабливец кој напаѓа од заседа и опортунист во поглед на избирање на пленот. Овие животни се и познати врховни грабливци кои играат голема улога во стабилизирање на екосистемите и регулирање на бројноста на популациите на нивниот плен. Јагуарот има развиено исклучително моќен загриз, дури и во споредба со останатите мачки. Ова му овозможува да го крши оклопот на некои рептили и да употребува специфичен метод на убивање – тој директно го загризува черепот на пленот со што нанесува фатален удар на мозокот. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Железничката станица во Стараја Руса, Новгородска област, Русија.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека Општина Костур има дури 43 поранешни, денес непостоечки села?
... дека Нов Зеланд е последната земја населена од човекот?
... дека древномакедонскиот Дервенски папирус најден кај селата Ајватово и Лагиново, Солунско, е најстариот зачуван ракопис во Европа и датира од времето на Филип II Македонски?
... дека преспанското село Нивици има дури три пештерни цркви?
... дека знамето на Непал е единственото неправоаголно знаме во светот?
... дека во муслиманските верници палеле свеќи во Турбето на Синан Челеби (1493) на охридски Плаошник во знак на почит кон Св. Климент Охридски бидејќи турбето било изградено на местото на неговата стара црква?
... дека според едно предание, Чинарот во Охрид е засаден од сесловенскиот просветител Климент Охридски?
... дека Бараково е единственото село во Пиринска Македонија вон денешната Благоевградска област?
...дека хемискиот елемент индиум (In) не е наречен по Индија, туку по бојата индиго која ја оддава при спектроскопско набљудување?
...дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека средновековното име на Дојран е Полин?
...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 6 јуни 2022 г.

Настани:

1944	Втора светска војна - Денот Д: Над 155.000 американски, британски и канадски војници се истоваруваат на плажите на Нормандија. Започнува операцијата Оверлорд за продор на сојузниците во западна Европа.

Родени:

1436	Јохан Региомонтан — германски астроном.
1599	Диего Веласкес — шпански сликар.
1606	Пјер Корнеј — француски драмски писател.
1799	Александар Сергеевич Пушкин — руски поет од периодот на романтизмот.
1875	Томас Ман — германски писател.
1898	Ханс Ем — инженер.
1901	Ахмед Сукарно — претседател на Индонезија.
1902	Џорџ Гејлорд Симпсон — американски палеонтолог.
1903	Арам Хачатурјан — ерменски композитор.
1926	Добрила Пуцкова — македонска глумица.
1932	Дејвид Скот — американски астронаут.
1932	Милица Стојанова — македонска глумица.
1934	Алберт II — крал на Белгија.
1935	Грант Грин — американски џез-музичар.
1941	Ладислав Баришиќ — македонски и југословенски ликовен критичар.
1944	Филип Шарп — американски биолог.
1948	Благој Ханџиски — македонски политичар.
1956	Бјорн Борг — шведски тенисер.
1959	Снежана Ѓуришиќ — српска фолк-пејачка.
1960	Стив Ваи — американски рок-гитарист.
1962	Масимо Савиќ — хрватски поп-рок пејач.
1963	Федерико Андахази — аргентински писател.
1969	Фернандо Редондо — аргентински фудбалер.
1972	Норијаки Касаи — јапонски скокач со скии.

Починале:

1832	Џереми Бентам — британски филозоф.
1922	Павел Христов — македонски револуционер.
1929	Рихард Рети — чехословачки шаховски велемајстор.
1946	Герхарт Хауптман — германски драматург.
1961	Карл Густав Јунг — швајцарски психијатар.
1963	Вилијам Базиотес — американски сликар.
1975	Алвин Хансен — американски економист.
1991	Стен Гец — американски џез-музичар.
2005	Ен Бенкрофт — американска глумица.
2012	Владимир Крутов — руски и советски хокеар.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич