Wikipedia:Houptsyte

Schwäbisch

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia! D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 28.774 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Klarinettè

D Klarinettè isch è transponyrends Inschtrumänt uss dè Familliè vo dè Holzblõsinschtrumänt. Si hèt è vorwigend zûlindrischi Boorig. Irè Mundschtugg isch wiè bim Saxophon mit èm eifachè Roorblatt uusgschtattet. Dè Nammè vom Inschtrumänt („chlynes Clarino“) wörd dõdruff zrugggfüürt, dass si im hochè Regischter äänlich dôônt wiè diè hòchi Clarin-Drumbeetè, derrè iri Fungtion si im 18. Johrhundert deilwys übbernõ hèt.

Dè Korpus vo dè Klarinettè bschtòt üblicherwys uss Grenadillholz, mengmòl au uss uchsbaum-, Ebèholz odder Kunschtoff, seltè uss Metall. D Klappèmechanig isch i dè Regèl uss vosilbertem Neusilber, seltè uss Messing, Silber odder Gold. D Gsamtlängi vo dè B-Klarinettè bedrait uugfäär 66 cm (71 cm bi dè A-Klarinettè), d Innèboorig ist öppè 13 mm wit un vollschtändig zûlindrisch (exklusyv Drichter).

Um eifacher hèrgschtellt, dransportyrt un gwartet wörrè z chönnè, bschtòt d Klarinettè uss füüf drènntè Deil, wo mit korkbelaitè Zapfè inènand gschteggt wörred. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

Verwaltigsgliderig vu dr Ukraine

... dass d Ukraine in 24 Oblast (ukrain. область), ai Autonomi Republik (ukrain. Автономна Республіка) un zwoo Stedt (ukrain. місто) mit Sonderstatus glideret isch?
dass im Dal Babyn Jar (ukrain. Бабин Яр) bi Kiew d Yysatzgruppe vum SD am 29. un 30. Septämber 1941 innerhalb vu 48 Stund iber 33.000 jidische Manne, Fraue un Chinder ermordet hän?
... dass de Name Krim vom tatarisch-mongolische Wort qyrym »Festig« chunnt?
... dass d Koloniste, wo Zürichtal gründet hend, e Mischtielekt us Schwyzertütsch und Schwööbisch gredt hend?
... dass si no dr ukrainische Bresidäntschaftswahle 2004 in dr sognännte „Oraschene Revolution“ dr weschtli orientiert Bresidäntschaftskandidat Wiktor Juschtschenko gege dr vu Russland unterstitzt Wiktor Janukowytsch duregsetzet het?

Alemannischa Nochrichte:

1. Juni 2022:
Sebastian-Blau-Filmpreis startet Online-Abstimmung (SWR)
27. Mai 2022:
Verlieren unsere Vornamen das gewisse Etwas? (SRF)
26. Mai 2022:
Freiburg bitte, nicht Fribourg! (SRF)
25. Mai 2022:
Die «Welschsucht» des Schweizerdeutschen (SRF)
22. Mai 2022:
Schüler halten den Dialekt lebendig (Markgräfler Tagblatt)
Alemannische Prosa aus dem Leben beim Zeller Gerhard-Jung-Wettbewerb (Badische Zeitung)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

4. Juni

1794: Dr Abbé Henri Grégoire (Bild) bresäntiert in dr Revolution em franzesische Nationalkonvent e Bricht, wun ere d Unterdruckig vu dr „Dialäkt“ un di uusschließlig Verwändig vum Franzesisch verlangt. Dodermit wird e langfrischtigi Bolitik yyglaitet, wu zum Nidergang vu dr Regional- un Minderhaitesproche z Frankrych wie em Okzitanisch fiert.
1860: Dr Basler Centralbahnhof, dr gmainsam Bahnhof vu dr Centralbahn un vu dr Franzesische Oscht-Bahn, wird in Bedriib gnuu.
1862: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Camille Decoppet chunnt uf d Wält.
1875: Dr dytsch Dichter Eduard Mörike stirbt.