پہلا صفہ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
Jump to navigation Jump to search
سارے صفحے ا ب بھ پ پھ ت تھ ٹ ٹھ ث ج جھ چ چھ ح خ د دھ ڈ ڈھ ذ ر ڑ ز ژ
س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک کھ گ گھ ل لٜ م ن ݨ و ۋ ھ ء ی ے

چونواں مضمون

Mohammad adil rais-Caliph Ali's empire 661.PNG

علی کرم اللہ وجہہ الکریم خلیفہ ۶۵۶ تو‏ں ۶۶۱عیسوی دے درمیان وچ خلیفہ سن، جو مسلماناں د‏‏ی تریخ سب تو‏ں مشکل دور سی۔ جو پہلی مسلما‏ن خانہ جنگی دے نال ہی ملیا سی۔ اس نے راشدین سلطنت اُتے حکومت کیت‏‏ی جو مشرق وچ وسطی ایشیاء تو‏ں لے ک‏ے مغرب وچ شمالی افریقہ تک پھیلی ہوئی سی۔ اوہ اک منصف تے عادل حکمران، دوناں ہی دے ناں تو‏ں مشہور ہوئے۔

خلافت علی ابن ابی طالب تو‏ں مراد صدر اسلام وچ علی بن ابی طالب دا مسلماناں دے چوتھے خلیفہ راشد ۳۵ تو‏ں ۴۰ ھ (۶۵۶-۶۶۱ ء) تک جاری رہنے والا دور حکومت ا‏‏ے۔ عثمان دے قتل دے بعد اوہ خلیفہ منتخب ہوئے سن ۔ جدو‏ں علی اقتدار وچ آئے، اسلامی حکومت دیاں سرحداں مغرب تو‏ں مصر تک تے مشرق تو‏ں ایران دی مشرقی حداں تک پھیلی ہوئیاں سن۔ لیکن انہاں دناں حجاز دی صورتحال بے چین سی۔ خلافت تک پہنچنے دے بعد علی دا اک اہ‏م عمل عثمان دے مقرر کردہ گورنرز نو‏‏ں ہٹانا سی۔انہاں نے ان برخاست افراد د‏‏ی جگہ اوہ اپنے قابل اعتماد لوکاں مقرر کيتا۔

انہاں نے صوبائی محصولات اُتے خلیفہ دے کنٹرول د‏‏ی مخالفت کيتی۔ اس نے غنیمت تے خزانےآں اُتے اجارہ داری بنائی تے تمام مسلماناں وچ یکساں طور اُتے ونڈ دتی۔ اس د‏ی حکمرانی دے تحت، تمام مسلما‏ن، دونے افراد جنہاں نے اسلام د‏‏ی طویل تریخ رکھی سی تے جنھاں نے حال ہی وچ اسلام قبول کيتا سی، نسلی یا قبائلی تعصبات تو‏ں قطع نظر، خزانے تو‏ں یکساں طور اُتے فائدہ اٹھایا۔ علی نے، عمر دے برعکس، ایہ وی مشورہ دتا کہ حکومت دے تمام محصولات تقسیم کردتے جاواں تے اس تو‏ں کچھ وی نہ بچایا جائے۔

انہاں د‏‏ی خلافت مسلماناں دے وچکار پہلی خانہ جنگی (پہلی بغاوت) دے نال ہ‏‏م آہنگ رہی تے ایرانی بغاوت ورگیان بغاوتاں دا شکار ہوگئی۔ علی نو‏‏ں دو وکھ وکھ حزب اختلاف د‏‏ی قوتاں دا سامنا کرنا پيا: اک گروپ عائشہ، طلحہ تے زبیر د‏‏ی سربراہی وچ مکہ وچ اک خلیفہ مقرر کرنے دے لئی خلافت کونسل دا انعقاد کرنا چاہندا سی، تے معاویہ د‏‏ی سربراہی وچ اک ہور گروپ عثمان دے خون دا بدلہ لینے دا مطالبہ کردا سی۔ خلافت دے چار ماہ بعد، علی نے جنگ جمل وچ پہلے گروپ نو‏‏ں شکست دتی۔ لیکن معاویہ دے نال صفین د‏‏ی لڑائی عسکری طور اُتے ختم ہوگئی، تے ایہ فیصلہ علی دے خلاف سیاسی طور اُتے ختم ہويا۔ فیر، سن ۳۸ ہجری وچ ، علی د‏‏ی فوج دے اک حصے، جنہاں نو‏ں خوارج کہیا جاندا اے، جو انہاں دے اس حکمیت(ثالثی) د‏‏ی قبولیت نو‏‏ں بدعت سمجھدے سن ، نے انہاں دے خلاف بغاوت کيتی۔ علی نے انہاں نو‏ں نہروان وچ شکست دتی۔ آخر کار اوہ کوفہ د‏‏ی مسجد وچ ابن ملجم مرادی نامی اک خارجی د‏‏ی تلوار نال شہید ہوئے تے انہاں نو‏ںکوفہ شہر دے باہر دفن کيتا گیا۔۔۔۔۔۔۔

ویکیپیڈیا ورتن والے

ویکیپیڈیا ورتوں کار جاں ورتنوالے اوہ لوک نیں جہڑۓ ویکیپیڈیا چ اپنا کھاتہ بناندے نیں، اس چ لکھن تے سنوارن دا کم کردے نیں تے انسائیکلوپیڈیا دی بہتری لئی اس چ لیکھ لکھن ، کیٹاگریاں بنان تے ہور دوجے کم کرن چ لگے ہوئے نیں۔ تے ویکیپیڈیا نوں ہر لحاظ نال اک کُھلا انسائیکلوپیڈیا دی شکل دین لئی اج دوجے نوں تعاون دیندے نیں۔

پنجابی ویکیپیڈیا ورتن والےآں دی گنتی ہن تک ۳۱,۷۵۹ ہوچکی اے۔ پر اینہاں چوں اک گھٹ گنتی ای مستقل پابندی نال اس منصوبہ چ شریک اے۔ اس توں وکھ غیر اندراج ہوئے ویکیپیڈیا ورتن والےآں دی اک وڈی گنتی اے جو اس منصوبہ چ کدی کدی شریک ہندی اے۔

ویکیپیڈیا دا حصہ بنو!

ویکیپیڈیا اک آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جہڑا وکھ وکھ بولیاں چ اے تے جس چ اسیں سارے رل مل کے لکھدے آں تے رل مل کے اسنون سنواردے آں ۔ منصوبۂ ویکیپیڈیا دی شروعات جنوری ۲۰۰۱ چ ہوئی، جدونکہ پنجابی ویکیپیڈیا دا مڈھ اکتوبر ۲۰۰۸ نوں انکیوبیٹر وچ رکھیا تے ۱۳ اگست ۲۰۰۹ نوں اینوں نارمل کر دتا گیا۔۔ فی الحال اس ویکیپیڈیا چ پنجابی دے ۶۵,۳۶۴ لیکھ موجود نیں۔

پنجابی بولی

Punjabi example.svg

تسیں جاندے او

ولینتینا ترشکووا
  • ۔۔۔جے ایرخ ہارٹمان اک جرمن پائلٹ نے سب توں ود ہوائی جہاڑ ڈیگے ؟
  • … انسانی تریخ وچ سب تو‏ں پہلے گڈی چلانے والی سواݨی برتھا بنز سی؟
  • ک‏‏تب خانہ اسکندریہ نو‏‏ں 48 ق م وچ اک تو‏ں ودھ مرتبہ جلایا جا چکيا اے اُتے اس وقت ک‏‏تب خانہ وچ کتاباں د‏‏ی تعداد 700,000 دے آس پاس سی؟
  • آئین ہند دنیا وچ کِسے وی آزاد ملک دا سب تو‏ں ضخیم مکتوب دستور اے ؟
  • … صدر ترکمانستان صفر مراد نیازاف نے اپنی مقدس کتاب روح نامہ دے لئی ملک وچ مہینےآں تے ہفتےآں دے ناں تبدیل کرنا شروع کیتے؟
  • روبیک کیوب دنیا وچ سب تو‏ں زیادہ بکنے والا پہیلی گیم اے ؟
  • ۔۔۔ جے ریفلیزیا سب توں وڈا پھل اے ؟
  • ۔۔۔جے اسمان تے رات نوں چن مگروں سب توں ود لشکن والی شے وینس پاندھی اے؟
  • ۔۔۔ جے میرانجانی ضلع ایبٹ آباد دا سب توں اچا پہاڑ اے؟
  • ...جے ہمنگ برڈ پچھلے پاسے وی اُڈ سکدا اے۔
  • ...جے بدل دن دے مقابلے رات نوں زیادہ اچے اُڈدے ہن
  • ...جے انگریزی بولی دا سبھ تو پرانا شبد town اے۔
  • ...جے عورتاں دے دل دی دھڑکن مرداں دی دھڑکن نالوں زیادہ ہندی اے۔
  • ...جے انگریزی دے شبد 'assassination' اتے 'bump' ولیئم شیکسپیئر دی دین ہن۔
  • ...جے پہلی انگریزی دی ڈکشنری 1755 وچ لکھی گ‏ی سی۔
  • ...جے انتونوف An-225 دنیا دا سبھ تو وڈا مال بردار ہوائی جہاز اے۔
  • ...جے ہگھیس ایچ-4 , سبھ توں وڈا ہوائی جہاز صرف اک وار ہی اُڈیا سی۔
  • ...جے جمیکا وچّ 120 دریا ہن۔
  • ...جے انسانی دل اک دن وچّ 1,00,000 وار دھڑکدا اے۔
  • ...جے انسان دے خون دی اک بوند وچّ 250 ارب سیل(خلیئے) ہندے ہن۔
  • ...جے Dreamt انگریزی دا اکو-اک شبد ہے، جو 'mt' نال ختم ہندا اے۔
  • ...جے چوہا، اوٹھ توں وی زیادہ دیر پانی بناں رہِ سکدا اے۔
  • ...جے ساڈے دماغ دا کھبا حصہ ساڈے جسم دے سجے حصے نوں، اتے دماغ دا سجا حصہ جسم دے کھبے حصے نوں کنٹرول کردا اے۔
  • ...جے اٹلی دے قومی جھنڈے دا ڈزائن نپولیئن نے تیار کیتا سی۔
  • ... جے سوویت ویلنتینا تیرشکووا (تصویر وچ ) خلا وچ جانے والی پہلی سواݨی نيں؟
  • ...جے میری کیوری 1903 وچ فزکس تے 1911 وچ کیمسٹری وچ دو نوبل انعام جیتنے والی پہلی فرد سن ؟

اج کل دیاں خبراں

اج دا شبد

عام طور اتے پنجابی چ: انگریزی لفظ Script لئی لفظ رسم الخط ورتیا جاندا اے
پر پنجابی چ :رسم الخط لئی لپی لفظ اے جسنوں ورتن دی لوڑ اے
ایہ لفظ: لپیپنجابی وچ رسم الخط دا ودھیا بدل اے۔
اس لفظ نوں ورتیا چاہدا اے۔

اج دی گل

پنجابی بولی نوں قومانتری پدھر اتے لیاون لئی سانوں پنجابی چ لکھن تے پڑھن دی کوشش کرنی چاہیدی اے!

سہ ماہی منصوبہ

اج دا دن

اج: ہفتہ، ۲۱ مئی ۲۰۲۲ عیسوی بمطابق ۱۹ شوال ۱۴۴۳ ہجری (متناسق عالمی وقت)

  • 2003ء شمالی الجزائر وچ زلزلے تو‏ں دوہزار تو‏ں زائدافراد ہلاک ہوئے
  • 1904ء فرانس وچ فٹ بال د‏‏ی بین الاقومی تنظیم انٹرنیشنل فٹ بال ایسوی ایشن (فیفا) دا قیام عمل وچ آیا

جم

تعطیلات تے تہوار

—مذاکرات تے ترقی دے لئی ثقافتاں د‏‏ی منتقلی دا عالمی دن

→ پچھلا دناگلا دن ←
مئی دے چُنویں واقعات – ہور دن...'

اج دیاں مورتاں

پہلی اینگلو سکھ جنگ
Battle of ferozeshah(H Martens).jpg Bataille d'Aliwal 1.jpg Shaam Singh Attari leading his last charge at the Battle of Sobraon.jpg
فیروزشاہ دی لڑائی
علی وال دی لڑائی
سبھراؤں دی لڑائی

کیہ تسیں لکھنا چاہندے او؟

پنجابی شاہمکھی وکیپیڈیا 24 اکتوبر 2008 نوں شروع ہویا تے 13 اگست 2009 نوں اسنے انکوبیٹر وچوں نکل کے اک مکمل ویکیپیڈیا دا روپ لے لیا ۔

پنجابی ویکیپیڈیا اتےاس ویلے۶۵,۳۶۴ لیکھ موجود نیں، جے تسیں وی کسےموضوع اتے لیکھ لکھنا چاہندے او تاں پہلے اس صفحۂ تلاش اتے جا کر عنوان لکھو تے تلاش کرن دی کوشش کرو، ممکن اے تواڈا مطلوبہ لیکھ پہلے توں موجود ہوۓ۔ جے لیکھ موجود نہ ہوۓ تاں تھلویں خانے چ سرنامہ لکھو تے نواں لیکھ تحریر کرو ۔


وکیپیڈیا وچ لبھو

Nuvola apps kalzium.svg

مڈھلی سائنس
فلكیات · بیالوجی · زمین دی سائنس · جیومیٹری · سٹیٹ · جیون پڑھت · فزکس · ریاضی · کیمسٹری · جغرافیہ

Nuvola apps display.png

جانکاری سائنس
کمیونیکیشن · اکنامکس · دوائی · کمپیوٹر· قنون· ٹیکنالوجی · وائی بیجی · انجینرنگ

Gnome-globe.svg

ادب
ساہت · آثار قدیمہ · تريخ · اسلام دی تریخ· مذاہب تے عقیدے· نفسیات · بولیاں · سماج · فلاسفی

Nuvola apps kcoloredit.png

سوہنے کم
معماری · ناچ· کھیڈ· پینٹنگ · ساہت · موسیقی · فلم


پاکستان بولیاں دے وکیپیڈیا

Flag of Pakistan.svg اردو وکیپیڈیا Flag of Punjab.svg سرائیکی وکیپیڈیا • Flag of Sindh.svg سندھی وکیپیڈیا • Flag of Khyber Pakhtunkhwa.svg پشتو وکیپیڈیا • Flag of Kashmir.svg کشمیری وکیپیڈیا • Flag of Balochistan.svg‏جهلسری بلوچی وکیپیڈیا • Flag of Gilgit-Baltistan.svgکھوار وکیپیڈیا • Flag of Balochistan.svg ‏روچ کپتین بلوچی


ویکیپیڈیا ہور بولیاں چ

ہور وکیمیڈیا منصوبے

ساڈے نال رابطہ کرو مدد دی لوڑ اے؟ ساڈے نال رابطہ کرو!

ساڈے نال سماجی رابطےآں دیاںویب سائٹاں اتے رلو: F icon.svg تے G 2014-04-24 22-48.png