Cawnas

Cawnas
Math	dinas, dinas Hanseatig, dinas fawr, ail ddinas fwyaf
Poblogaeth	297,906
Pennaeth llywodraeth	Visvaldas Matijošaitis
Cylchfa amser	UTC+2, UTC+03:00
Gefeilldref/i	Grenoble, Kaliningrad, Bila Tserkva, Kharkiv, Wrocław, Tampere, Brno, Los Angeles, Xiamen, Ferrara, Tyumen, Białystok, Canelli, Brescia, Cava de' Tirreni, Addis Ababa, Pordenone, Storo, St Petersburg, Odense, Linköping Municipality, Myślibórz, Lutsk, Bwrdeistref Växjö, Toruń, Hordaland, Lippe, Lviv Oblast, Riga, Rende, General San Martín Partido, Vestfold
Daearyddiaeth
Sir	Kaunas
Gwlad	Lithwania
Arwynebedd	157 km²
Uwch y môr	48 metr
Gerllaw	Afon Neman
Cyfesurynnau	54.9°N 23.93°E
Cod post	LT-44001
Pennaeth y Llywodraeth	Visvaldas Matijošaitis
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Ail-ddinas fwyaf Lithwania yw Cawnas (/ˈkaʊnəs/; Lithwaneg: Kaunas [kɐʊˑn̪ɐs̪] (gwrando); Pwyleg: Kowno; gynt Saesneg: Kovno), sydd wedi'i lleoli yng nghanol y wlad ac sy'n hanesyddol yn ganolfan economaidd, academaidd, a diwylliannol bwysig yn Lithwania. Mae'r ddinas tua hanner ffordd rhwng Vilnius, y brifddinas, a Memel, prif borthladd Lithwania.

Mae'r enw hefyd yn cwmpasu sir Cawnas, sedd Dinas Cawnas a Dosbarth Cawnas. Defnyddir yr enw hefyd am sedd Archesgobaeth Gatholig Cawnas. Fe'i lleoli yng nghymer dwy afon fwayf Lithwania: Afon Nemunas ac Afon Neris, a ger Cronfa Ddŵr Cawnas, y corff mwyaf o ddŵr yn Lithwania.

Lleoliad Cawnas

Map o Cawnas

Credir y cafodd Cawnas ei sefydlu yn 1030, ond mae'n cael ei chrybwyll gyntaf mewn ffynonellau ysgrifenedig yn 1361. Mae tarddiad mwyaf tebygol enw Lithwaneg y ddinas yn deillio o enw personol tebyg.^[1]