Wikipedia:Prinsipio

Benvegnesti inte ła Wikipedia Vèneta

L'ençiclopedia lìbara
andove tuti i połe cołaborar.

Serca inte łe 68 956 voxe, stae scriveste da 31 596 cołaboradori. Version mòbiłe Version stàndar

Co 68 956 voxe en łéngua Vèneta
e 31 596 utense notae

• Come notarse
• Portałi temàdeghi
• Guida
• Jùtame
• Ciàcołe

• 
  Teritòrio
  Prà de ła Vałe

  Ła granda piasa ełitega del Prà de ła Vałe ła xe uno dei sínbołi de Pàdoa, ła pí granda piasa padoana e una de łe pí grande de l'Eoropa. Ła mexura su par xo 90.000m². Uncó ła se prexenta cofà on spàsio monumental de granda inpresion, co in mexo na ixoła verde dita Ixoła Memia, che ła ga tuto torno na canałeta e un dopio baxamento co sóra calche statua; de 'ste cua una ła raprexenta Andrea Memo, el patrisio venesian, nominà proveditor de Padova, che 'ntel 1775 el ga avesto l'idea de rejorar tuta la piasa, che a chel tenpo la jera na pałù sensa forma.
  L'intiero projeto, restà scuaxi inconpiesto, xe rafigurà da na famoxa incixion de rame de Francesco Piranesi del 1785. A se dixe che Memo el gavese comisionà sta raprexentasion insieme co de łe altre e łe tegnese in mostra a Palaso Venesia, cà de l'Anbasada de ła Republega a Roma, par catar personaji e utorità proponendo de pagar par costruir łe stàtue da mètar al ornamento de ła piasa...
  
  Lexi ła vóxe...

  Cervantes Jáuregui

  

  Cervantes Jáuregui

• 
  Imàzene in rezalto
  Giacomo Girolamo Casanova (Venesia, 2 de apriłe 1725 – Dux, odierna Duchcov, 4 de giugno 1798) el xe stà un scritor, diplomàtego e ajente segreto venesian.
  Resta de eło na produsion leterària granda on mùcio, ma el vien prinsipalmente ricordà cofà aventuriero e cofà cheło che el ga fato del so nome el sinònemo de sedutor. A sta fama ghe ga contribuìo similmente ła so pì inportante òpara autobiogràfega: Histoire de ma vie (Storia de ła me vita), andove el autor el descrive, co ła pì granda verità, tute łe so aventure, i so viaji e el so catarse co łe done.
  L'Histoire ła xe sta scrivesta in fransexo e ła gavaria de conseguensa far parte de ła leteratura in sta łéngua, siben ła deçixion łenguìstega ła sìpia stada detada solché par motivasion de difuxion de ła òpara, dato che in chei ani el fransexo el xera ła léngua pì conosesta e parlada in Eoropa.
  
  Łexi ła voxe...

  imàzene del dia

  

  Cervantes Jáuregui

• 
  Pułìtega
  Libarałismo

  El libarałismo el xe on tèrmano doparà, a partir dal Novesento, par dirghe a la dotrina pulitega faxesta inisialmente dai filoxofi iluministi intrà ła fin del XVII e el XVIII secolo. Sta dotrina la xe inpostada so ła difexa dei deriti individuałi, riconosesti dai liberałi cofà nadurali e cofà na sola justifegasion de l'existensa de l'omo.
  
  La teoria pułìtega, inpostada co lòxega dal filoxofo contratualista e giusnaduralista John Locke, chel dixe de far na strutura istitusional caraterixada da dò ponti fondamentali:

  • La fondasion de tuto el sistema pulitego e xurìdego solamente so la difesa dei deriti individuali e da sto cuà el progreso de la nasion.
  • L'istitusion de on stato de derito, andove tute le persone le xe conpagne davanti a la leje, sensa privileji e diferensiasion, stando drento co el steso cuadro minimo de leji che salvavarda le libartà de le persone
    
    

  
  
  Lexi ła voxe...

  imàzene del dia

  

  Cervantes Jáuregui

Lo savéito che?

Co ła paroła fóntego se intendea inte el Medioevo on edifegà beło grando, che inte i vari porti de mar del basin del Mediteràneo el ghe vegnea concedesto ai marcanti de on stato foresto e che el servia cofà magaxin e cofà botega par véndar ła mercansia.

Lexi la voxe...

On provèrbio a ócio

El tenpo e la raxon le xe senpre del paron.

On testo a ócio

“ TODERO: Nissun fa gnente in sta casa. Mio fio xe un alocco; le donne no gh’ha giudizio. Se no fusse quel bon galantomo de sior Desiderio, poveretto vu. Son vecchio; certe fadighe no le posso più far; gramo mi, se nol fusse elo; el xe un omo attento, el xe un omo fedel, el xe nato in tel paese dove che son nato anca mi; el xe anca, alla lontana, un pochettin mio parente; avanti che mora, lo voggio beneficar. Ma no voggio miga, per beneficarlo elo, privarme mi: che son vecchio, xe vero, ma posso viver ancora dei anni assae; ghe n’è dei altri che xe arrivai ai cento e quindese, ai cento e vinti, e no se sa i negozi come che i possa andar. Troverò ben mi la maniera de beneficarlo senza darghe un bezzo del mio. Velo qua. No vôi per altro che el creda che gh’abbia bisogno de elo, no vôi che el se insuperbissa. Lo voggio beneficar; ma vôi che el laora, e che el se sfadiga. „

Carlo Goldoni, Sior Todero brontolon

28 de majo del 2022

Uncó i ze 519 ani

El vien firmà el "tratà de ła paze eterna" intrà Scòsia e Inghiltera.

Uncó i ze 248 ani

Rivołusion americana: se reunise el primo Congreso continentałe

Uncó i ze 58 ani

Se forma l'Organizasion par ła Libarasion de ła Pałestina (OLP)

Uncó i ze 11 ani

Malta: dopo de un referendum el vien istituio el divòrsio. Inte l'època, Malta ła zera l'ùgnoło paeze al mondo - co Fiłipine e Sità del Vategan - andove el divòrsio no el zera parmeso.

96 ani : In Portogało se ga el Colpo de Stato del 28 de majo del 1926

Ócio!: Premetindo che ła łéngua vèneta no ła ga oncora on stàndar bel-ché definio e che ła ga de consevensa pì de na variante, par capirse tuti mejo e réndar i artìcułi de Wikipèdia na cołesion de conceti ai cuałi tuti i połe farghe ingreso, se ga fato-sù de łe convension de scritura che, tegnendo fede a ła Grafia Vèneta Internasionałe Moderna, łe rende ła ensiclopedia pì omozènea.

• Vuto partesipar? Lezi i regołaminti de fondamento de ła nostra ensiclopedia, e rispeta ła wikiquette; notarse ze consejà ma no obligatorio.
• Vuto provar? Lezi come scrìvar na voxe.
• Gheto bezogno de on juto? Varda łe istrusion o fa na domanda al sporteło informasion.
• Vuto entrar inte ła nostra comunità? Lezi el nostro periòdego e varda i cati virtuałi dei Wikipediani.
• Vuto un spàsio Web? Descuerzi come métare Wikipedia sol to sito (agràtis!).
• Jùtene scrìvare łe voze che tute łe Wikipedie łe gavarìa da ver.
• Cosa ghene penseo de Wikipedia? Scrivìvine el vostro parer

Juto Convension de scritura FAQ Gaƚepin tècnego del Wikipedian

.

Wikipedia e i so projeti fradeƚi multiłengua: