صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۰۸٬۱۱۵ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

ظهیرالدوله بیسُتون، بِهِسْتون یا بِهیسْتون (درگذشتهٔ ۳۶۶ هجری) سومین امیر زیاریان بود. او پیش از به قدرت رسیدن در زمان امارت پدرش، وشمگیر، فرماندار طبرستان بود. بعد از مرگ وشمگیر در سال ۳۵۷ هجری (برابر ۹۶۷ میلادی) به پایتخت وقت، گرگان (گنبد کاووس کنونی)، رفت و قدرت را به دست گرفت. البته به قدرت رسیدن او چالش‌برانگیز بود و لشکر سامانی (که اندکی قبل از مرگ وشمگیر و برای جنگ با رکن‌الدوله آل‌بویه عازم شده بودند) با او مقابله کردند و فرماندهٔ لشکر از برادر کوچک‌تر بیستون، قابوس، برای حکومت بر قلمرو زیاری حمایت کرد. بیستون برای جلب حمایت رکن‌الدوله، اتحاد و تبعیت او را پذیرفت. ارتش سامانی که با کمبود آذوقه روبرو بود، مجبور به ترک گرگان به مقصد خراسان شد و قابوس با حمایت حسن بن فیروزان (حاکم وقت سمنان) سر به شورش برآورد؛ ولی بیستون توانست سمنان و گرگان را به کنترل خود درآورد و قابوس را از ادعایش بر حکومت منصرف کند. گویا پس از آن قابوس در گرگان ماند ولی بر حق بودن حاکمیت بیستون را پذیرفت و زیر نظر او بود. بیستون در سراسر سال‌های امارتش رابطهٔ خوبی با آل‌بویه داشت. او با یکی از دخترهای عضدالدوله، پسر ارشد رکن‌الدوله، ازدواج کرد و در سال ۳۶۰ هجری قمری خلیفه عباسی، المطیع، به بیستون لقب ظهیرالدوله داد. بیستون همچنین به مرزهای غربی خود توجه داشت. او حسین الثائر از خاندان علوی را، که توسط وشمگیر زندانی شده بود، آزاد و از او حمایت مالی کرد تا بتواند حکومت شهر هوسم را تصرف کند. اما وی از ابومحمد ناصری شکست خورد و کشته شد. پسر الثائر، ابوالحسن علی، بعداً ابومحمد ناصری را از هوسم فراری داد و تحت نظر حکومت زیاری بر هوسم فرمان راند.

ادامه مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… پلنگ سیاه، دچار اختلال ژنتیکی سیاه‌گرایی از گونه‌های پلنگ و جگوار است و گونهٔ جانوری مستقلی نیست؟(در تصویر)
… شاهنشاهی هخامنشی در بزرگترین گستره سرزمینی خود از سمت غرب به بالکان و اروپای شرقی و از سمت شرق به رود سند امتداد داشته‌است؟
… دیوید کاپرفیلد به واسطه انجام انواع برنامه‌ها و اجراهای مربوط به تردستی در مجموع ۱۱ رکورد گینس در این زمینه کسب کرده‌است؟
… مایا آنجلو، نویسنده و قهرمان کتاب می‌دانم چرا پرنده در قفس می‌خواند تبدیل به یک شخصیت نمادین برای هر دختر سیاه‌پوستی شده‌است که در آمریکا بزرگ می‌شود؟
… غنیمت جنگی که نادرشاه افشار به واسطه پیروزی در نبرد کرنال به دست آورد آنچنان بود که پس از بازگشت به ایران تا مدت ۳ سال دریافت مالیات را ملغی اعلام کرد؟
… کیکاووس زیاری کتاب قابوس‌نامه را برای نصیحت کردن پسرش، گیلانشاه، نوشت؛ ولی در مقدمهٔ کتاب می‌گوید که خود می‌داند جوانان معمولاً به پندهای پیران گوش نمی‌دهند؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۰۸٬۱۱۵ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

دریتان آبازوویچ

دریتان آبازوویچ (در تصویر) از سوی پارلمان به عنوان نخست‌وزیر جدید مونته‌نگرو انتخاب شد.
هیئت مدیره توئیتر، پیشنهاد خرید ایلان ماسک را پذیرفت.
جنبش آزادی به رهبری رابرت گولوب، اکثریت کرسی‌ها را در انتخابات پارلمانی اسلوونی به دست آورد.
امانوئل مکرون به عنوان رئیس‌جمهور فرانسه دوباره برگزیده شد.
خوزه راموس به ریاست جمهوری تیمور شرقی رسید.

یادبودها

امروز: شنبه، ۷ مه ۲۰۲۲ میلادی برابر ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۵ شوّال ۱۴۴۳ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۹۵۴ - با فتح دژ دین‌بین‌فو به دست داوطلبان مسلح ویتنامی به رهبری ژنرال جیاپ، به استعمار فرانسه در هندوچین پایان داده شد.
۱۹۹۶ - مجلس نمایندگان روسیه دوما، انحلال شوروی را غیرقانونی خواند.

زادروزها

۱۷۱۱ - زادروز دیوید هیوم فیلسوف اسکاتلندی، از پیشروان مکتب تجربه‌گرایی
۱۸۳۳ - زادروز یوهانس برامس آهنگساز و پیانیست آلمانی دورهٔ رمانتیسیسم
۱۸۴۰ - زادروز پیوتر ایلیچ چایکوفسکی آهنگساز سرشناس روس
۱۸۶۱ - رابیندرانات تاگور (در تصویر) شاعر، نویسنده، نقاش و آهنگساز بنگالی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۱۳
۱۸۶۷ - زادروز ولادیسلاو ریمونت رمان‌نویس لهستانی و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۴
۱۸۹۲ - زادروز یوسیپ بروز تیتو رئیس‌جمهور یوگسلاوی

درگذشت‌ها

۹۷۳ - درگذشت اتوی یکم پادشاه آلمان، ایتالیا و دوک زاکسن
۱۸۲۵ - درگذشت آنتونیو سالیری نوازنده و موسیقی‌دان ونیزی
۱۸۴۰ - درگذشت کاسپار داوید فریدریش نقاش منظره‌پرداز آلمانی، از پیشگامان جنبش رمانتیسیسم
۱۹۳۲ - درگذشت پل دومر چهاردهمین رئیس‌جمهور فرانسه
۱۹۴۱ - درگذشت جیمز فریزر منتقد اسطوره‌گرای انگلیسی
۲۰۱۱ - درگذشت ویلارد بویل فیزیکدان کانادایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۹

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای مه – یادبودهای بیشتر…