Wikipedia:Houptsyte

Schwyzerdütsch

Grüezi, grüessech und willkomme uf der alemannische Wikipedia! Di frei Enzyklopedi, wo alli chöi mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwabe Schwiiz Vorarlberg
Chunscht Geografi Gschicht Gsellschaft Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Tächnik Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannischi Wikipedia

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 28.627 Artikle.

Artikel vor Wuche: Brysgauer Landständ

D Brysgauer Landständ oder Vordereschtrychischi Landständ sin e Korporation vu dr drei Ständ gsii, wu gwissi Mitsprochrächt bi dr Regierig vum vordereschtrychisch Brysgau ghaa hän. Formal het s d Landständ gee bis zue dr Yyygliderig vum Biet in s Großherzogdum Bade.

As Ursprung vu dr Ständ wäre d Adelsgsellschafte un d Stedtbind vum 14. un 15. Johrhundert aagluegt. D Habsburger hän sonigi Verbindige gferderet un si bruucht in ire Händel mit dr Aidgnosseschaft.

D Chrieg mit dr Aidgnosseschaft un ire uusschwaifend Lääbe hän di finanziälle Ressource vu dr Habsburger eso stark belaschtet, ass dr Erzherzog Siegmund 1469 u. a. Dail vum Brysgau an Herzog vu Burgund, dr Karl dr Kien verpfändet ghaa hän. Där het dr Peter von Hagenbach as Landvogt iber di verpfändete Land yygsetzt. Dur syni deschpotisch Amtswys het er 1473 en Ufstand vu dr oberrhynische Stedt provoziert, wu ihn gfange gsetzt un vor Gricht gstellt hän. Dr Siegmund het s Pfand yyglest un chimftig e Mitsprochrächt vu dr drei Ständ akzätiert. E Grindigsakt git s nit, s isch aber Bezug gnuu wore uf di iberliferete Rächt, wu jetz dur s aktiv Yygryfe in di aktuäll Bolitik e greßer Gwicht kriegt hän. (…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

Hesch gwüsst ...

Verwaltigsgliderig vu dr Ukraine

... dass d Ukraine in 24 Oblast (ukrain. область), ai Autonomi Republik (ukrain. Автономна Республіка) un zwoo Stedt (ukrain. місто) mit Sonderstatus glideret isch?
dass im Dal Babyn Jar (ukrain. Бабин Яр) bi Kiew d Yysatzgruppe vum SD am 29. un 30. Septämber 1941 innerhalb vu 48 Stund iber 33.000 jidische Manne, Fraue un Chinder ermordet hän?
... dass de Name Krim vom tatarisch-mongolische Wort qyrym »Festig« chunnt?
... dass d Koloniste, wo Zürichtal gründet hend, e Mischtielekt us Schwyzertütsch und Schwööbisch gredt hend?
... dass si no dr ukrainische Bresidäntschaftswahle 2004 in dr sognännte „Oraschene Revolution“ dr weschtli orientiert Bresidäntschaftskandidat Wiktor Juschtschenko gege dr vu Russland unterstitzt Wiktor Janukowytsch duregsetzet het?

Alemannischi Nachrichte:

29. April 2022:
Woran erkennt man die Mundart der Zentralschweiz? (SRF)
24. April 2022:
Gereimtes und Ungereimtes aus allen Lebensabschnitten (Berner Zeitung)
23. April 2022:
Baden-Württemberg und seine Dialekte: Warum wir reden, wie wir reden (Südkurier)
22. April 2022:
Wie gut kennen Sie die Dialekte Baden-Württembergs? (Stuttgarter Zeitung)
21. April 2022:
Spargeln - kulinarisch und sprachlich (SRF)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

2. Mai

1800: Em Anthony Carlisle un em William Nicholson glingt s, Wasser mit eläktrischem Strom in Wasserstoff un Suurstoff z spalte.
1898: 65 Chinschtler grinde d Chinschtlergruppe Berliner Secession.
1942: Dr Jacques Rogge (Bild), belgische Chirurg un Bresidänt vum IOC, chunnt uf d Wält.
2011: Dr Terrorischt Osama bin Laden wird dr US-amerikanischi Spezialdruppe bi dr Operation Neptune’s Spear z Abbottabad, Pakistan verschosse.