ხანის დინასტია
 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ძველი | |||||||
| 3 მონარქი და 5 იმპერატორი | |||||||
| სიას დინასტია ძვ. წ. 2100–1600 | |||||||
| შანის დინასტია ძვ. წ.1600–1046 | |||||||
| ჯოუს დინასტია ძვ. წ.1045–256 | |||||||
| დასავლეთი ჯოუ | |||||||
| აღმოსავლეთი ჯოუ | |||||||
| გაზაფხულისა და შემოდგომის პერიოდი | |||||||
| მებრძოლი სამთავროების პერიოდი | |||||||
| იმპერიები | |||||||
| ცინი ძვ. წ. 221 –206 | |||||||
| ხანის დინასტია ძვ. წ. 206 – ახ. წ. 220 | |||||||
| დასავლეთის ხანი | |||||||
| სინის დინასტია | |||||||
| აღმოსავლეთის ხანი | |||||||
| სამმეფობა 220–280 | |||||||
| ვეი, შუ და უ | |||||||
| ძინის დინასტია 265–420 | |||||||
| დასავლეთი ძინი | 16 სამეფო 304–439 | ||||||
| აღმოსავლეთი ძინი | |||||||
| სამხრეთისა და ჩრდილოეთის დინასტიები 420–589 | |||||||
| სუის დინასტია 581–618 | |||||||
| ტანის დინასტია 618–907 | |||||||
| (მეორე ჯოუ 690–705) | |||||||
| 5 მონარქია და 10 სამეფო 907–960 |
ლიაო 907–1125 | ||||||
| სუნის დინასტია 960–1279 |
|||||||
| ჩრდილოეთი სუნი | დ. სია | ||||||
| სამხრეთი სუნი | ძინი | ||||||
| იუანის დინასტია 1271–1368 | |||||||
| მინის დინასტია 1368–1644 | |||||||
| ცინის დინასტია 1644–1911 | |||||||
| თანამედროვე ერა | |||||||
| ჩინეთის რესპუბლიკა 1912–1949 | |||||||
| ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა 1949–დღემდე |
ჩინეთის რესპ. (ტაივანი) 1949–დღემდე | ||||||
ხანის დინასტია — საიმპერატორო დინასტია ჩინეთში განაგებდა ძვ. წ. 206 წლიდან ახ. წ. 220 წლამდე. იყოფა დასავლეთის ანუ ადრინდელ (უფროს) ხანად (ძვ. წ. 206-ახ. წ. 25 წწ.) და აღმოსავლეთის ანუ გვიანდელ (უმცროს) ხანად ( ახ. წ. 25-220 წწ.). დინასტიის დამაარსებელია ლიუ ბანი, რომელმაც გააერთიანა ქვეყანა და ძლიერი ცენტრალიზებული იმპერია შექმნა. იგი დიდძალ მიწის სამფლობელოებს - საუფლისწულოებს ურიგებდა თავის ნათესავებსა და თანამებრძოლებს, რამაც ნიადაგი მოუმზადა ქვეყნის დანაწილებას. ცენტრალური ხელისუფლება განმტკიცდა იმპერატორების ძინ-დის (ძვ. წ. 156-141 წწ.) და განსაკუთრებით უ-დის (ძვ. წ. 140-87 წწ.) განგებლობის დროს. ოფიციალური იდეოლოგია გახდა კონფუციანელობა. ხანის დინასტია აწარმოებდა დამპყრობლურ ომებს, რასაც მოჰყვა იმპერიის საზღვრების გაფართოება. ხანის დინასტიას სავჭრო და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა შუა აზიის სახელმწიფოებსა და ინდოეთთან. დასავლეთის ხანს ბოლო მოუღო წითელწარბიანთა აჯანყებამ (17-27 წწ.) აღმოსავლეთ ხანის დინასტია დაეცა ყვითელდოლბანდიანთა აჯანყებისა (184-204 წწ.) და სამხედრო-ფეოდალურ დაჯგუფებათა ბრძოლის შედეგად.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 431.