Tuisblad
Welkom by Wikipedia,
die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.
|
|
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep. | |
Inleiding • Hulp • Kontak | Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag |
Voorbladartikel
Die Rosettasteen is 'n donker granietsteen wat in 1799 in Egipte ontdek is. Die steen is 112.3 cm hoog, 75.7 cm wyd en 28.4 cm dik. Dit is 'n verordening wat dateer uit 196 v.C. van priesters van die dorp Memphis wat die lof besing van Ptolemeus V, onder andere vir die verligting van sekere belastings. Die teks is in twee tale, Egipties en Grieks, met die Egipties in twee tipes skrif, Egiptiese hiërogliewe en demotiese skrif. Die ontdekking van die Rosettasteen het dit moontlik gemaak om hiërogliewe te ontsyfer aangesien die teks in die drie weergawes weergegee is. Die steen is gedurende die Hellenistiese tydperk uitgekap en is vermoedelik oorspronklik in 'n tempel vertoon, moontlik by die nabygeleë Sais. Dit is waarskynlik in die laat oudheid of gedurende die Mameluk-tydperk verskuif, en is uiteindelik as boumateriaal gebruik in die bou van Fort Julien naby die dorp Rasjied (Rosetta) in die Nyldelta. Die steen is in 1799 deur 'n Franse luitenant, Pierre-François Bouchard ontdek by die hawestad Rosetta (ook bekend as Rasjied) in die tyd van die Franse besetting van Egipte onder Napoleon. Dit was die eerste Antieke Egiptiese tweetalige teks wat in moderne tye herwin is, en dit het wydverspreide publieke belangstelling gewek met sy potensiaal om hierdie voorheen onvertaalde hiërogliewe skrif te ontsyfer. Litografiese kopieë en gipsafgietsels het gou onder Europese museums en geleerdes begin sirkuleer. Toe die Britte die Franse verslaan het, het hulle die klip na Londen geneem onder die kapitulasie van Alexandrië in 1801. Die Rosettasteen word ten toon gestel in die Britse Museum in Londen, waar dit sedert 1802 bewaar word. Studie van die verordening was reeds aan die gang toe die eerste volledige vertaling van die Griekse teks in 1803 gepubliseer is. Jean-François Champollion het die transliterasie van die Egiptiese skrifte in 1822 in Parys aangekondig; dit het nog langer geneem voordat geleerdes Antieke Egiptiese inskripsies en literatuur met selfvertroue kon lees. Groot vooruitgang in die dekodering was die erkenning dat die klip drie weergawes van dieselfde teks aangebied het (1799); dat die demotiese teks fonetiese karakters gebruik het om vreemde name te spel (1802); dat die hiërogliewe teks dit ook gedoen het, en deurdringende ooreenkomste met die demotiese gehad het (1814); en dat fonetiese karakters ook gebruik is om inheemse Egiptiese woorde te spel (1822–1824). Drie ander fragmentariese kopieë van dieselfde dekreet is later ontdek, en verskeie soortgelyke Egiptiese tweetalige of drietalige inskripsies is nou bekend, insluitend drie effens vroeër Ptolemaïese dekrete: die Dekreet van Alexandrië in 243 v.C., die Dekreet van Canopus in 238 v.C., en die Memphis-verordening van Ptolemeus IV, c. 218 v.C. Die Rosettasteen is nie meer uniek nie, maar dit was die noodsaaklike sleutel tot die moderne begrip van antieke Egiptiese literatuur en beskawing. Die term 'Rosettasteen' word nou gebruik om te verwys na die noodsaaklike leidraad tot 'n nuwe kennisveld.
In die nuus
Het u geweet...
... dat broom en kwik die enigste twee elemente is wat in suiwer vorm as 'n vloeistof by kamertemperatuur voorkom? ... dat Wikings reeds 500 jaar voor Christopher Columbus Amerika ontdek het? Hulle het 'n nedersetting by L'Anse aux Meadows op Newfoundland eiland in Kanada gevestig.
Vandag in die geskiedenis
26 Maart: Onafhanklikheidsdag in Bangladesj (1971)
|
Vind artikels
| |
Geografie - Geologie Afrika • Suider-Afrika • Amerika • Antarktika • Asië • Europa • Oseanië Rusland • Turkye • Verenigde State van Amerika Lande • Baaie • Berge • Eilande • Mere • Oseane • Riviere • Woestyne | ||
Geskiedenis | ||
Kultuur | ||
Religie | ||
Samelewing | ||
Taal | ||
Tegnologie | ||
Wetenskap | ||
Wikipedia in ander tale
| ||
Weergawes met meer as 1 000 000 artikels العربية • مصرى • Cebuano • Deutsch • English • Español • Français • Italiano • 日本語 • Nederlands • Polski • Português • Русский • Svenska • Українська • Winaray • Tiếng Việt • 中文 | ||
Weergawes met meer as 750 000 artikels | ||
Weergawes met meer as 500 000 artikels Català • فارسی • Suomi • Bahasa Indonesia • 한국어 • Norsk (bokmål) • Српски / srpski | ||
Weergawes met meer as 250 000 artikels Български • Нохчийн • Čeština • Dansk • Esperanto • Euskara • עברית • Magyar • Հայերեն • Bahasa Melayu • Română • Srpskohrvatski / српскохрватски • Татарча / tatarça • Türkçe • Bân-lâm-gú | ||
Weergawes met meer as 100 000 artikels Afrikaans • Asturianu • Azərbaycanca • تۆرکجه • Беларуская • বাংলা • Cymraeg • Ελληνικά • Eesti • Galego • हिन्दी • Hrvatski • ქართული • Қазақша • Latina • Lietuvių • Latviešu • Baso Minangkabau • Македонски • မြန်မာဘာသာ • Norsk (nynorsk) • Simple English • Slovenčina • Slovenščina • தமிழ் • Тоҷикӣ • ไทย • اردو • Oʻzbekcha • Volapük • 粵語 | ||
Weergawes met meer as 50 000 artikels Башҡорт • Беларуская (тарашкевіца) • Brezhoneg • Bosanski • Gaeilge • Kreyòl ayisyen • Íslenska • Basa Jawa • Kurdî / كوردی • Кыргызча • Lëtzebuergesch • Malagasy • മലയാളം • मराठी • Plattdüütsch • नेपाल भाषा • Occitan • Piemontèis • شاہ مکھی پنجابی (Shāhmukhī Pañjābī) • Scots • Shqip • Basa Sunda • Kiswahili • Ślůnski • తెలుగు • Tagalog • Vèneto | ||
Lys van alle taalweergawes van Wikipedia
| ||
Susterprojekte
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
|
Indien u die verkeerde datum sien of sjablone opgedateer het, moet u die voorblad verfris.
|